Ευρωπαϊκή Ενωση: Στα παρασκήνια της συνόδου στην Κοπεγχάγη

Το παλάτι Κρίστιανσμποργκ, η έδρα του κοινοβουλίου της Δανίας, του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του πρωθυπουργικού γραφείου, ο χώρος όπου γυρίστηκε και η πολυβραβευμένη τηλεοπτική σειρά «Μπόργκεν» (Borgen), έμελλε να φιλοξενήσει την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την περασμένη Τετάρτη, ενώ χθες η Κοπεγχάγη συγκέντρωσε πάνω από 40 ηγέτες της λεγόμενης Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας.

Η σύνοδος που διοργάνωσε η δανική προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. φιλοδοξούσε να καταλήξει σε κάποιες πρώτες κατευθυντήριες γραμμές προς την Κομισιόν, που θα επιτάχυναν την αμυντική θωράκιση της Ευρώπης, λίγες μόνον εβδομάδες μετά τις πρωτοφανείς παραβιάσεις εναέριου χώρου κρατών-μελών του «μπλοκ».

Ομως, κατέληξε να μοιάζει μάλλον με ιντριγκαδόρικο επεισόδιο της δανικής πολιτικής σειράς. Το διήμερο πολιτικό «επεισόδιο» στην Κοπεγχάγη, πάντως, είχε ποικιλία στη διανομή ρόλων, αρκετούς πρωταγωνιστές, πρωτοφανείς αλλά και αστείες ατάκες, δραματικούς τόνους, αλλά καθόλου σασπένς.

Αυτό παραπέμφθηκε, ίσως, στην «ημέρα αποφάσεων», όπως αποκάλεσε το προγραμματισμένο για τέλη Οκτωβρίου Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρός του Αντόνιο Κόστα. Να πώς εξελίχθηκε τελικά το διήμερο πολιτικό γεγονός στην Κοπεγχάγη.

Επιφυλάξεις για το «τείχος»

Η επιδίωξη της προέδρου της Κομισιόν να καταστεί το «τείχος εναντίον drones» άμεση προτεραιότητα μεταξύ των πρότζεκτ ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας μπορεί να έλαβε ευρεία στήριξη, αλλά όχι τη συναίνεση των «27».

Οι χώρες μάλιστα με τη μεγαλύτερη αμυντική βιομηχανία, Γαλλία και Γερμανία, εξέφρασαν σκεπτικισμό για το «τείχος», ενώ οι χώρες του Νότου όπως η Ελλάδα και η Ιταλία «πιέζουν» για μια πιο ευρεία έννοια, ώστε να καλυφθεί πέραν της ανατολικής και η νότια πτέρυγα της Ευρώπης.

Το πρόβλημα, βέβαια, δεν είναι μόνον η γεωγραφική προτεραιοποίηση των αμυντικών πρότζεκτ, αλλά και το κόστος τους, για το οποίο χτύπησαν «καμπανάκι» αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

«Φρένο» στον ρόλο της προέδρου της Ε.Ε.

Σε τοίχο προσέκρουσε η φιλοδοξία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να ηγηθεί του επανεξοπλισμού της Ευρώπης, η οποία επικαλέστηκε τις τρέχουσες επείγουσες συνθήκες εξαιτίας της ρωσικής «απειλής».

Με παρεμβάσεις τους, αρκετοί ηγέτες τής υπενθύμισαν ότι η άμυνα είναι κατεξοχήν «εθνική αρμοδιότητα». Συμφωνήθηκε, μάλιστα, να δοθεί μεγαλύτερος ρόλος στους υπουργούς Αμυνας της Ε.Ε., μέσω συχνότερων συναντήσεών τους στις Βρυξέλλες, ώστε να συντονίζουν τα αμυντικά πρότζεκτ. Πάντως, οι «27» έδωσαν εντολή στην Κομισιόν να παρουσιάσει σχετικό «οδικό χάρτη» στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Πάγος στο «δάνειο επανορθώσεων»

Οι διαβεβαιώσεις της προέδρου της Κομισιόν, μετά την ολοκλήρωση της συνόδου, ότι δεν θα κατασχεθούν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αλλά τα κέρδη τους για το «δάνειο επανορθώσεων» –ύψους 140 δισ. ευρώ– στην Ουκρανία δεν καθησύχασαν τελικά τον Βέλγο πρωθυπουργό.

Το Βέλγιο, έδρα του χρηματοπιστωτικού οργανισμού Euroclear, που κρατάει «παγωμένα» τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, «ζητάει μέγιστη νομική εξασφάλιση», όπως τόνισε χθες ο πρωθυπουργός του. Χαρακτηρίζοντας, μάλιστα, «κότα» τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και «αυγά» τα κέρδη τους, αναρωτήθηκε εάν «μπορούμε να φάμε την κότα».

Τις εύλογες ανησυχίες του Μπαρτ ντε Βέβερ συμμερίστηκαν ο Γάλλος πρόεδρος και ο Λουξεμβούργιος και ο Κροάτης ομόλογός του. Η πρόταση, πάντως, προβλέπει μεταφορά των ταμειακών διαθεσίμων στην Ε.Ε. και ως αντάλλαγμα η Κομισιόν θα εκδώσει ομόλογα μηδενικού κουπονιού προς τη Euroclear ίσης αξίας και θα χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια αυτά για τη χορήγηση του «δανείου επανορθώσεων».

Εκτός ατζέντας…ο Μερτς

Στην απειρία, μάλλον, του Γερμανού καγκελαρίου –καθώς ήταν η δεύτερη σύνοδος κορυφής όπου μετείχε– θα πρέπει να αποδώσει κανείς τη φιλοδοξία του να συνομιλήσουν οι «27» και για την ανταγωνιστικότητα. Ούτως ή άλλως, η προκαθορισμένη ατζέντα δεν περιελάμβανε το θέμα αυτό για το οποίο, όμως, έσπευσε να μιλήσει δημοσίως ο Φρίντριχ Μερτς.

Η διάρκεια των συζητήσεων για την ευρωπαϊκή άμυνα, ωστόσο, δεν άφησε χώρο ούτε για την πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να παρακαμφθεί η ομοφωνία για το άνοιγμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ουκρανίας με την Ε.Ε., που έτσι και αλλιώς είχε απορριφθεί –πριν καν ξεκινήσει η συνάντηση– από την εμφατική «σε καμία, καμία περίπτωση» φράση του Ούγγρου πρωθυπουργού.

Ο Τραμπ και το ανέκδοτο

Από την ημέρα εκλογής του, ο Ντόναλντ Τραμπ «στοιχειώνει» κάθε συνάντηση Ευρωπαίων ηγετών. Χθες, βέβαια, έδωσε αφορμή για αστεϊσμούς μεταξύ του Γάλλου προέδρου, του πρωθυπουργού της Αλβανίας και του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, στο περιθώριο της συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, καθώς ο Τραμπ δήλωσε πρόσφατα ότι συνέβαλε στην ειρηνική επίλυση της μεταξύ τους διένεξης, μπερδεύοντας την Αρμενία με την Αλβανία.

«Πρέπει να απολογηθείς… Δεν μας συνεχάρης για την ειρηνευτική συμφωνία μας», είπε ο Εντι Ράμα στον Γάλλο πρόεδρο, προκαλώντας τα γέλια της ομήγυρης.