Κύριο Άρθρο
Ήταν 18 Δεκεμβρίου 2020 όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες τις πρώτες πρωινές ώρες εκείνης της Παρασκευής έλαβαν την πολιτική απόφαση για τη δημιουργία του ταμείου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας στην οικονομία. Δώδεκα μήνες μετά και αφού εν τω μεταξύ έχουν εγκριθεί τα εθνικά προγράμματα των χωρών και έχουν εκταμιευθεί οι προκαταβολές, η συζήτηση αφορά στη στρατηγική για αποπληρωμή των δανείων. Τα δάνεια αυτά ανέρχονται στο σύνολο στα 800 δισ. ευρώ και θα αντληθούν για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης στην μετά covid εποχή. Στην κορυφή της λίστας, από τις προτάσεις που επεξεργάζεται η Κομισιόν, βρίσκεται η πρόσφατη συμφωνία σε επίπεδο G20 που επιτρέπει στις κυβερνήσεις να φορολογήσουν παγκόσμιους εταιρικούς κολοσσούς με στόχο (α) να εισπραχθούν επιπλέον 150 δισ. δολάρια ετησίως και (β) να ανακατανεμηθούν φορολογικά έσοδα ύψους 125 δισ. δολάρια ετησίως μεταξύ των χωρών.
Η συμφωνία του περασμένου Οκτωβρίου στη Ρώμη αποτέλεσε την κατάληξη συζητήσεων πολλών ετών σε μια προσπάθεια για μεταρρύθμιση του παγκόσμιου φορολογικού συστήματος. Η εφαρμογή της ιστορικής, όπως χαρακτηρίστηκε, συμφωνίας στηρίζεται σε δύο πυλώνες: (α) τη φορολόγηση των 100 μεγαλύτερων επιχειρήσεων από τις εθνικές κυβερνήσεις για τις δραστηριότητες που ασκούν στις αντίστοιχες χώρες, και (β) την εφαρμογή ενός παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή ίσου με 15%, έτσι ώστε να μην δίνεται η δυνατότητα στις πολυεθνικές να αναζητούν πλεονεκτήματα σε φορολογικούς «παράδεισους» ή χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές.
Αυτές τις μέρες και συγκεκριμένα τη Δευτέρα, 20 Δεκεμβρίου 2021, ο ΟΑΣΑ, που ανέλαβε το έργο εφαρμογής της συμφωνίας, δημοσίευσε τους κανόνες που θα πρέπει να εφαρμόσουν οι εθνικές κυβερνήσεις για τον πυλώνα ΙΙ της συμφωνίας. Οι κανόνες αυτοί έχουν στόχο να αντιμετωπίσουν τις φορολογικές προκλήσεις που δημιουργεί η ψηφιακή οικονομία στο παγκόσμιο στερέωμα. Με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΑΣΑ, ο ελάχιστον φορολογικός συντελεστής θα μπορεί να εφαρμοστεί σε πολυεθνικές με έσοδα πέραν των 750 εκ. δολαρίων ετησίως, με τις αναμενόμενες εισπράξεις να φτάνουν σε επιπλέον 150 δισ. δολάρια ετησίως.
Η τεχνική βοήθεια που προσφέρει ο ΟΑΣΑ αφορά στη διευκόλυνση της τροποποίησης των εθνικών νομοθεσιών με στόχο (α) να καθοριστούν τα κριτήρια για τις πολυεθνικές που εμπίπτουν στον ελάχιστον συντελεστή, (β) να τεθούν οι μηχανισμοί για υπολογισμό του πραγματικού φορολογικού συντελεστή σε σχέση με τον ελάχιστο και (γ) να γίνει εφικτή η επιβολή της επιπρόσθετης φορολογίας στο επηρεαζόμενο μέλος της πολυεθνικής. Στο κείμενο του ΟΑΣΑ περιλαμβάνεται επίσης και ο τρόπος χειρισμού περιπτώσεων που αφορούν συγχωνεύσεις και εξαγορές όπως και οι απαιτήσεις για συλλογή πληροφοριών για τις επηρεαζόμενες οντότητες.
Στην παρουσίαση του προϋπολογισμού για το 2022 νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε μια φορολογική μεταρρύθμιση με στόχο να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας. Όσον αφορά στον φορολογικό συντελεστή για τις επιχειρήσεις, η πρόθεση της κυβέρνησης να ανεβάσει το ποσοστό από 12,5% στο 15% συνδέθηκε με την πρόσφατη συμφωνία της Ρώμης για έναν παγκόσμιο ελάχιστο συντελεστή. Οι προεκτεινόμενες αλλαγές στη φορολόγηση των εταιρειών έχει στόχο να αποσυνδεθεί η προσέλκυση επενδύσεων λόγω ευνοϊκών φορολογικών συνθηκών και να αναδειχθούν άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου. Αυτή η ενέργεια της κυβέρνησης εκτός από επίκαιρη αγγίζει και έναν σύγχρονο τρόπο σκέψης που θέλει να βλέπει το επιχειρείν στην ηλεκτρονική και ψηφιακή του διάσταση.
