Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήρθαν σε συμφωνία την Παρασκευή σχετικά με τον στόχο του 2050 για την κλιματική ουδετερότητα, μετά από ώρες διαπραγματεύσεων με τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης, απαιτώντας κεφάλαια για τη στήριξη της μετάβασης από ορυκτά καύσιμα και ρόλο για την πυρηνική ενέργεια. Παράλληλα, άφησαν την Πολωνία εκτός της συγκεκριμένης συμφωνίας, δεσμευόμενοι ότι θα επανέλθουν τον Ιούνιο. Την ίδια ώρα, άφησαν την πόρτα ανοιχτή για την Τσεχία συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής ενέργειας, για το μελλοντικό της ενεργειακό μείγμα.
Όσον αφορά την Πολωνία, οι διπλωμάτες δήλωσαν ότι η χώρα, δεν θα μπορούσε να δεσμευτεί για τον στόχο του 2050.
Η εν λόγω απόφαση των ηγετών της ΕΕ ήρθε λίγες μέρες μετά την ανακοίνωση ενός νέου σχεδίου 100 δισ. ευρώ για μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι τα μέσα του αιώνα. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Charles Michel, με ανάρτησή του στο Twitter, ανέφερε τα εξής: «Συμφωνία επί της ουδετερότητας του κλίματος, μέχρι το 2050… (το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο) φτάνει σε συμφωνία για αυτό τον σημαντικό στόχο. Τίποτε που να αξίζει δεν έρχεται εύκολα, αλλά το πετύχαμε».
Nothing worth having comes easy... But we did it!
— Charles Michel (@eucopresident) December 13, 2019
The EU will be Climate Neutral by 2050. pic.twitter.com/2NelLmAV1Z
Κλιματική ουδετερότητα
Για να περιοριστεί η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου - όριο που η Διακυβερνητική Επιτροπή για την κλιματική αλλαγή προτείνει ως ασφαλές, κρίνεται αναγκαία η ουδετερότητα του άνθρακα μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα. Αυτός ο στόχος θεσπίστηκε και από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, η οποία υπογράφηκε από 195 χώρες συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ.
Παράθεμα: Άρθρο 4 της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα:
«Με στόχο την επίτευξη του μακροχρόνιου στόχου της θερμοκρασίας [...], κλιμάκια υπολογίζουν ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα φτάσουν τα παγκόσμια υψηλά όσο το δυνατόν πιο σύντομα [...] έτσι η ανάληψη ενεργειών με στόχο τις ραγδαίες μειώσεις σε συνδυασμό με τις τελευταίες τεχνολογίας και την επιστήμη είναι αναγκαία, ώστε να επιτευχθεί μια ισορροπία μεταξύ των ανθρωπογενών εκπομπών και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο δεύτερο μισό του αιώνα [...]».
Η ουδετερότητα του άνθρακα είναι η εξισορρόπηση μεταξύ των εκπομπών άνθρακα και της απορρόφησης του διοξειδίου από την ατμόσφαιρα σε συλλέκτες άνθρακα. Για να επιτευχθούν μηδενικές εκπομπές, θα πρέπει παγκοσμίως όλες οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου να αντισταθμιστούν από τις δεσμεύσεις του άνθρακα. Μέχρι σήμερα, κανένας τεχνητός συλλέκτης δεν έχει καταφέρει να απομακρύνει τον άνθρακα από την ατμόσφαιρα σε επιθυμητό επίπεδο, ώστε να καταπολεμηθεί η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας. Ο άνθρακας που αποθηκεύεται σε φυσικούς συλλέκτες, όπως είναι τα δάση, απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα μέσω των πυρκαγιών, τις συχνές αλλαγές στη χρήση του εδάφους και της υλοτομίας. Για όλους αυτούς τους λόγους είναι απαραίτητο να μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, ώστε να επανέλθει η κλιματική ουδετερότητα.
Η αντιστάθμιση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα
Ένας άλλος τρόπος για να μειωθούν οι εκπομπές και να επιδιωχθεί η ουδετερότητα του άνθρακα, είναι να αντισταθμιστούν οι εκπομπές που γίνονται σε έναν τομέα μειώνοντας τες κάπου αλλού. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην ενεργειακή αποδοτικότητα ή σε άλλες καθαρές και χαμηλής εκπομπής διοξειδίου τεχνολογίες.
Εκατοντάδες θύματα στην Κύπρο
Οι 750 πρόωροι θάνατοι εξαιτίας της ποιότητας του αέρα, που έχουν καταγραφεί μόνο στο νησί μας για το έτος 2015, σύμφωνα με ευρωπαϊκή έκθεση, καθιστούν την ανάγκη εφαρμογής της συμφωνίας για ουδετερότητα του κλίματος, πέρα από επιβεβλημένη. Η κακή ποιότητα του αέρα οφείλεται κυρίως στα αιωρούμενα σωματίδια (Α.Σ.), τα οποία οφείλονται κυρίως σε ανθρωπογενείς παράγοντες.
Τα Α.Σ. ανθρωπογενούς προέλευσης παράγονται κυρίως από διαδικασίες καύσης και από μηχανικές διεργασίες, και συνδέονται άμεσα με εκπομπές από την κυκλοφορία και βιομηχανικές δραστηριότητες.
Τα Α.Σ. εναποτίθενται κυρίως στους πνεύμονες και με την πάροδο του χρόνου επιφέρουν σοβαρές βλάβες στην υγεία. Η υπερβολική και μακροχρόνια έκθεση στα Α.Σ. συμβάλλει στη δημιουργία χρόνιων αναπνευστικών προβλημάτων σε ενήλικες και παιδιά, δύναται να επιδεινώσει καταστάσεις άσθματος, και μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για αρρυθμίες, καρδιακή ανακοπή και πρόωρο θάνατο.
Διάφορες μελέτες συνδέουν τα επίπεδα των Α.Σ. με τις αυξημένες εισαγωγές στα νοσοκομεία και ειδικά στο τμήμα πρώτων βοηθειών. Όσο πιο μικρά είναι τα σωματίδια τόσο μεγαλύτερη η επικινδυνότητά τους (λόγω του βάθους διείσδυσης στο αναπνευστικό μας σύστημα), η οποία πάντως εξαρτάται και από τη σύστασή τους. Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι τα Α.Σ. που προέρχονται από την κυκλοφορία έχουν ενοχοποιηθεί για την αύξηση προβλημάτων αναπνοής σε παιδιά, ενώ σχετίζονται με τη συχνότητα εμφάνισης άσθματος.
