Της Χριστιάνας Βωνιάτη
Το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης συνοδεύεται πάντα από κάποιους περιορισμούς και κανείς δεν μπορεί να το υπερασπίζεται όταν αυτό ασκείται χωρίς υπευθυνότητα. Έτσι τοποθετείται επί της αρχής το αυστηρότατο και διεθνούς κύρους Συμβούλιο Τύπου της Βρετανίας σε ό,τι αφορά ζητήματα που σχετίζονται με αναρτήσεις στα blogs.
Εξ αφορμής του ζητήματος που δημιουργήθηκε στην Κύπρο μετά από την καταγγελία του δημοσιογράφου Μακάριου Δρουσιώτη περί απειλών κατά της ζωής του στον ιστότοπο Χριστόφιας-Watch, απευθυνθήκαμε στο Συμβούλιο Τύπου της Βρετανίας (Press and Complaints Commission) – οργάνωση με την οποία συνεργάζεται η κυπριακή Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας – και ζητήσαμε τις θέσεις του σε ό,τι αφορά τέτοια ή και ανάλογα περιστατικά στην μπλογκόσφαιρα. Η απάντηση που λάβαμε από τον Διευθυντή Επικοινωνίας του PCC, Will Gore, ήταν σαφής: «Το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης συνοδεύεται αναγκαστικά και πάντα από κάποιους περιορισμούς. Δεν μπορεί κανείς να υπερασπίζεται το εν λόγω δικαίωμα, όταν αυτό ασκείται χωρίς υπευθυνότητα. Ανεξάρτητα εάν τα σχόλια δημοσιεύονται σε μπλογκ, σε εφημερίδα ή σε οποιοδήποτε άλλο μέσο, δεν είναι λογικό να θεωρεί κανείς πως αυτά μπορούν να διατυπώνονται χωρίς ορισμένους περιορισμούς. Τουλάχιστον αυτή είναι η θέση που παίρνει το PCC σε ό,τι αφορά δημοσιεύματα που παρουσιάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο».
Σε περίπτωση καταγγελίας για δημοσίευση απειλών ή λιβελλογραφήματος, εξηγεί ο κ. Gore, «η αστυνομία έχει την υποχρέωση – εάν και εφόσον κινείται εντός των πλαισίων της νομιμότητας – να διερευνήσει την υπόθεση». Όμως, πόσο στα σοβαρά μπορεί να εκληφθεί ένα απειλητικό σχόλιο, όταν αυτό δημοσιεύεται σε ιστολόγιο κι όχι σε έντυπο ή ηλεκτρονικό μέσο, ρωτήσαμε τον Διευθυντή Επικοινωνίας του PCC. «Είναι λάθος να προδικάζει κανείς πως ένα σχόλιο που αναρτάται σε έναν ιστότοπο είναι εγγενώς διαφορετικό ή λιγότερο επικίνδυνο από ένα άλλο που διατυπώνεται σε εφημερίδα ή ακόμα και σε μια πολιτική συγκέντρωση. Ως PCC, θεωρούμε εκ των ων ουκ άνευ την ελευθερία της έκφρασης, αλλά το δικαίωμα αυτό δεν πάει να πει πως ο καθένας μπορεί να λέει ό,τι θέλει εναντίον οποιουδήποτε χωρίς να υπόκειται στις συνέπειες του νόμου».
Στην Επιτροπή Δεοντολογίας
Η «Κ» ζήτησε και την άποψη της κυπριακής Επιτροπής Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας (ΕΔΔ). Ο πρόεδρος του Σώματος, Ανδρέας Μαυρομμάτης, επιφυλάχθηκε να απαντήσει, καθώς, όπως μας πληροφόρησε η ΕΔΔ, δεν έχει ακόμη συνεδριάσει επί του θέματος και άρα δεν μπορεί να προβεί σε κάποια επίσημη δήλωση ή τοποθέτηση.
Στη συνέχεια επικοινωνήσαμε με τον ακαδημαϊκό Γιάννη Η. Ιωάννου, ο οποίος και είναι μέλος της ΕΔΔ, και ζητήσαμε την προσωπική του άποψη. Μεταξύ άλλων, ο κ. Ιωάννου τονίζει ότι η τρομοκρατία είναι ένα πράγμα και η ελευθερία έκφρασης της άποψης και της γνώμης είναι κάτι άλλο. Ο κ. Ιωάννου υπογράμμισε πως το θέμα αφορά ευρύτερα το πολιτικό μας σύστημα.
«Σε υγιή πολιτικά συστήματα, τέτοιες αντιδράσεις και προσπάθειες συγκάλυψης τέτοιων σαφών απειλών εναντίον πολιτών δεν θα μπορούσαν να γίνουν ανεκτές. Στη δική μας περίπτωση, βλέπουμε ότι τέτοια στοιχεία ευδοκιμούν, μπορούν να εμφανίζονται στις τηλεοράσεις και μάλιστα να διεκδικούν εγκυρότητα ως νομικοί και ως πολιτικοί, τη στιγμή που προσπαθούν να συγκαλύψουν ωμές απειλές εναντίον ανθρώπων», είπε.
Από την πλευρά της, η Ένωση Συντακτών Κύπρου, με την αρχική της τοποθέτηση, καταδίκασε τόσο τις απειλές κατά της ζωής του δημοσιογράφου Μακάριου Δρουσιώτη μέσω της συγκεκριμένης ιστοσελίδας, όσο και τον τρόπο με τον οποίο η Αστυνομία επιλήφθηκε της υπόθεσης. Το γεγονός προκάλεσε την άμεση αντίδραση του δημοσιογράφου, ο οποίος ζήτησε – λόγω της τήρησης ίσων αποστάσεων από την ΕΣΚ – διαγραφή του από τα μητρώα μελών της Ένωσης, «για λόγους αρχής και αξιοπρέπειας».
Το Δ.Σ. της ΕΣΚ, σε απαντητική ανακοίνωσή του, εξέφρασε απογοήτευση για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε από τον δημοσιογράφο η στάση της οργάνωσης και σημείωσε: «Απορρίπτουμε ως εντελώς αβάσιμη την επιχειρηματολογία ορισμένων συναδέλφων δημοσιογράφων ότι η ΕΣΚ έθεσε στην ίδια μοίρα τη φασιστική απειλή σε βάρος του Μακάριου Δρουσιώτη με τον τρόπο που αντέδρασε η Αστυνομία και την πρακτική που ακολούθησε στη συγκεκριμένη περίπτωση. Δεν δεχόμαστε το αυθαίρετο και άδικο συμπέρασμα ότι ακολουθήσαμε μια στάση εξίσωσης των ζητημάτων».
Παράλληλα, η ΕΣΚ τονίζει ότι «είναι με το μέρος των μελών της και κανενός άλλου. Θα υπερασπιστεί το δικαίωμα της έκφρασης, τη δημοκρατική τάξη και θα σταθεί εμπόδιο σε κάθε μορφής φασιστική νοοτροπία η οποία επιχειρείται να αναπτυχθεί με απειλές κατά της ζωής ανθρώπων που έχουν διαφορετική άποψη, αλλά και σε κάθε αυθαιρεσία».
www.kathimerini.com.cy
