Kathimerini.gr
Σταύρος Ιωαννίδης
Σε χώρα της ανατολικής Ευρώπης –μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ– επιχειρεί εδώ και λίγους μήνες το ελληνικής κατασκευής UAV Αρχύτας που αναπτύσσουν από κοινού η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και οι εταιρείες Ucandrone και EFA Ventures. Σύμφωνα, μάλιστα, με πληροφορίες, το επιτελείο της συμμαχικής χώρας αξιολόγησε θετικά τη λειτουργία του συστήματος και επιπλέον, έστειλε προτάσεις με βελτιώσεις ως προς τους αισθητήρες και τις πτητικές του δυνατότητες.
Πρόκειται για τον πρώτο διεθνή χρήστη του Αρχύτα (σ.σ. δεν πρέπει να συγχέεται με τον Αρχύτα που αναπτύσσει η ΕΑΒ) που έχει ήδη προμηθευτεί 18 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ενώ έντονο ενδιαφέρον καταγράφεται και από άλλους πιθανούς πελάτες, εντός και εκτός της βορειοατλαντικής συμμαχίας. Στην Ελλάδα, το σύστημα δοκιμάστηκε με επιτυχία από το Πολεμικό Ναυτικό και παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής παρέλασης της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη.
«Θητεία» στην Ερυθρά Θάλασσα
Ο Αρχύτας δοκιμάστηκε σε ασκήσεις κάνοντας «ντεμπούτο» το 2021 στην τελική φάση της άσκησης «Παρμενίων» αλλά και σε πραγματικό επιχειρησιακό περιβάλλον ως οργανικό drone της φρεγάτας «Υδρα» κατά τη διάρκεια των αποστολών που ανέλαβε στην Ερυθρά Θάλασσα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής επιχείρησης «Ασπίδες» για την προστασία της διεθνούς ναυτιλίας από τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι της Υεμένης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ρόλοι στους οποίους δοκιμάστηκε περιλαμβάνουν επιτήρηση και συλλογή πληροφοριών, αναγνώριση και ταυτοποίηση απειλών, σύνθεση τακτικής εικόνας και αποστολές έρευνας – διάσωσης. Το Πολεμικό Ναυτικό αξιολόγησε θετικά το σύστημα και σύμφωνα με πληροφορίες, προγραμματίζεται νέος κύκλος δοκιμών. Εξάλλου, το UAV σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις του χρήστη με τη συμμετοχή προσωπικού της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για δοκιμασμένο σύστημα που απευθύνεται σε όλους τους κλάδους των ενόπλων δυνάμεων και στα σώματα ασφαλείας, η πρώτη μεγάλη παραγγελία ήρθε από το εξωτερικό.
Νέες δυνατότητες
Η ανάπτυξη του Αρχύτα ξεκίνησε το 2019 με στόχο τη δημιουργία ενός UAV πολλαπλών ρόλων. Για τον λόγο αυτό, επελέγη η προσθήκη της δυνατότητας κατακόρυφης απογείωσης/προσγείωσης (VTOL) ώστε να επιχειρεί από μικρές επιφάνειες, όπως το κατάστρωμα ενός πολεμικού πλοίου.
Το UAV διαθέτει ηλεκτροπτικό σύστημα που του επιτρέπει να επιχειρεί ημέρα και νύχτα με αυτοδυναμία που προσεγγίζει τις δύο ώρες. Είναι εφοδιασμένο με πλήρως κρυπτογραφημένο σύστημα επικοινωνίας στρατιωτικών προδιαγραφών και ο έλεγχός του γίνεται από σταθμό εδάφους, ενώ, έχει δυνατότητα αυτόνομης πτήσης. Κατά την αξιοποίησή του από το Πολεμικό Ναυτικό, το σύστημα είχε ως κύριο ρόλο την επιτήρηση, προσφέροντας στο πλήρωμα του «Υδρα» εικόνα περιμετρικά του πλοίου και σε ιδιαίτερα μεγάλες αποστάσεις, ελαφρύνοντας το έργο του οργανικού ελικοπτέρου της φρεγάτας.
Το χαμένο έδαφος
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα προσπαθεί να επιταχύνει τις προσπάθειές της ώστε να καλύψει την απόσταση που τη χωρίζει με άλλες νατοϊκές και μη δυνάμεις στον τομέα της ανάπτυξης αυτόνομων συστημάτων. Στην άσκηση «Αίσιος Οιωνός» που διεξήχθη στις 14 Νοεμβρίου στο πεδίο βολής της Αλεξανδρούπολης δοκιμάστηκαν περισσότερα από 30 αυτόνομα συστήματα που παράγονται στην Ελλάδα.
Παράλληλα, το ΕΛΚΑΚ έχει προκηρύξει διαγωνισμούς για μη επανδρωμένα που επιχειρούν στον αέρα, την επιφάνεια της θάλασσας και τον βυθό, ενώ το ΚΕΤΑΚ του ΓΕΕΘΑ κατασκευάζει ήδη drones κατηγορίας 1, συστήματα αντι-drone και αυτόνομα συστήματα επιφανείας. Παρά τις προσπάθειες, όμως, το μεγαλύτερο ποσοστό των συστημάτων που εντάσσονται στις ένοπλες δυνάμεις προέρχονται από το εξωτερικό, χωρίς να διασφαλίζεται η συμμετοχή ελληνικών εταιρειών.
Στον αντίποδα, η Τουρκία, το τελευταίο διάστημα, παρουσίασε μια σειρά από νέες δυνατότητες για τα αυτόνομα συστήματα που κατασκευάζει. Ιδιαίτερη δημοσιότητα δόθηκε στο UAV Kizilelma, ένα drone με χαρακτηριστικά «στελθ» και ραντάρ τύπου AESA, το οποίο, σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Αμυνας, κατά τις δοκιμές όπλων αέρος – αέρος, εγκλώβισε στο ραντάρ του ένα F-16 και το «κατέρριψε» σε προσομοίωση αερομαχίας.
