
Του Απόστολου Κουρουπάκη
Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι δεν πάμε καθόλου καλά σε ό,τι αφορά στα του πολιτισμού; Μία από αυτές η σχετική με την έκδοση που συνοδεύει ή συνόδευε, τη συμμετοχή μας στη 19η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στη Βενετία και την απόφαση της υφυπουργού να την αποσύρει. Το θέμα φυσικά έλαβε πολιτικές διαστάσεις ενόψει και των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών και το ζήτημα της έκδοσης οδηγήθηκε στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Στη συνεδρίαση της επιτροπής κλήθηκε να παραστεί και η υφυπουργός Πολιτισμού Λίνα Κασσιανίδου, η οποία προσπάθησε να εξηγήσει από την πλευρά του υφυπουργείου Πολιτισμού γιατί έχει διαφορά ο εκδότης από τον χρηματοδότη, αλλά εν κενώ, η ετυμηγορία από την πλειοψηφία είχε παρθεί, να μπει στον κατάλογο των «Απαγορευμένων Βιβλίων. Φυσικά, τίποτε δεν συζητήθηκε, απλώς τα μέλη της Επιτροπής βρήκαν την καλύτερη ευκαιρία για να δώσουν το εναρκτήριο λάκτισμα για την προεκλογική περίοδο. Και σύντομα η Αίθουσα Λάπηθος, όπου συνεδριάζει η Επιτροπή, έγινε πολεμικό πεδίο. Λεκτικά λακτίσματα, εκατέρωθεν κατηγορίες και με φωνές που σίγουρα δεν αρμόζουν σε μία κοινοβουλευτική επιτροπή. Η συνεδρίαση διήρκεσε περίπου μία ώρα και ένα τέταρτο και από τα πρώτα κιόλας λεπτά φάνηκε πού θα πήγαινε το πράγμα μιας και η εισαγωγική τοποθέτηση του κ. Μυλωνά ήταν τροχιοδεικτική… αν μιλούσε κάποιος για Ένωση και Ελλάδα είπε στην κα Κασσιανίδου «δεν θα έφτανες στην Κύπρο» (το γάντι σήκωσε ο κ. Λουκαΐδης αργότερα). Δεν ήθελε και πολλή σκέψη για το πού θα πήγαινε η υποτιθέμενη συζήτηση. Ακούσαμε για την Ένωση, το πραξικόπημα, τους κομμουνιστές, τον ναζισμό και τον φασισμό. Πλανιόταν στην Αίθουσα το φάντασμα του Μακαρίου, του Γρίβα, του Στάλιν και του Χίτλερ, με ένα σύντομο πέρασμα και του Μακάρθυ. Και οι φοιτητές που άκουγαν τους βουλευτές να φωνάζουν ο ένας στον άλλο, γελούσαν, και εμείς μετά απορούμε γιατί φαιδρές περιπτώσεις όπως ο Φειδίας Παναγιώτου εκλέγεται ως τρίτη δύναμη. Αφού οι βουλευτές μας μιλάνε άλλη γλώσσα (πάντως τα κυπριακά ελληνικά, όπως θα δούμε παρακάτω, μια χαρά χρησιμοποιήθηκαν).
Μία συζήτηση, γεμάτη ειρωνείες και μπηχτές, που υποδαύλιζαν το πολεμικό κλίμα, φωνές, και επιχειρήματα όπως το «απού ’χει τη μούγια μουγιάζεται» του κ. Ιωάννου του ΕΛΑΜ… και όλοι να αναφέρονται στον πρόεδρο της Επιτροπής, όπως κάναμε και εμείς ως μαθητές… κυρία, κύριε: Με είπε έτσι, μου έκανε αλλιώς! Ο κ. Θεμιστοκλέους ζήτησε από τον πρόεδρο της Επιτροπής να κουμαντάρει τον κ. Λουκαΐδη, με τον κ. Λουκαΐδη να του απαντά «εσένα ποιος σε κουμαντάρει;».
Όσο για όσα ακούστηκαν για την ελευθερία της έκφρασης μπορώ να την περιγράψω με τη φράση: «Αρκεί να μην ενοχλούν, στο σπίτι τους, ας κάνουν ό,τι θέλουν».
Χαρακτηριστικές οι πιο κάτω φράσεις:
• Χρύσανθος Σαββίδης: «Και τούτοι οι καλλιτέχνες ούλλοι που λέσι η ελευθερία σκέψης και άποψης να βάλλουν τον Χριστόν και να του κατουρούσι εγώ εν τα δέχομαι και να μη μου λαλούσι ελευθερία σκέψης και άποψης».
• Ανδρέας Θεμιστοκλέους: «Το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και οι άλλες κοινές αρλούμπες που ακούγονται ισχύουν αν ο καθένας πληρώνει από την τσέπη του […] όταν όμως πρόκειται για εκπροσώπηση της Κύπρου στο εξωτερικό χρηματοδότηση με δημόσιο χρήμα, υφίσταται η έννοια της ελευθερίας της έκφρασης; […] ή μήπως εκεί που θα πάμε πρέπει οπωσδήποτε να εξυπηρετήσουμε το δημόσιο συμφέρον;».
• Μαρίνος Μουσιούττας: «Αν θέλει ο άλλος να κάμει βιβλία και γράψει ό,τι του κατεβεί ας φκει έξω να γράψει ό,τι θέλει τζι ας πάει στο κόμμα του, στη γειτονιά του τζι ας λαλεί ό,τι θέλει. Εν επίσημο έγγραφό τούτο [σ.σ. το επίμαχο βιβλίο].
• Σωτήρης Ιωάννου: «Ελευθερία της τέχνης και της έκφρασης δεν σημαίνει διαστρέβλωση της ιστορίας και να φτύνουμε στη μνήμη του λαού μας. Εγώ το ονομάζω εθνικό κατήφορο αυτή την έκδοση».
Έχουν μείνει πίσω οι βουλευτές μας και οι εξελίξεις τους προσπερνάνε. Εκείνοι όμως επιμένουν να επικοινωνούν με το εκλογικό σώμα με συνθήματα «Κυριλλάτσος ή Κυριλλούδι», τόσο παλιά η γλώσσα τους και η πολιτική λογική τους. Το αποτέλεσμα είναι να μην μπορούν να συζητήσουν για την Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής, της οποία η έκδοση είπαν κάποιοι πως διεμβολίζει το εθνικό μας θέμα. Σκεφτείτε να συζητούσαν το Κυπριακό!