Έχοντας πλήρη επίγνωση των όσων του καταμαρτυρούνται περί διασπάθισης εκκλησιαστικής περιουσίας αλλά και άστοχων επιχειρηματικών επιλογών, ο Κύπρου Χρυσόστομος Β΄ ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας για συνέντευξη. Αν επρόκειτο για άλλο δημόσιο πρόσωπο, θα έλεγα μετά βεβαιότητας, ότι από όσα μας είπε προκύπτει ότι έχει άγνοια κινδύνου. Ωστόσο, εκτίμηση του γράφοντα είναι ότι ο Αρχιεπίσκοπος έχει πλήρη επίγνωση ότι είναι δύσκολο έως αδύνατο να τον αγγίξει ο νόμος, ενώ παράλληλα νιώθει ασφαλής, γιατί πιστεύει ότι όλες οι δραστηριότητές του ωφέλησαν τον κορβανά της Εκκλησίας, η οποία και τον προστατεύει, οχυρώνοντάς τον με κύρος από μία παράδοση αιώνων.
INFO
Σε ποιους είπε ο Αρχιεπίσκοπος:
«Όταν θα έρχεσαι κοντά μου να είσαι ίσιος για να μην πάθεις όπως το φίδι που το σκότωσε ο κάβουρας».
«Αν δεν βγεις από το ξενοδοχείο θα σε βγάλω εγώ και θα ασκήσω τον έλεγχο. Κορδελάκια εμένα δεν μου κάνει κανείς».
«Όταν στην Ελληνική έκαναν τη ματσαράγκα στην Ελλάδα των 35 εκατ., πήγα και τους έκαμα «πόξιλλικκιν».
«Εν τα αφήνεις τα 25 σελίνια σου, να φάεις φυστουκούθκια στο παναΐριν του Κτημάτου;».
–Έγγραφα και μαρτυρίες αναφέρονται σε μία αμφίσημη διαχείριση της εκκλησιαστικής περιουσίας, η οποία και προφανώς δεν σας ανήκει προσωπικά.
–Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα δημόσιο αξίωμα –ηγούμενος, μητροπολίτης, αρχιεπίσκοπος, έχω πλήρη συνείδηση ότι ανήκω πρώτα στον λαό, στην πατρίδα και μετά στον εαυτούλη μου. Πυξίδα των ενεργειών μου πάντοτε ήτο το καλώς νοούμενο συμφέρον και της Εκκλησίας και του συνόλου. Γι’ αυτό ως ηγούμενος, τότε διείδα ότι έπρεπε η επαρχία της Πάφου να καθιερωθεί ως κέντρο τουριστικό. Έλειπε ο μοχλός εκείνος που θα την έκανε. Όταν ήρθε πρώτα ο Μιχαλάκης ο Λεπτός, κατόπιν οι αδελφοί Κωνσταντίνου –τους ετοίμασε ο Λεπτός– ο Ράφτης και διάφοροι άλλοι ντιβέλοπερς, αυτό τους εξήγησα.
–Δώσατε όμως εκατοντάδες σκάλες του μοναστηριού.
–Την ημέρα που έκανα το πρώτο έγγραφο του Λεπτού είπα εις επήκοον όλων και του νυν ηγουμένου και των μοναχών, ότι δίδω αυτή την περιουσία, σε μία κανονική τιμή –ήτο ακόμη περίπου 30% πάνω της κανονικής και είπα στον Λεπτό: «Μιχαλάκη φακκά ο νους μου. Βλέπω μπροστά! Αντί να σου δώσω 500 σκάλες, θα σου δώσω 150, να τις αναπτύξεις και μετά να αρχίσω να τις αναπτύσσω εγώ. Αν εγώ πάρω πίσω ένα εκατομμύριο παραπάνω, το πετσί τους καλόγηρους δεν θα αλλάξει χρώμα, εκείνο που θέλω να αλλάξει είναι η Πάφος. Από σένα ζητώ να κάνεις σωστή δουλειά, για να επιβάλουμε την Πάφο ως τουριστική επαρχία». Τότε δύο τομείς μπορούσαν να αναπτυχθούν στην Πάφο, ο τουρισμός από τη μία και η γεωργία από την άλλη, διότι επρόκειτο να γίνουν αρδευτικά έργα. Ήμουν τότε νεαρός, 32 χρονών, νεαρός, με αμφισβητούσαν όλοι.
–Και συνεχίσατε χωρίς ενδοιασμούς;
Ήρθα 4-5 φορές εδώ στην αρχιεπισκοπή και επιτέθηκα του Μακαρίου. Ποιος τολμούσε τότε να πει μισό λόγο του Μακαρίου; Εγώ τόλμησα, διότι πίστευα ότι είχα δίκαιο. Και του έκανα ανάλυση και ο Μακάριος με άκουσε με πολλή προσοχή και στο τέλος μου έδωσε συγχαρητήρια. Μπράβο, μου λέει. Θέλω από τώρα που είσαι μικρός, να έχεις την άποψή σου. Να μη φοβάσαι κανένα, ιδίως όταν αισθάνεσαι ότι είσαι ορθός. Και είσαι ορθός.
