Ο λήθαργός μας κράτησε πάρα πολύ

Μία από τις σημαντικότερες, αλλά και δραματικότερες, αλλαγές που συντελούνται στην εποχή μας είναι το πώς αλλάζει ο πόλεμος. Οι Χούθι, ναι οι Χούθι, προκάλεσαν απίστευτα επιχειρησιακά προβλήματα στο αμερικανικό ναυτικό. Πολλοί σοβαροί αναλυτές μιλούν είτε για ήττα είτε για ισοπαλία, στην καλύτερη περίπτωση, ανάμεσα στη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη και στους «ξυπόλυτους» Χούθι. Είναι σοκαριστικό για τους υπευθύνους του Πενταγώνου να διαπιστώνουν πόσο ευάλωτα μπορεί να είναι τα αεροπλανοφόρα τους ή τα F-35, τα οποία τώρα σχεδιάζονται για την επόμενη φάση τους… χωρίς πιλότους.

Το ίδιο, βέβαια, συνέβη και με την Ουκρανία. Ειδικά μετά την τελευταία ευρηματική επίθεση των Ουκρανών στη Ρωσία, τα καλύτερα μυαλά των ισχυρών κρατών προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τα συμπεράσματα για το τι πρέπει να αλλάξει στον τρόπο που λειτουργούν και σκέπτονται. Αυτά που αλλάζουν δεν είναι αλλαγές ρουτίνας, δεν είναι κάτι δευτερεύον. Η τεχνολογία μπορεί να εξασφαλίσει στον ανίσχυρο σημαντικά προτερήματα. Οι γραφειοκρατίες, οι περίπλοκοι μηχανισμοί και τα σκουριασμένα μυαλά δεν μπορούν εύκολα να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Ο κύκλος της καινοτομίας είναι πολύ πιο σύντομος σε σχέση με το παρελθόν. Ολα αλλάζουν πολύ γρήγορα και τα περιθώρια προσαρμογής είναι ελάχιστα.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, έχουμε και καλά και κακά νέα σε αυτόν τον τομέα. Τα κακά νέα είναι ότι οι Ενοπλες Δυνάμεις μας και οι υπηρεσίες ασφαλείας της είχαν μείνει στην εποχή πριν από το τέλος του 20ού αιώνα. Η καινοτομία που σχετιζόταν με την άμυνα ήταν ανάθεμα, οι καθηγητές απαγορευόταν να ετοιμάσουν μελέτες που μπορεί να είχαν πρακτική, εμπορική εφαρμογή σε αυτόν τον τομέα. Αμυντική βιομηχανία δεν είχαμε ή την αφήναμε στα χέρια άθλιων πολιτικών, που διόριζαν απλώς συντοπίτες τους στα εργοστάσια.

Τα καλά νέα είναι ότι αρχίσαμε να ξυπνάμε από τον λήθαργό μας. Αργά, αλλά ξυπνάμε. Οι αλλαγές που πραγματοποιούνται στις δομές των Ενόπλων Δυνάμεων από τον αρμόδιο υπουργό είναι ουσιαστικές και πρέπει να πάνε ακόμη πιο βαθιά. Η έμφαση στις νέες τεχνολογίες, η ίδρυση κέντρου καινοτομίας, η συνεργασία με το Ισραήλ, η προτεραιότητα στην αμυντική βιομηχανία, οι προσπάθειες της ΕΑΒ είναι πάρα πολύ θετικές εξελίξεις. Ακόμη και το γεγονός ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός ασχολείται με αυτό το εθνικό project είναι σημαντικό, γιατί καθιστά τις προθεσμίες που επιβάλλονται πιο πιεστικές.

Δεν έχουμε, όμως, πολλά περιθώρια για άλλες φαυλότητες ή καθυστερήσεις, επειδή ο ένας υπουργός δεν υπογράφει κάποια ΚΥΑ που δεν τον ενδιαφέρει. Χρειαζόμαστε βέβαια και άλλους μισθούς, για να προσελκύσουμε στελέχη που θα μπορούν να τελειώσουν το Πολυτεχνείο ή ένα ΜΒΑ με άριστα. Ο λήθαργός μας κράτησε πάρα πολύ και μας άφησε πολύ πίσω, με ευθύνη και των πολιτικών, αλλά και των στρατιωτικών μας, που δεν είχαν τη θεσμική αυτοπεποίθηση που απαιτείται. Το «αλλάζουμε ή βουλιάζουμε» δεν είναι εντελώς αλληγορικό στην εποχή μας, το βιώνουν Αμερικανοί, Ρώσοι, όλοι.