Ένα πανέμορφο χωριουδάκι, με εξαιρετική φυσική ομορφιά, χωμένο στην καρδιά της κοιλάδας της Μαραθάσας, σε υψόμετρο 800 μέτρων, ο Μουτουλλάς υπερηφανεύεται σήμερα για το πλούσιο παρελθόν του, τη βυζαντινή του παράδοση, τους φιλόξενους ανθρώπους του και τη γνήσια κουζίνα του. Η κοινότητα απέχει μόλις 66 χιλιόμετρα από τη Λευκωσία και βρίσκεται στο κέντρο της Μαραθάσας. Βόρεια του χωριού συναντούμε τον Καλοπαναγιώτη, στα νότια τον Πεδουλά, στα ανατολικά το δάσος Τροόδους και στα δυτικά το δάσος που εμπίπτει στα διοικητικά όρια του Μηλικουρίου.
Φτάνοντας στην κοινότητα, χρωματιστά γεράνια βρίσκονται τοποθετημένα σε ζαρντινιέρες κατά μήκος του δρόμου που σε προδιαθέτουν ευχάριστα. Η θέα του χωριού προκαλεί μια γλυκιά νοσταλγία μιας άλλης εποχής. Ένα καταπράσινο τοπίο, με το χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά, να περιβάλλεται από βουνοκορφές και τα σπίτια χτισμένα διάσπαρτα στους λόφους, με κύριο χαρακτηριστικό τις κεραμιδένιες και τσίγκινες στέγες των σπιτιών, τις κληματαριές στις αυλές, τα όμορφα μπαλκόνια, τους στενούς, μαιανδρικούς δρόμους και τους χαμογελαστούς ανθρώπους.
Ιωάννης Γερακιώτης Μουτουλλάς
Η ιστορία του χωριού ανάγεται στην περίοδο της Φραγκοκρατίας. Σύμφωνα και με την έκδοση του Πολιτιστικού Ιδρύματος της Τράπεζας Κύπρου για τον ναό της Παναγίας του Μουτουλλά κτήτορες τόσο του ναού όσο και της κοινότητας είναι ο Ιωάννης Γερακιώτης ή Μουτουλλάς και η σύζυγός του Ειρήνη, οι οποίοι απεικονίζονται στην εκκλησία με τα ονόματά τους. Τα δύο επίθετα που προσδίδονται στον κτήτορα έχουν να κάνουν με την επαγγελματική του ενασχόληση που ήταν η εκπαίδευση γερακιών εξού και Γερακιώτης. Όσον αφορά στο επίθετο Μουτουλλάς αυτό προέρχεται από το λατινικό mutulus που σημαίνει αυτός που έχει γαμψή μύτη. Πιθανότατα πρόκειται για τον άνθρωπο που ασχολείτο με την περιποίηση γερακιών για τα οποία έδειχναν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι Φράγκοι.
Τι να δείτε
Ιστορικές εκκλησίες
Στην κοινότητα βρίσκονται σήμερα πέντε εκκλησίες με σημαντικότερη εκείνη της Παναγίας του Μουτουλλά. Ο ναός συγκαταλέγεται στον κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ουνέσκο.
Μονοπάτι της φύσης
Πρόσφατα κατασκευάστηκε ένα μοναδικό μονοπάτι της φύσης που φέρει το όνομα «Τα λουτρά της Ρήγαινας και το Χλιο». Πρόκειται για ένα μονοπάτι, ενός μόλις χιλιομέτρου, σε κυκλικό σχήμα που το περπατάει κάποιος πολύ εύκολα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής υπάρχουν πληροφορίες για όσα ενδιαφέροντα συναντάει ο περιπατητής.
Το Χλιο
Στις πηγές των θειούχων πηγών, κάτω στον ποταμό Σέτραχο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60 οι γυναίκες του Μουτουλλά πήγαιναν και έπλεναν τα ρούχα τους στο «χλιο», που σημαίνει το χλιαρό νερό των πηγών. Ο συγκεκριμένος ποταμός είναι γνωστός και για τις δίκες που έγιναν για τα νερά του ανάμεσα στους κατοίκους της Λεύκας και της Μαραθάσας που δικαίωσαν τους δεύτερους.
Η Κάτω Βρύση
Το πόσιμο νερό του Μουτουλλά σύμφωνα με αναλύσεις που έγιναν το 1927 στο Παρίσι έχει εξαιρετικές ιδιότητες που ομοιάζουν με εκείνες των περίφημων πηγών του Evian, του Vichi και άλλων της Ευρώπης. Έτσι, τέλη της δεκαετίας του ’20 ξεκίνησε η εμπορική αξιοποίησή του. Η Κάτω Βρύση είναι ο χώρος από όπου πηγάζει το συγκεκριμένο περίφημο νερό του Μουτουλλά.
Σημεία θέας
Ανεβαίνοντας στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία θα δείτε την υπέροχη θέα της περιοχή από το σημείο θέας που δημιουργήθηκε εκεί. Η ανάπλαση του χώρου έγινε πρόσφατα και προσφέρεται για βόλτα. Ένας δεύτερο χώρος θέας προγραμματίζεται να γίνει στο σημείο Κρούβελλος που σημαίνει κοτσίδα.
Πού να πάτε
Café Celsius
Το ψυγείο που έγινε καφετέρια
Η μοναδικότητα του Celsius Café έγκειται στο γεγονός ότι βρίσκεται, κυριολεκτικά, μέσα σε ένα παλιό ψυγείο φρούτων, το οποίο έχει διαμορφωθεί σήμερα. Το καλοκαίρι η καφετέρια είναι ανοιχτή Παρασκευές, Σάββατα και Κυριακές. Τηλ. 99482855/99569453.
Καφενείο Κυριακίδη
Οι λουκουμάδες της Πατρούς
Ένα ιστορικό καφενείο που προσφέρει ίσως τους δημοφιλέστερους λουκουμάδες του νησιού σημείο αναφοράς του Μουτουλλά, με μεγάλη βεράντα και υπέροχη θέα. Οι ξακουστοί του λουκουμάδες μετρούν μία ιστορία ενενήντα ετών. Πληρ. 97689728.
Καφενείο Κώστα Γρηγορίου
Μαραθεύτικα πιάτα
Η χρυσοχέρα κ. Αντρούλλα Γρηγορίου φτιάχνει τα ωραιότερα μαραθεύτικα πιάτα στο καφενείο – εστιατόριο που διατηρεί από το 1974 με τον σύζυγό της Κώστα. Μπορείτε να πάτε εκεί για καφέ ή ποτό αλλά και να παραγγείλετε τα πιάτα της αρεσκείας πριν από την άφιξή σας στο χωριό. Τηλ. 22952341.
Φούρνος «Το Μαραθεύτικο»
Ζυμώματα με μεράκι
Τα αρτοποιεία Χαράλαμπος Αγαθοκλέους, με την επωνυμία προϊόντων «Το Μαραθεύτικο», μετρούν σήμερα μία πορεία 65 χρόνων και έχουν μία γκάμα υπέροχων προϊόντων.