–Τι του είπατε;
–Του είπα ότι αυτό που προγραμμάτιζαν, να κάνουν λιμάνι στην Πάφο, ήταν λάθος. Σας παρακαλώ, θα καταστρέψετε την Πάφο, του είπα. Μα οι Παφίτες, μου λέγει, θέλουν λιμάνι. Τότε του εξήγησα γιατί αντί λιμάνι έπρεπε να γίνει αεροδρόμιο. Το αεροδρόμιο εγώ το έκανα! Εγώ με τον τότε υπουργό τον Μάριο Ηλιάδη, πείσαμε τον Σπύρο Κυπριανού. Ο πατέρας του αεροδρομίου εγώ ήμουν! Αυτό ήταν το όραμά μου και έδωσα εκείνες τις εκτάσεις προς αξιοποίηση και η Πάφος επεβλήθη πλέον.
–Ήταν δηλαδή, οι εκτάσεις εκείνες που δώσατε η πραγμάτωση ενός οράματος…
–…Ακόμα πουλά οικόπεδα ο Λεπτός. Έχει 40 χρόνια από τότε κι ακόμα πουλά. Κι έρχονται οι τυφλοί, στ’ αφτιά, στον νου και στα μάτια, να συγκρίνουν την τότε κατάσταση με τη σημερινή και να με κατηγορούν! Οι τιμές αλλάζουν χρόνο με τον χρόνο…
–Όμως, όπως αποδεικνύεται υπήρξε ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και απληστία.
–Εγώ τους το έλεγα. Κάμετε κράτει, διότι όλο αυτό το expansion που κάνετε, με το ντεβέλοπινγκ δεν θα μας οδηγήσει σωστά. Σιγά-σιγά, μην αφηνιάζετε και πάτε με 200 χλμ. την ώρα.
-Η βουλιμία αυτή είχε όμως ως αποτέλεσμα το κραχ.
Ναι, αλλά όλοι τους και ο Λεπτός και οι αδελφοί Κωνσταντίνου μπορώ να πω, ότι επέβαλαν την Πάφο ως τουριστική επαρχία. Κυρίως ο Λεπτός. Και ήρθε και το αεροδρόμιο στη συνέχεια και βοήθησε.
–Την επέβαλαν την Πάφο, ωστόσο, αποδεικνύεται ότι η Κύπρος και εξαιτίας κάποιων εξ αυτών, δεινοπαθεί σήμερα.
–Τώρα, αν στη συνέχεια, μερικοί ήθελαν τα υπερκέρδη και έφτασαν στο αντίθετο άκρο…τι να πω;
–Υπάρχει και το ζήτημα της πώλησης της Εγκλείστρας του Αγίου Νεοφύτου.
–Ποιοι είναι αυτοί που λένε, «ο ανόητος πούλησε την Εγκλείστρα». Άκουσε εκεί! Εγώ να πουλήσω την Εγκλείστρα; Ποιος έκαμε 25 χρόνια μοναχός μέσα στο μοναστήρι; Εγώ! Θα πουλούσα την Εγκλείστρα;
–Ωστόσο, έγινε, διότι μετά από κάποια χρόνια η Μονή αναγκάστηκε να την ανταλλάξει με άλλο τεμάχιο γης.
–Στην Εγκλείστρα, ξέραμε όλοι ότι τα τεμάχια, φτάνουν μέχρι το μονοπάτι. Που να μυρίζομαι εγώ τα νύχια μου, ότι τα κοπάδια άλλαξαν το μονοπάτι, ότι «μάζεψε» σκεπάστηκε από βλάστηση και πήγε πιο πέρα. Και το ανακάλυψαν, όταν πήγε ο Λεπτός να κτίσει. Τότε τον εφώναξα και του είπα: «Βρε Μιχαλάκη εν τζιαι πούλησα σου γιε μου παρακάτω που το μονοπάτι». Μου λέει, «το μονοπάτι φτάνει μέχρι εδώ». Του δείχνω στα χωρομετρικά και του εξηγώ ότι το σημείο που μου έδειχνε δεν ήταν το μονοπάτι αλλά το μονοπάτι ήταν αλλού. Εκεί αντιληφθήκαμε ότι κάναμε ένα λάθος.
–Και τι έγινε, πώς διορθώθηκε το λάθος;
–Ο ηγούμενος έδωσε του Λεπτού ένα τεμάχιο παρά κάτω και σταμάτησε να κτίζει στο προηγούμενο τεμάχιο. Εγώ να πουλήσω την Εγκλείστρα; Ποιοι είναι τούτοι οι θρησκευόμενοι που λένε αυτά τα πράγματα. Εγώ έχω μία πορεία ζωής σε αυτό τον τόπο και να βρεθεί ο γάιδαρος, ο ανόητος και να μου πει ότι πούλησα την Εγκλείστρα, που την ευλαβούμουν… από οκτώ χρονών πήγαινα εκεί στο μοναστήρι. Έγινα μοναχός, έχω ιδρώτες, έχω κλάματα μέσα σε εκείνο το μοναστήρι και να μου πει ότι πήγα να πουλήσω την Εγκλείστρα.
