Kathimerini.gr
Εδώ και μήνες, η ισραηλινή κυβέρνηση επιχειρεί την επίτευξη μιας συμφωνίας με τη Χαμάς που θα περιλαμβάνει δύο φάσεις: εκεχειρία διάρκειας 60 ημερών στη Γάζα και την απελευθέρωση ορισμένων ομήρων. Στο πλαίσιο αυτό, οι συζητήσεις για ένα ξεκάθαρο και μόνιμο τέλος του πολέμου στον παλαιστινιακό θύλακo έχουν μετατεθεί σε μεταγενέστερο στάδιο.
Με τις συνομιλίες να παραμένουν σε αδιέξοδο, Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι φαίνεται τις τελευταίες ημέρες να αλλάζουν πλεύση –ρητορικά τουλάχιστον–, δηλώνοντας πλέον ότι θα πιέσουν προς την κατεύθυνση μιας συνολικής συμφωνίας για ειρήνευση στον παλαιστινιακό θύλακo. Ωστόσο, με δεδομένο ότι το διαπραγματευτικό χάσμα μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς παραμένει τεράστιο, ακόμα και αυτή η νέα προσέγγιση, σύμφωνα με αναλυτές, θα αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις.
Η αλλαγή στάσης, πάντως, όσον αφορά τους στόχους των συνομιλιών, έρχεται καθώς η ισραηλινή κυβέρνηση δέχεται αυξανόμενες διεθνείς πιέσεις για την πείνα που έχει εξαπλωθεί στη Γάζα. Οι συνθήκες αυτές για τον παλαιστινιακό πληθυσμό των περίπου δύο εκατομμυρίων ανθρώπων έχουν επικρατήσει καθώς το Ισραήλ επέβαλε τους τελευταίους μήνες αυστηρούς περιορισμούς στην είσοδο βοήθειας. Κι όλα αυτά ενώ οι σφοδροί ισραηλινοί βομβαρδισμοί συνεχίζονται.
Φωτ.: AP
Στο μεταξύ, η ισραηλινή κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυξανόμενη εσωτερική πίεση για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα. Το Ισραήλ θεωρεί ότι περίπου 20 είναι ακόμη ζωντανοί και ότι οι σοροί άλλων 30 παραμένουν στον θύλακο. Βίντεο που δόθηκαν στη δημοσιότητα το Σαββατοκύριακο έδειξαν δύο ζωντανούς ομήρους να φαίνονται αποστεωμένοι προκαλώντας σοκ στην ισραηλινή κοινή γνώμη.
Οι Ισραηλινοί όμηροι «τρώνε» όπως ο πληθυσμός της Γάζας και «δεν θα έχουν προνομιακή μεταχείριση», δήλωσε η Χαμάς. «Οι Ταξιαρχίες Εζεντίν αλ Κάσαμ δεν στερούν σκοπίμως την τροφή από τους κρατουμένους, αλλά (και) αυτοί τρώνε ό,τι τρώνε οι πολεμιστές μας και ολόκληρος ο λαός μας», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Οι όμηροι «δεν θα τύχουν προνομιακής μεταχείρισης όσο θα συνεχίζονται ο αποκλεισμός και η πολιτική της πείνας».
«Οχι σε αποσπασματικές συμφωνίες»
Τον τόνο του νέου στόχου των διαπραγματεύσεων έδωσε ο ειδικός απεσταλμένος της κυβέρνησης Τραμπ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος βρέθηκε στο Ισραήλ και το Σάββατο συναντήθηκε οικογένειες ομήρων.
«Οχι αποσπασματικές συμφωνίες, αυτό δεν λειτουργεί», είπε ο Αμερικανός αξιωματούχος σύμφωνα με τον ισραηλινό ειδησεογραφικό ιστότοπος Ynet. «Τώρα πιστεύουμε ότι πρέπει να τροποποιήσουμε αυτή τη διαπραγμάτευση στη λογική τού “όλα ή τίποτα” – όλοι να επιστρέψουν σπίτι. Εχουμε σχέδιο σχετικά με αυτό», πρόσθεσε, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Σύμφωνα με αναφορές σε ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου και ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φέρονται να επεξεργάζονται μια νέα πρόταση που θα περιλαμβάνει την υποβολή τελεσιγράφου στη Χαμάς. Κατά τους όρους του τελεσιγράφου, η Χαμάς θα πρέπει να απελευθερώσει τους εναπομείναντες ομήρους σε αντάλλαγμα με Παλαιστίνιους κρατουμένους και να συμφωνήσει σε όρους για τον τερματισμό του πολέμου που περιλαμβάνουν τον αφοπλισμό της οργάνωσης. Διαφορετικά, ο ισραηλινός στρατός θα συνεχίσει τον πόλεμο.
