Στη Μασσαλία, την πιο πολυπολιτισμική πόλη της Γαλλίας, μια νέα γενιά εστιατορίων «solidaires», όπως ονομάζονται, επαναπροσδιορίζει την υψηλή γαστρονομία, συνδυάζοντας το γκουρμέ με την κοινωνική αλληλεγγύη για ανθρώπους που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν.
Πίσω από την περίτεχνη πρόσοψη του εστιατορίου «Le République» στη Μασσαλία, το μεσημεριανό γεύμα σερβίρεται στους θαμώνες. Καπνιστός κέφαλος με βούτυρο από θαλασσινό μάραθο έρχεται ως ορεκτικό, θυμίζοντας την ιστορία της παράκτιας γαλλικής πόλης. Ακολουθεί τυρί καπνισμένο με άχυρο και ρυζάλευρο, που αποπνέει τις γεύσεις της γύρω Προβηγκίας. Τουρίστες και ντόπιοι απολαμβάνουν βιολογικά υλικά που προετοιμάζει ο σεφ Σεμπανστιέν Ρισάρ, βραβευμένος με αστέρι Michelin.
Ομως, το «Le République» είναι ένα αρκετά ξεχωριστό γκουρμέ εστιατόριο. Πρώτον, στο προσωπικό περιλαμβάνεται ένας πρώην κρατούμενος. Δεύτερον, περίπου το 40% των πελατών πληρώνει μόνο ένα ευρώ για το μενού τριών πιάτων. Και, τέλος, αρκετοί πελάτες δεν έχουν ξαναπάει ποτέ σε εστιατόριο.
Το «Le République» είναι ένα εστιατόριο κοινωνικής αλληλεγγύης και περιλαμβάνεται στα περίπου 10 αντίστοιχης νοοτροπίας στη Μασσαλία.
Αλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν το «L’Après M», ένα πρώην «McDonald’s» που δημιουργήθηκε από το απολυμένο προσωπικό του όταν έκλεισε το franchise φαστ φουντ. Η ομάδα των πρώην εργαζομένων αγόρασε το κτίριο και το άνοιξε ξανά ως κοινωνικό εστιατόριο, σερβίροντας γκουρμέ μπιφτέκια, που δημιουργήθηκαν από έναν σεφ με τρία αστέρια Michelin, συνοδευόμενα από αλγερινό ραπ, ενώ παράλληλα λειτουργεί και μια δωρεάν υπηρεσία παράδοσης υγιεινών φαγητών για άτομα που έχουν ανάγκη.
Το νεότερο τέτοιου τύπου εστιατόριο της Μασσαλίας είναι το «Chaleur», το οποίο άνοιξε τον Ιούνιο του 2025.
«Οταν το επισκέφτηκα, ήταν γεμάτο με πελάτες που απολάμβαναν κρύα σούπα αγγουριού με αχηβάδες, σύκα και ψημένους σπόρους κολοκύθας. Ενα πλούσιο γεύμα με κρασί κοστίζει περίπου 25 ευρώ. Ωστόσο, αν ένας πελάτης εξηγήσει ότι βρίσκεται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, μπορεί να απολαύσει το ίδιο ακριβώς μενού με έκπτωση στα μόλις 8 ευρώ. Σε όλη τη Μασσαλία, οι τιμές ποικίλλουν ανάλογα με τη φιλοσοφία του κάθε εστιατορίου. Ορισμένα, όπως το “Le République”, συνεργάζονται με φιλανθρωπικές οργανώσεις για να επιδοτήσουν γεύματα του ενός ευρώ, ενώ άλλα, όπως το “Chaleur”, λειτουργούν με βάση τον ισχυρισμό του πελάτη για την οικονομική του κατάσταση», σχολιάζει δημοσιογράφος του BBC.
Και το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: εφόσον το «Chaleur» αποτελεί ένα εστιατόριο με νόστιμο φαγητό και πολλούς πελάτες, γιατί να μην αποκομίσει τα μέγιστα δυνατά κέρδη;
«Η καλοσύνη είναι ένας εγωιστικός τρόπος να πω ότι θέλω να νιώθω ικανοποίηση από αυτό που κάνω», λέει ο συνιδρυτής του «Chaleur», Ραφαέλ Ρενιάρ. «Αυτό που μας γεμίζει είναι το να γνωρίζουμε ότι η δουλειά μας συμβάλλει στη δημιουργία σχέσεων και βοηθά τους ανθρώπους».
Η ομάδα του εστιατορίου σερβίρει τακτικά εσπρέσο σε αστέγους της ευρύτερης περιοχής και πρόσφατα δώρισε 300 γεύματα σε απεργούς εργαζομένους.
Η συνιδρύτρια του «Chaleur», Νοσικά Ρους, πιστεύει ότι η ίδια η ιστορία της Μασσαλίας βοηθά στην κατανόηση της δημοτικότητας των εστιατορίων αυτών. Περίπου 2.600 χρόνια μετανάστευσης λαών στην περιοχή –συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων αποίκων στην κλασική εποχή, των Ιβήρων Εβραίων και των Αρμενίων– έχουν κάνει τη Μασσαλία μία από τις πιο πολυπολιτισμικές και θρησκευτικά ανεκτικές πόλεις της Γαλλίας.
«Ως αποτέλεσμα, υπάρχει ένας πραγματικός τρόπος συνύπαρξης που δεν νομίζω ότι υπάρχει στο Παρίσι ή στο Λονδίνο», είπε η Ρους. «Οι άνθρωποι αισθάνονται υποχρεωμένοι να βοηθήσουν τον έναν στους πέντε κατοίκους της Μασσαλίας που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό».