–Να αντιληφθώ ότι όταν χρησιμοποιείτε αυτά τα «κοσμητικά επίθετα», έχετε υπόψη σας συγκεκριμένα πρόσωπα της Εκκλησίας;
–Ασφαλώς και έχω και ασφαλώς γνωρίζω ποιοι τα λένε, διότι δεν είναι σημερινές αυτές οι κατηγορίες. Ξέρω ποιοι τα λένε. Ντροπή τους!
–Για τις κατηγορίες ότι δώσατε στον αδελφό σας και άλλα συγγενικά σας πρόσωπα ακίνητα…
–…Έδωσα στον αδελφό μου; Ξέρετε ότι έφυγα από το μοναστήρι και πήγα στην Μητρόπολη Πάφου και εκεί δεν βρήκα ούτε ένα μπαστούνι και αναγκάστηκα και πήρα το μπαστούνι του ηγουμένου από το μοναστήρι. Βρήκα μία Μητρόπολη ετοιμόρροπη!
–Προκάτοχος ήταν ο Χρυσόστομος Α΄, πώς και είχε αυτά τα χάλια η Μητρόπολη;
–Πήγε στη Μητρόπολη, λίγους μήνες πριν από το πραξικόπημα… Τι ήθελες να κάνει ο άνθρωπος; Ερείπια βρήκε, ερείπια άφησε. Μετά την εισβολή ποιος μπορούσε να κάνει οτιδήποτε.
–Και τι κάνατε;
–Τι θα έκανα; Πήγα στο χωριό μου. Είχε ένα κομμάτι χωράφι θυμάμαι, το πούλησα £20.000 κι έκτισα στην Πάφο 40 καταστήματα. Τα ενοικίασα και τα 40 προς £100 το μήνα. Σημειώστε ότι η Μητρόπολη είχε άλλα 70 καταστήματα αλλά τα έδινε με ενοίκια ευτελή. Από £5 τον μήνα μέχρι και £12 το πιο ακριβό, στο κέντρο του παζαριού. Και εκείνα που έκτισα εγώ ήταν εκτός της κεντρικής οδού και τα νοίκιαζα £100 το ένα. Και πήγα και τους είπα τους ενοικιαστές, «είναι ντροπή σας, δεν γίνεται αυτά να είναι £100 το ένα και τα δικά σας, 5, 7, 10 και 12. Πήγα στον δήμαρχο τον μακαρίτη τον Αγρότη και του είπα: Κύριε δήμαρχε έχεις ένα κατάστημα 35 τετραγωνικά μέτρα και δίνεις £7. Έκανε τον λογαριασμό του εκεί και μου πρότεινε να μου δώσει 25 σελίνια αύξηση στο ενοίκιο. Του λέγω, «εν τα αφήνεις τα 25 σελίνια σου να φάεις φυστουκούθκια στο παναΐριν του Κτημάτου;». Ό,τι κρατούσε στα χέρια μου τα πέταξε!!! Τι να έκανα κι εγώ, κατέφυγα στα δικαστήρια για να κερδίσω μετά από δύο χρόνια βάση ενοικίου £50 τον μήνα. Εγώ ξέρω πόσα τράβηξα… Μάλιστα, κάλεσα τον δικαστή στη Μητρόπολη και του λέω, «κοίταξε, θα τα κάμω που βόλου όλα. Θα τα κατεδαφίσω. Μου λέει, «θα δημιουργήσεις κοινωνικό πρόβλημα». Του λέω, «θα τα χαλάσω. Επειδή είναι 70 καταστηματάρχες που συνασπιστήκαν και πληρώνουν εξευτελιστικά χαμηλά ποσά, να έχει η Μητρόπολη πρόβλημα; Είναι ετοιμόρροπη. Φτάσαμε στο απροχώρητο. Ντροπή τους». Έτσι δέχτηκαν να βάλουμε ενοίκιο £50 τον μήνα. Έτσι χάλασα τη μισή Μητρόπολη και ττίκκι-ττόκκο την επιδιόρθωσα. Χωρίς να κρατώ λεφτά.
–Χτίσατε όμως και ξενοδοχείο;
–Και το ξενοδοχείο έτσι το έκτισα, χωρίς να κρατώ λεφτά. Με δάνεια έκαμα το Saint George. Αυτά γιατί δεν τα λένε οι κατήγοροί μου; Τα ξενοδοχεία δεν κτίζονται μόνα τους. Έπειτα έκτισα την Χωρεπισκοπή. Είχα εισοδήματα κι έκανα επενδύσεις!
–Αδίκως δηλαδή επικρίνεστε για επενδύσεις που σήμερα δεν…
–… Μα τώρα, αν ο χρόνος έφερε τα πάνω-κάτω και χάσαμε το εισόδημα και το κεφάλαιο από τις τράπεζες φταίει κανείς; Όλοι τότε μας συμβούλευαν, επενδύστε στις τράπεζες, είναι η καλύτερη επένδυση. Είχαμε ως Μητρόπολη Πάφου ένα καλό εισόδημα από τα καταστήματα, το οποίο εγώ δημιούργησα. Ένα καλό εισόδημα από τις μετοχές τραπεζών που εγώ δημιούργησα. Και ξεκινήσαμε το ξενοδοχείο, στην αρχή είπαμε να παίρνουμε £100.000 τον χρόνο. Ύστερα, η βουλιμία μας -κι εμάς- μας έβαλε να κτίσουμε δεύτερο ξενοδοχείο, αγοράσαμε κι άλλο χωράφι, μπήκαμε στα χρέη ήρθε και μας βρήκε το κακό.
