Kathimerini.com.cy
Η επίτευξη του φιλόδοξου στόχου της Ευρώπης για το 2050 θα απαιτήσει σημαντική προσπάθεια, ενώ η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη Ένωση θα μεταμορφώσει τις περιφέρειες της Ευρώπης. Εάν επιτύχουμε, θα μπορέσουμε να μειώσουμε σε σημαντικό βαθμό τον απαράδεκτα υψηλό αριθμό των 400.000 πρόωρων θανάτων ετησίως λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις μας. Η κλιματική μετάβαση που προβλέπεται στην Πράσινη Συμφωνία αποτελεί τόσο ηθική επιταγή όσο και οικονομική ευκαιρία. Πρέπει να προσαρμόσουμε τον τρόπο με τον οποίο παράγουμε και καταναλώνουμε, για να προστατεύσουμε την υγεία και την ευημερία μας και να διαφυλάξουμε τον πλανήτη μας για τις επόμενες γενιές. Δεν έχουμε άλλη επιλογή, καθώς δεν έχουμε άλλον πλανήτη. Τις προ- ηγούμενες δεκαετίες, η Ευρώπη απέδειξε ότι μπορεί να σπάσει ο δεσμός μεταξύ εκπομπών CO2 και οικονομικής ανάπτυξης. Μακρο- πρόθεσμα, όλοι θα ωφεληθούμε από τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. Ταυτόχρονα και βραχυπρόθεσμα, η εν λόγω μετάβαση θα απαιτήσει σημαντικές προσπάθειες και θα συνεπιφέρει ανάγκες ουσιαστικών προσαρμογών από τους πολίτες και τις περιφέρειες που εξαρτώνται περισσότερο από τα ορυκτά καύσιμα.
Για τον λόγο αυτόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα θεσπίσει έναν Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης, συμπεριλαμβανομένου ενός Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η ενεργειακή και η κλιματική μετάβαση θα πραγματοποιηθούν δίκαια και ισότιμα. Αυτή είναι, όμως, και μια ευκαιρία να καταδείξουμε ότι η διακήρυξη «κανείς στο περιθώριο» δεν αποτελεί απλώς ένα χάσταγκ στο twitter, αλλά μια ουσιαστική υπόσχεση για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και δικαιοσύνη. Δεν ξεκινούν όλες οι χώρες και οι περιφέρειες από το ίδιο σημείο. Αυτή τη στιγμή, εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και πολλά νοικοκυριά εξακολουθούν να εξαρτώνται από την αλυσίδα αξίας των ορυκτών καυσίμων και βιομηχανικές διαδικασίες έντασης άνθρακα, για παράδειγμα, στους τομείς της εξόρυξης άνθρακα και της χαλυβουργίας. Από τις 276 περιφέρειες της Ε.Ε., οι 108 φιλοξενούν υποδομές του τομέα του άνθρακα· περίπου 237.000 άνθρωποι απασχολούνται σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τον άνθρακα, ενώ δεκάδες χιλιάδες ακόμη εργάζονται σε δραστηριότητες εξόρυξης τύρφης και στον τομέα του σχιστολιθικού πετρελαίου.
Η επίτευξη του φιλόδοξου στόχου της Ευρώπης για το 2050 θα απαιτήσει σημαντική προσπάθεια, ενώ η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη Ένωση θα μεταμορφώσει τις περιφέρειες της Ευρώπης. Εάν επιτύχουμε, θα μπορέσουμε να μειώσουμε σε σημαντικό βαθμό τον απαράδεκτα υψηλό αριθμό των 400.000 πρόωρων θανάτων ετησίως λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις μας.
Στην αποστολή μας αυτή, θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσουμε ότι καμία περιφέρεια, καμία κοινότητα και κανείς άνθρωπος δεν θα μείνει στο περιθώριο. Προκειμένου να βοηθήσουμε τους ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη, από τα ορυχεία άνθρακα των Αστουριών και της Σιλεσίας μέχρι τους τυφώνες των Μίντλαντς, θέλουμε το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης να υποστηρίξει όσους ανησυχούν για τη θέση εργασίας τους και να δείξει ότι η μετάβαση μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες σε όλους.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, για παράδειγμα, με την προσφορά ευκαιριών απόκτησης νέων δεξιοτήτων σε αυτούς που θα επηρεαστούν από τη μετάβαση. Ομοίως, με τη στήριξη της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας στην πράσινη οικονομία και με την προώθηση των επενδύσεων στις ηλεκτροκίνητες δημόσιες συγκοινωνίες, για να αναφέρω μερικά ακόμη παραδείγματα.
Ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης αποτελεί έναν νέο τρόπο για να εξασφαλιστεί η συμμετοχή όλων, αλλά και ένα μέσο για τη διασφάλιση της ευημερίας, της ευζωίας και ενός πιο πράσινου μέλλοντος για τις μελλοντικές γενιές. Ο εν λόγω Μηχανισμός θα δημιουργήσει το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, προικοδοτώντας το με πρόσθετα κεφάλαια, πέραν του προϋπολογισμού της ΕΕ, με σκοπό την παροχή επιχορηγήσεων για δράσεις οικονομικής διαφοροποίησης και για εργαζομένους που πρέπει να εκπαιδευτούν. Επίσης, θα προσελκύσει ιδιωτικά κεφάλαια για να συμβάλει στη δημιουργία νέων οικονομικών δραστηριοτήτων που θα αντικαταστήσουν τις ρυπογόνες. Ακόμη, μέσω της ΕΤΕπ, θα παράσχει δάνεια με ευνοϊκούς όρους σε τοπικές αρχές για τη χρηματοδότηση πράσινων έργων. Στο σύνολό τους, τα εν λόγω εργαλεία θα οδηγήσουν στην πραγματοποίηση και την ενθάρρυνση επενδύσεων τουλάχιστον 100 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η παραδοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι «η ευημερία μου εξαρτάται από την ευημερία των εταίρων μου». Η αλληλεγγύη μας είναι ένας φωτισμένος τρόπος προώθησης των ιδίων συμφερόντων μας. Σ’ αυτή την περίοδο αναταραχής, έχει γίνει σαφές ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις μεγάλες προκλήσεις μόνο του. Με την Πράσινη Συμφωνία, η Ευρώπη δίνει το παράδειγμα για τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα και μια νέα στρατηγική πράσινης ανάπτυξης. Έχουμε τις δεξιότητες, τους επιστήμονες και την τεχνολογία. Από σήμερα, έχουμε επίσης έναν μηχανισμό που θα εξασφαλίσει τη συμμετοχή όλων σε αυτήν τη δίκαιη μετάβαση. Μοιραζόμαστε την ίδια ήπειρο και, μαζί, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα φωτεινό και πράσινο μέλλον. Ας σηκώσουμε τα μανίκια και ας ξεκινήσουμε τη δουλειά.
Ο κ. Φρανς Τίμμερμανς είναι εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η κ. Ελίζα Φερέιρα είναι επίτροπος αρμόδια για τη συνοχή και τις μεταρρυθμίσεις.