Ο Μαχμούντ Μαρντάουι, αξιωματούχος της Χαμάς, δήλωσε από την πλευρά του ότι η παλαιστινιακή οργάνωση δεν έχει λάβει ακόμη επίσημη ισραηλινή πρόταση για συνολική συμφωνία από τους Αραβες μεσολαβητές. Ο ίδιος διεμήνυσε ότι ενώ η Χαμάς υποστηρίζει μια τέτοια συμφωνία καταρχήν, δεν θα αφοπλιστεί – κάτι που αποτελεί εδώ και καιρό βασικό όρο του Ισραήλ.
«Αυτό ήταν το αίτημά μας από την αρχή: τερματισμός του πολέμου, απελευθέρωση των κρατουμένων και διεργασίες για την επόμενη ημέρα στη Λωρίδα της Γάζας – μια σαφής και συνολική συμφωνία», δήλωσε ο Μαρντάουι.
Αφοπλισμός με αναγνώριση της Παλαιστίνης
Στο ίδιο μήκος κύματος, το Σάββατο, η Χαμάς ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι δεν θα αφοπλιστεί αν προηγουμένως δεν δημιουργηθεί επίσημα αναγνωρισμένο παλαιστινιακό κράτος. Η ισραηλινή κυβέρνηση, ωστόσο, αντιτίθεται σθεναρά στη δημιουργία παλαιστινιακής κρατικής οντότητας.
Στο μεταξύ, την Κυριακή, ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, επισκέφτηκε το τέμενος Αλ Ακσα στην Ιερουσαλήμ και δήλωσε ότι προσευχήθηκε εκεί, αμφισβητώντας έτσι τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργία ενός από τα πιο «ευαίσθητα» αλλά και «εύφλεκτα» μέρη θρησκευτικής λατρείας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Φωτ.: Reuters
Σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν εδώ και δεκαετίες, οι Εβραίοι μπορούν να επισκέπτονται μεν το τέμενος Αλ Ακσα στην ανατολική Ιερουσαλήμ, αλλά όχι και να προσεύχονται εκεί. Οι μουσουλμάνοι θεωρούν το συγκεκριμένο μέρος ως το τρίτο ιερότερο για το Ισλάμ, μετά τη Μέκκα και τη Μεδίνα.
«Είναι σημαντικό να μεταφέρουμε από αυτό το μέρος ότι πρέπει να κατακτήσουμε αμέσως τη Γάζα, να ασκήσουμε την κυριαρχία μας εκεί και να εξοντώσουμε και το τελευταίο μέλος της Χαμάς», δήλωσε ο Γκβιρ από το σημείο, σε ένα βίντεο που μοιράστηκε το γραφείο του.
Χθες το βράδυ, ο Νετανιάχου υποστήριξε ότι η Χαμάς «δεν θέλει συμφωνία» και υποσχέθηκε να συνεχίσει την προσπάθεια «να απελευθερώσουμε τους αιχμάλωτους γιους μας, να εξαλείψουμε τη Χαμάς και να διασφαλίσουμε ότι η Γάζα δεν θα αποτελεί πλέον απειλή για το Ισραήλ».
Το αδιέξοδο παραμένει
Δεδομένων των σταθερών θέσεων και των δύο πλευρών, μια πίεση εκ μέρους του Ισραήλ και της Αμερικής για συνολική συμφωνία δεν είναι απαραίτητο ότι θα φέρει πιο κοντά την ειρήνευση, σύμφωνα με αναλυτές.
«Η Χαμάς ουσιαστικά λέει στο Ισραήλ: “Αν θέλετε να βγουν οι 20 ζωντανοί όμηροι, δώστε μας μια πλήρη νίκη”», δήλωσε ο Εχούντ Γιάρι, συνεργάτης του Washington Institute for Near East Policy, μιας ανεξάρτητης ερευνητικής ομάδας με έδρα το Ισραήλ.
Φωτ.: AP
Οι όροι της Χαμάς υπερβαίνουν κατά πολύ τους όρους που θα δεχόταν ο Νετανιάχου, είπε ο Γιάρι, αλλά, πρόσθεσε, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός «θα πρέπει να συνεχίσει να πείθει το ισραηλινό κοινό και τους δικούς του ψηφοφόρους πως κάνει ό,τι μπορεί».
Από την πλευρά του, αξιωματούχος της Χαμάς, δήλωσε ότι η οργάνωση βλέπει ελάχιστους λόγους να διαπραγματευτεί με το Ισραήλ δεδομένης της δεινής ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα. «Ποιο είναι το νόημα των συνομιλιών όταν οι άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα;», αναρωτήθηκε ο Μαρντάουι.