–Είπατε η βουλιμία σας;
–Μα δεν είναι η βουλιμία προς ίδιον όφελος, όλα τα αδέλφια μου είναι φτωχά. Ούτε κι εγώ έχω χρήματα. Πήγα να κάνω κάτι στο χωριό μου και έγινα τα τελευταία δυόμισι χρόνια «θκιακονιτής». «Θκιακονούσα» ποτζεί τζιαι ποδά για να κάμω κάτι να αφήσω στο χωριό που είναι κι εκείνοι φτωχοί και αχαΐρευτοι(!).
–Ελπίζω να ολοκληρώσω αυτή την ερώτηση (γελά), όταν φύγατε από τη Μονή Αγίου Νεοφύτου αληθεύει ότι δεν αφήσατε λογιστικά αρχεία;
–Τότε, πού τα βρήκαν αυτά τα έγγραφα και τα έδωσαν για να δημοσιευθούν. Αυτά που δημοσιεύσατε είναι έγγραφα της εποχής της ηγουμενίας μου. Πού τα βρήκαν και τα δίνουν έξω;
–Δηλαδή φύγατε χωρίς να καταστρέψετε έγγραφα;
–Όταν εξελέγην Μητροπολίτης Πάφου και θα έφευγα από το μοναστήρι, είπα χαριτολογώντας, «δεν θα σας δώσω τη χαρά να με πετάξετε. Θα πετάξω εγώ τον εαυτό μου. Για να καταλάβεις τι εννοώ, να σου πω ότι ήμουν μάρτυρας αλλαγής τριών ηγουμένων και είχε σιχαθεί η ψυχή μου τους μετέπειτα πως πετούσαν τους μακαρίτες. Ήμουν δόκιμος ακόμα, όταν πέθανε ο πρώτος, το 1962 ο μακαρίτης ο Λαυρέντιος. Με έβαλαν και κουβαλούσα με το αμαξούδι στον φούρνο τα ρούχα και τα χαρτιά του για μία εβδομάδα και τα έκαιγα. Κι έλεγα μέσα μου, γιατί τα καίνε; Μάλιστα, μου άρεσε ο μανδύας του ηγουμένου και δεν τον έκαψα. Τον έκρυψα κάτω από τη σκάλα και δεν τον έφαγε η φωτιά. Βγάλανε το ξυλόγλυπτα της αγίας πρόθεσης του ναού και τα έκαψαν. Κι έβλεπα τη μανία των νέων προς του παλιούς. Γι’ αυτό κι εγώ δεν άφησα δική μου αλληλογραφία. Εγώ δεν μεγαλοπιανόμουν. Ήμουν ηγούμενος και καβαλούσα το τρακτέρ κι έκανα δουλειές. Εγώ πήγα 25 χρόνια πριν στο μοναστήρι με ένα μπογαλάκι ρούχα κι έφυγα με μία βαλίτσα, το περιεχόμενο της οποίας δεν άξιζε £200, τις οποίες μάλιστα χρωστούσα στο μοναστήρι, διότι τον τελευταίο καιρό –είχαν φθαρεί τα ράσα μου– έραψα ράσα. Πήγα γυμνός κι έφυγα γυμνός. Όταν πήγα στη Μητρόπολη ρώτησα πόσος είναι ο μισθός του Μητροπολίτη και ευτυχώς ήταν £200 και τα επέστρεψα στο μοναστήρι. Αυτή ήταν η ζωή μου.
–Υπάρχουν όμως και κατηγορίες για πωλήσεις και χρήματα κάτω από το τραπέζι.
–Ακριβώς αυτό έκαναν εκείνοι που με κατηγορούν. Δεν πούλησαν οικόπεδο του μοναστηρίου και να μην πάρουν λεφτά κάτω από το τραπέζι. Ίσως έκανα λάθος που τα πούλησα τα πολλά και δεν τους άφησα περισσότερα για να πιάνουν μίζες κάτω από το τραπέζι. Ντροπή. Όταν με κατηγορούν ότι έκαψα τα χαρτιά επί της ηγουμενίας μου, έκαψα κι επέταξα το προσωπικό μου αρχείο και την αλληλογραφία μου, για να μην μου τα κάψουν εκείνοι. Δεν έκαψα λογιστικά αρχεία. Αλλά εν λλίος ο νους τους!
–Υπάρχει μία άλλη κατηγορία σύμφωνα με την οποία, όταν ήσασταν μητροπολίτης Πάφου, διαχειριζόσασταν την εκκλησιαστική περιουσία πολλών κοινοτήτων κατά το δοκούν και μάλιστα υπήρξαν περιπτώσεις που όταν διαφωνούσαν οι εκκλησιαστικές επιτροπές τις αλλάζατε και βάζατε δικούς σας επιτρόπους.
–Όντως υπήρξαν τέτοιες περιπτώσεις. Η μεγαλύτερη περίπτωση ήταν η παραίτηση της εκκλησιαστικής επιτροπής της Γεροσκήπου. Έκαναν ό,τι ήθελαν και τους είπα στοπ! Ήταν δύο της Αριστεράς και δύο του ΔΗΚΟ, τους οποίους χειραγωγούσαν οι αριστεροί. Εγώ τους έπαυσα, βάσει του καταστατικού. Ήρθαν και με κατάγγειλαν στον Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος μου είπε, «μα δεν μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις». Του λέω να σας εξηγήσω, βάσει του καταστατικού οι αποφάσεις μιας εκκλησιαστικής επιτροπής επικυρώνονται από τον μητροπολίτη. Εγώ δεν επικύρωσα μία απόφαση που πήραν, εκείνοι συνέχισαν κι εγώ τους έπαυσα και διόρισα άλλους. Μου λέει ο Αρχιεπίσκοπος, έπρεπε να προκηρύξεις εκλογές και όχι να διορίσεις άλλους. Του λέω, «μα θα έβγαιναν οι ίδιοι και θα ήταν χειρότερα». Παρενέβη ο τότε Μόρφου, ο μακαρίτης ο Χρύσανθος και του λέει, Μακαριότατε έχει δίκαιο ο Πάφου, έπρεπε να σκοτώσει τον ταύρο αλλιώς θα τον ξεκοίλιαζε ο ταύρος. Εγώ δεν πήγα εκεί σαν φλάμπουρο να με ανεμίζει ο πάσα ένας. Πήγα να ασκήσω διοίκηση. Όσοι ήθελαν να κάνουν τα δικά τους δεν μπορούσαν να τα κάνουν, δεν περνούσαν επί εποχής μου. Ούτε σε φίλους, ούτε σε γνωστούς, ούτε σε συγγενείς ούτε σε κανένα. Είχα ξεκαθαρισμένες απόψεις και δεν δυσκολευόμουν να τις πω.
–Το ίδιο κάνετε και σήμερα;
–Ακριβώς! Να σας πω ένα πρόσφατο παράδειγμα. Βγήκαμε προσφορές να νοικιάσουμε το ξενοδοχείο Sun Hall στη Λάρνακα. Έχει 50% η Αρχιεπισκοπή και 50% το Ορφανοτροφείο Λάρνακος, πρόεδρος της επιτροπής του οποίου είναι ο Μητροπολίτης Κιτίου. Ο ενοικιαστής δεν φεύγει από μέσα. Στις προσφορές πλειοψήφησε κάποιος άλλος και έδωσε 151.000 ευρώ παραπάνω και ο ενοικιαστής αρνείται να φύγει. Γιαννάκη μου, του λέω, θα φύγεις. Λέει, δεν φεύγω. Του λέω, θα σε βγάλω εγώ έξω. Μου λέει δεν μπορείς, θα πρέπει να με πάρεις στο δικαστήριο να με βγάλεις έξω. Εγώ, του λέω, δεν πάω στο δικαστήριο, θα σε βγάλω έξω με το ζόρι για να με πάεις εσύ στο δικαστήριο. Εγώ την 1η Απριλίου που τελειώνει το συμβόλαιό σου θα έρθω εδώ κι αν δεν έχεις βγει, θα σε βγάλω εγώ προσωπικά έξω. Ούτε ο σοφέρ μου, ούτε ο αστυνομικός μου, ούτε κανένας άλλος. Θα σε βγάλω εγώ ο ίδιος και θα ασκήσω τον έλεγχο στο ξενοδοχείο! Ο Κιτίου και ο νομικός του σύμβουλος ο κ. Κλεάνθους, μου είπαν, «Μακαριότατε δεν μπορείτε να κάνετε τέτοιο πράγμα». Ακόμα κι ο επαρχιακός δικαστής που είναι στο συμβούλιο του Ορφανοτροφείου, μου είπε το ίδιο. Τους λέγω εγώ, δεν με ξέρετε καλά. Αν δεν δοθεί το ξενοδοχείο σε αυτόν που πλειοψήφησε, τη διοίκηση θα την αναλάβει η Αρχιεπισκοπή, εγώ, ο ιδιοκτήτης. Γιαννάκη μου θα φύγεις είτε σου αρέσει είτε όχι. Αυτός είμαι. Δεν θα μου κάμνει κορδελάκια ο καθένας(!). Κι αν αισθανθώ ότι έχασα τον έλεγχο και δεν μπορώ να διευθύνω δεν επιθυμώ ούτε επί δευτερόλεπτο να μείνω εδώ. Φεύγω. Είτε διοικώ είτε δεν μένω. Κι όποιου θέλεις ας αρέσει. Δεν με φοβίζουν αυτά τα πράγματα.
–Ελέγχετε δηλαδή τα πάντα προσωπικά;
–Πολλές φορές κάνουμε δουλειές και βγαίνουμε σε πλειστηριασμό κάποιοι εργολάβοι αφήνουν κάποια πράγματα έξω και μετά θέλουν να τα βάλουν στα έξτρα –θα έχεις ακούσει. Όταν αντιληφθώ κάτι τέτοιο, λέω, ρωτάτε τον τι κάμνει. Μου λένε, μα θα παρεξηγηθούμε Μακαριότατε δεν είναι σωστό αυτό. Λέγω δεν υπάρχει καμιά παρεξήγηση, φίλος μεν ο εργολάβος, φιλτάτη δε η Εκκλησία. Παίρνετε σημειώσεις και στο τέλος θα δούμε τι θα πάρει ο καθένας. Μα θα σε κατηγορήσουν Μακαριότατε, μου λένε. Ό,τι θέλει ας πει ο καθένας, εγώ ασκώ διοίκηση εδώ!
–Δηλαδή κάνετε εσείς ό,τι νομίζετε και όπως το αντιλαμβάνεστε;
–Όχι, έρχεται ο μηχανικός και μου λέει, εδώ Μακαριότατε έτσι κι έτσι. Και αποφασίζω τι θα κάνω. Δεν το κάνω επειδή έτσι μου έκοψε. Η Αρχιεπισκοπή είναι πολύ καλά στελεχωμένη. Δεν πιστεύω στα 2000 χρόνια πορείας της, η Αρχιεπισκοπή να είχε καλύτερη ομάδα από τη σημερινή. Κι εγώ κάθε πρώτη Πέμπτη του μηνός τους καλώ όλους και εξετάζουμε εφ’ όλης της ύλης όλα τα περιουσιακά στοιχεία της Αρχιεπισκοπής και ακούγονται συλλογικά όλες οι απόψεις. Δεν έχω να φοβηθώ κάτι.
–Τώρα με την οικονομική κρίση από πολλούς αμφισβητούνται οι επιχειρηματικές κινήσεις που κάνατε. Πέσατε έξω, λέγεται, και η Εκκλησία έμεινε χωρίς λεφτά!
–Η Αρχιεπισκοπή είναι η μόνη που στέκει. Γιατί δεν ρωτούν και για τον Κύκκο; Δεν έχει να πληρώσει τους υπαλλήλους και στενάζουν όλοι οι μοναχοί πάνω στο μοναστήρι. Γιατί δεν γράφουν για τον Κύκκου; Γιατί δεν γράψανε για τις άλλες μητροπόλεις; Όλοι θέλουν χρήματα από μένα. Κι εγώ τους δίδω.
–Αυτό όμως χρησιμοποιείται και ως επιχείρημα για την μη άσκηση κριτικής από τη Σύνοδο για τις επιχειρηματικές σας κινήσεις, επειδή ακριβώς έχουν όλοι την ανάγκη της Αρχιεπισκοπής.
–Όχι. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Γιατί όμως γίνεται αυτή η κριτική εναντίον μου, δεν διερωτηθήκατε;
–Γιατί;
–Επειδή είδαν όλοι ότι επί εποχής μου και ο θεσμός του Αρχιεπισκόπου στέκει ψηλά. Και η Εκκλησία στέκει ψηλά. Ποιοι συνέβαλαν ώστε να είναι ψηλά η Εκκλησία, αυτοί που με κατηγορούν; Αυτοί λένε, «είναι καιρός να τον καταφατσελλώσουμε τον Αρχιεπίσκοπο». Ματαιοπονούν όμως! Τον σεβασμό που έχω ανάγκη, τον εισπράττω από τον κόσμο. Σε λίγο θα πάω στον εσπερινό ελάτε να δείτε πώς θα με υποδεχθεί ο κόσμος. Εγώ δεν έχω πρόβλημα. Αυτοί έχουν πρόβλημα.
–Σε μέλη της Συνόδου αναφέρεστε;
–Ναι! Πήγαινε να δεις όταν θα κατεβούν οι άλλοι μητροπολίτες στις ενορίες τους, αν τους υποδέχεται ο κόσμος όπως με υποδέχονται εμένα. Αφού πολλές φορές με παίρνει το γέλιο…
–Τίθενται από εσάς ζητήματα, στη Σύνοδο, όπως υπόσκαψης και κριτικής;
–Όταν ακούω και βλέπω πως συμπεριφέρονται οι αδελφοί, γελώ. Και λέω, «έχω μυαλό». Τώρα ποιον εκθέτουν, τον Χρυσόστομο ή την Εκκλησία; Τον θεσμό της Εκκλησίας. Δεν έχουν μυαλό. Αναγκάστηκα προχθές για να αντιληφθούν –που έρχονται και απροετοίμαστοι στη Σύνοδο– και έφερα τον Μάκη τον Κεραυνό να τους εξηγήσει. Διότι ήθελα να πάω να αγοράσω αξιόγραφα κι επειδή δεν είχαμε ρευστό, είπα θα δώσω γη. Για να κάνουμε επένδυση. Διότι πιστεύω ότι η σπονδυλική στήλη της οικονομίας ενός κράτους είναι οι τράπεζες. Δεν μπορεί ένα κράτος να λειτουργεί αν δεν έχει τράπεζες και πρέπει η Εκκλησία να έχει λόγο στις τράπεζες και να έχει ποσοστά στις τράπεζες.
–Μα είχατε και λόγο και ποσοστά και προηγουμένως…
–Να αλλά θα τον χάναμε, διότι εγώ έβλεπα τον κούφον που έρκετουν πάνω μας.
–Δεν έχουν ευθύνες οι τραπεζίτες που οδηγήθηκε η οικονομία στο βάραθρο;
Ποιος όμως κράτησε την Ελληνική Τράπεζα; Γιατί δεν κατέρρευσε η Ελληνική; Την εκατέρρευσε μετά ο διοικητής της Κεντρικής και το ΑΚΕΛ. Όλα από εκεί ξεκινούν. Όλες αυτές είναι ραδιουργίες. Γιατί είπαν ότι θέλουν να με γελοιοποιήσουν, το ΑΚΕΛ και ο διοικητής και βρεθήκαν και Αδελφοί (Συνοδικοί) να τους σεκοντάρουν. Έπαιρνα 9,5 εκατ. από τις τράπεζες τον χρόνο. Εγώ έκανα αυτήν την κερδοφόρα επένδυση και λυπήθηκα όταν την χάσαμε. Όταν στην Ελληνική έκαναν τη ματσαράγκα στην Ελλάδα των 35 εκατ., έπιασα το μπαστούνι μου και πήγα στην Τράπεζα και τους έκαμα «πόξιλλικκιν». Ποιος άλλος επήγε να κάμει παρατήρηση; Έχει κι άλλους μητροπολίτες μετόχους; Επήγεν κανένας να δει τι γίνεται; Εγώ τους είπα αυτούς τους Αδελφούς, «αν νομίζετε ότι έχω λεφτά εγώ να σας δίδω όποτε θέλετε, να το βγάλετε από το μυαλό σας». Αν δεν ήταν η συμπεριφορά του διοικητή, διότι αυτός κατέρρευσε και την Τράπεζα Κύπρου και την Ελληνική, οι δύο τράπεζες θα στέκονταν όρθιες. Εντάξει στη Λαϊκή ήταν ο Βγενόπουλος…
–Ο κ. Βγενόπουλος όμως σήμερα ισχυρίζεται ότι από το κεφάλι μας πάθαμε ότι πάθαμε και ότι ο ίδιος δεν φέρει ευθύνη. Απεναντίας πάει την Κύπρο σε διεθνή δικαστήρια διεκδικώντας εκατοντάδες εκατομμύρια.
–Άσε τι λέει. Τον Βγενόπουλο εγώ τον έδιωξα από την Κύπρο. Διαφορετικά θα έπαιρνε και την Ελληνική και την Τράπεζα Κύπρου από τότε.
–Θυμάμαι όμως δική σας έκκληση προς τον κ. Βγενόπουλο να μη μετακινήσει την έδρα της Λαϊκής στην Αθήνα.
–Το είπα βεβαίως και το πίστευα. Δεν ήταν ανάγκη να πάει στην Ελλάδα. Σήμερα τα Μέσα Επικοινωνίας είναι τόσο πλουραλιστικά που είναι από το τηλέφωνο που διεξάγονται οι πλείστες εργασίες. Εγώ ήθελα το κέντρο να παραμείνει η Κύπρος, να μην πάει Αθήνα, αλλά λόγω της βουλιμίας άλλων εφτάσαμεν εδώ… ο Βγενόπουλος έπιανεν τζιαι εδίαν τους ππάραν απόκοφτο, τζιαι συμφωνούσαν μαζί του τζιαι εκάμαν την.
–Ποιους εννοείτε;
–…Ξέρεις τι του είπα του Βγενόπουλου και έμεινε ιστορικό; Εσύ μπορεί να μην το άκουσες, αλλά ήρθε εδώ και του είπα: «Κάτω τα χέρια από τις κυπριακές τράπεζες. Πήρες μία, φτάνει! Δεν θα πας ούτε στην Κύπρου ούτε στην Ελληνική. Μπορεί να έχεις χρήματα, παραπάνω απ’ ό,τι έχουμε εμείς ως Αρχιεπισκοπή αλλά εμείς έχουμε μία δύναμη που εσύ δεν μπορείς να την αποκτήσεις ποτέ. Εκείνος, με καρπόζηλο ύφος με ρωτά: Και ποια είναι η δύναμή σας; Του λέω: Η δύναμις του λαού! Αν βάλεις χέρι, μπορείς να τις πιάσεις και τις άλλες δυο τράπεζες αλλά εμείς θα κάνουμε νέα τράπεζα αμέσως και θα καλέσω τον λαό να μη συνεργαστεί με τις παλιές τράπεζες. Θα έρθουν όλοι με τη νέα και θα καταρρεύσεις. Ο Βγενόπουλος στη συνέχεια πήγε κι έκαμε μυστική δημοσκόπηση και επέστρεψε εδώ θορυβημένος. Μου λέει, βγήκε θετική η δημοσκόπηση, ότι δηλαδή ο λαός θα σας ακούσει! Του λέω θα σου πως μία διδακτική ιστορία και να την έχεις πάντοτε υπόψη. Είδες καμιά φορά κάβουρα; Μου λέει, ναι είδα. Λοιπόν, του λέω άκου: Κάποτε ο κάβουρας έκαμε φιλιά με το φίδι. Μια καλήν πρωία το φίδι αποφάσισε να φάει τον κάβουρα. Τυλίχθηκε πάνω του κι άρχισε να σφίγγει τον κάβουρα, του οποίου τα μάτια επεταχτήκαν έξω. Λέει ο κάβουρας στο φίδι, μη με σφίγγεις τόσο πολύ διότι θα πεθάνω. Λέει το φίδι σε σφίγγω επειδή σε αγαπώ. Όταν έφτασε το σφίξιμο στο απροχώρητο, ο κάβουρας έστρεψε τη δαγκάνα του και έκοψε το λαρύγγι του φιδιού. Ευθύς το φίδι οριζοντιώθηκε και έμεινε ξερό. Τότε ο κάβουρας έγειρε πίσω και του λέει: Ρε φίλε αν ήσουν πάντα έτσι ίσιος όπως είσαι τώρα δεν θα πάθαινες τούτο το κακό. Γι’ αυτό, του λέω, κ. Βγενόπουλε να είσαι ίσιος, για να μην πάθεις όπως το φίδι. Όταν θα έρχεσαι κοντά μου να είσαι ίσιος. Το θυμάται μέχρι σήμερα. Κι όταν πήγε να κάμει επίθεση στην Τράπεζα Κύπρου με κάλεσαν και στάθηκα δίπλα τους. Κι έφυγε ο Βγενόπουλος.
Αυτά κάνει ο Χρυσόστομος, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου. Δεν έχει τίποτε το προσωπικό ούτε θέλει, τίποτα και ποτέ δεν δέχθηκε τίποτε. Αισθανόμουν υπερήφανος γιατί κατάγομαι από φτωχή οικογένεια. Δεν είχα ποτέ κόμπλεξ ότι οι γονείς μου ήσαν βιοπαλαιστές και η οικογένειά μου φτωχή. Το θεωρώ τιμή μου ότι ήμουν φτωχός.
–Χωρίς κανένα ενδοιασμό μπορείτε να πείτε ότι δεν ευνοήσατε ούτε αδέλφια σας ούτε φίλους σας.
–Σας λέω τα αδέλφια μου είναι φτωχοί, δεν έχω πλούσιο αδελφό.
–Έχετε και οικονομική παιδεία, Μακαριότατε;
–Πιστεύω ότι διαθέτω τον κοινό νου. Όλοι πιστεύουν ότι όλη μέρα κάθομαι εδώ και ασχολούμαι με τα οικονομικά. Δεν ασχολούμαι με τα οικονομικά, ασχολούμαι πρώτα με τα πνευματικά και κατ’ επέκταση με τα οικονομικά και δεν έχει κανένα κληρικό, μητροπολίτη ή ηγούμενο ή αρχιμανδρίτη που κάνει περισσότερες λειτουργίες και μιλά περισσότερο απ’ ό,τι εγώ.
–Η πρόβλεψή σας για το μέλλον του τόπου ποια είναι;
–Η οικονομία μας είναι μικρή. Άμα βρεθούν τρία-τέσσερα μεγάλα έργα, αμέσως θα βγούμε από πάνω. Όσο πιο γρήγορα γίνουν τόσο πιο σύντομα θα βγούμε από πάνω. Εγώ έκαμα μερικές σχετικές προτάσεις στον Πρόεδρο διά των οποίων πιστεύω ότι μπορούμε να βγούμε από πάνω αλλά δεν είναι σωστό να τις αποκαλύψω. Εκείνος είναι υπεύθυνος και δεν θέλω να μπαίνω μέσα στις δουλειές του.
–Τέλος, ποια είναι η εκτίμησή σας για το αποτέλεσμα της εκλογής προέδρου στο ΔΗΚΟ;
–Έκαναν καλή εκλογή. Πιστεύω ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος είναι καλύτερος. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τον Μάριο Καρογιάν αλλά κάποια πράγματα, όπως οι κόκκινες γραμμές για τις ιδιωτικοποιήσεις δεν ήταν ορθά. Βρε Μάριε, αφού οι ιδιωτικοποιήσεις είναι μέσα στο μνημόνιο! Και από τη στιγμή που είναι μέσα θα πρέπει να τις κάνουμε. Είναι στο μνημόνιο για το οποίο φωνάζει και ο φίλος μου ο Άντρος Κυπριανού. Δεν είμαι όμως εγώ που έκανα το μνημόνιο ή ο Αναστασιάδης. Είναι το ΑΚΕΛ που έκανε το μνημόνιο με τον διοικητή της Κεντρικής Τραπέζης. Κι ύστερα λένε να μη μιλά ο Αρχιεπίσκοπος. Γιατί, εγώ δεν είμαι πολίτης αυτής της Δημοκρατίας; Δεν τους αρέσει να ακούγονται και μερικές αλήθειες, έστω κι αν είναι πικρές;
