Kathimerini.gr
Ξένια Κουναλάκη
1. Το Willy Brandt Haus είχε σχεδόν δύο δεκαετίες να γνωρίσει τόσα πανηγύρια. Μέχρι το βράδυ της Κυριακής στελέχη και απλά μέλη έπιναν μπίρες, μεθώντας με την –ανέλπιστη μέχρι πρότινος– νίκη. Στον αντίποδα το συντηρητικό στρατόπεδο υπέστη ιστορική ήττα. Ο χάρτης της Γερμανίας «κοκκίνισε» σε όλο το κεντρικό, βορειοδυτικό ακόμη και βορειοανατολικό τμήμα της, ενώ μόνο δύο κρατίδια βάφτηκαν μαύρα: η Βαυαρία και η Βάδη-Βυρτεμβέργη. Σαξονία και Θουριγγία παρέμειναν στα χέρια της AfD παρά τη μείωση των ποσοστών της.
2. Η αποσύνθεση των κομμάτων εξουσίας σε ποσοστά γύρω στο 25% οδηγεί σε κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος, αφού SPD και CDU αδυνατούν πλέον να συστεγάσουν διαφορετικές πτέρυγες στο εσωτερικό τους και να ανακτήσουν τα σαραντάρια του παρελθόντος. Τα δύο Volksparteien απευθύνονται εξάλλου σε ένα γερασμένο ακροατήριο, με βάση τα δημογραφικά στοιχεία. Στους κάτω των 25 ετών Πράσινοι και Ελεύθεροι Δημοκράτες αναδεικνύονται πρώτοι με 23% και 22% αντίστοιχα, ενώ στους άνω των 70 SPD και CDU εξασφαλίζουν 72%.
3. Η εκστρατεία τρομοκράτησης των συντηρητικών ψηφοφόρων για το ενδεχόμενο συμμετοχής των πρώην κομμουνιστών στην κυβέρνηση απέδωσε καρπούς. Πάνω από 70% όσων ψήφισαν CDU/CSU δήλωσαν ότι το έκαναν για να εμποδίσουν το συγκεκριμένο σενάριο. Παράλληλα, το Die Linke έχασε τις μισές του δυνάμεις, επειδή ένα μέρος της βάσης του, το μετριοπαθές, αποφάσισε να ψηφίσει το SPD για να ενισχύσει μια κεντροαριστερή κυβέρνηση και ένα άλλο, το σκληροπυρηνικό, θέλησε να τιμωρήσει την ηγεσία του κόμματος για το φλερτ με την εξουσία και τον πραγματισμό.
4. Ηχεί παράδοξο ότι το δεύτερο κόμμα μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση αλλά αυτό έχει συμβεί άλλες τρεις φορές, το 1969 με τον Βίλι Μπραντ –παρόλο που το SPD έχασε τις εκλογές– και δύο φορές με καγκελάριο τον Χέλμουτ Σμιτ: το 1976 και το 1980. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή τη φορά το CDU έχει καταγράψει το χειρότερο ποσοστό του μεταπολεμικά και ο Αρμιν Λάσετ είναι πλήρως απονομιμοποιημένος, ακόμη και εσωκομματικά. Ο Χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός της Σαξονίας, Μίχαελ Κρέτσμερ, είπε ευθέως ότι δεν υπάρχει λαϊκή εντολή προς τον Λάσετ για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Το ίδιο είχε πει προεκλογικά και ο Βαυαρός πρωθυπουργός Μάρκους Ζέντερ, ο οποίος αντιμετωπίζει τοπικές εκλογές σε δύο χρόνια και επιχειρεί να διαχωρίσει τη θέση του από τον μεγάλο χαμένο των γερμανικών εκλογών. Παρά την προσπάθειά του να επιρρίψει όλες τις ευθύνες στον Λάσετ, οι Χριστιανοκοινωνιστές απέσπασαν το χειρότερο ποσοστό τους από το 1949 στη Βαυαρία και το ένα τρίτο των ψηφοφόρων της Ενωσης θεωρεί τον Βαυαρό πρωθυπουργό υπεύθυνο για την υπονόμευση του υποψηφίου καγκελαρίου και άρα την καταστροφική εμφάνιση της παράταξης.
5. Οι Πράσινοι θεωρούν εαυτούς ηττημένους επειδή το καλοκαίρι εμφανίζονταν πρώτοι. Οπως έλεγε ο Γιόσκα Φίσερ, ιστορικό στέλεχός τους, οι Πράσινοι παραδοσιακά κερδίζουν τις δημοσκοπήσεις και όλοι οι υπόλοιποι τις εκλογές. Ωστόσο μάλλον θα πρέπει να είναι ικανοποιημένοι γιατί αύξησαν το ποσοστό τους κατά σχεδόν 6%, είναι ρυθμιστές και μάλιστα ο μεγαλύτερος δυνάμει εταίρος (σε σχέση με το FDP) στην επόμενη κυβέρνηση.
6. Η πιο ενδιαφέρουσα εξέλιξη είναι η έναρξη διαλόγου μεταξύ Πράσινων και Ελεύθερων Δημοκρατών, αφού οι μεταξύ τους διαφορές είναι αυτές που υπονομεύουν τόσο τον «Φωτεινό Σηματοδότη» όσο και την «Τζαμάικα». Αυτό που τους ενώνει όμως είναι το πάθος της συμμετοχής στην επόμενη κυβέρνηση.
7. Ο Σολτς έχει πλέον ένα σοβαρό πρόβλημα: επειδή δεν έχει την εναλλακτική λύση της σύμπραξης με το Die Linke είναι υποχρεωμένος να αποδεχθεί πάση θυσία τους όρους του FDP, αν θέλει να γίνει καγκελάριος. Ο Λάσετ από την πλευρά του έχει ακόμη λιγότερα περιθώρια και είναι ακόμη πιο ευάλωτος σε εκβιασμούς, αφού ξεκινάει από εξαιρετικά μειονεκτική θέση τη διαπραγμάτευση: από τη δεύτερη θέση και με σημαντικές απώλειες για την παράταξή του έπειτα από μια καταστροφική προεκλογική εκστρατεία.
8. Χωρίς συγκεκριμένη ατζέντα (ευρώ, μετανάστευση) η πάλαι ποτέ μονοθεματική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» διατήρησε ένα ποσοστό πάνω από 10%. Αυτό σημαίνει ότι έχει πλέον αποκτήσει στέρεα ερείσματα στο εκλογικό σώμα.
9. Η απόσυρση της Αγκελα Μέρκελ στοίχισε στην Ενωση CDU/CSU το 12% των γυναικών ψηφοφόρων της. Μπορεί η απερχόμενη καγκελάριος να είχε μια δυστοκία να δηλώσει φεμινίστρια, ενέπνευσε όμως πολλές γυναίκες να ψηφίσουν το κόμμα της.
10. Επειτα από 16 χρόνια κυριαρχίας της Μέρκελ ήταν μια συναρπαστική προεκλογική εκστρατεία με πολλά σκαμπανεβάσματα και εναλλαγές κομμάτων στην κορυφή. Ακόμη και το βράδυ της αναμέτρησης δεν ήταν σαφές ποιος είναι ο νικητής. Η αμφίρροπη μάχη κινητοποίησε τους ψηφοφόρους σε ποσοστό 76,2% (αύξηση σχεδόν 6% σε σχέση με το 2017), δικαιώνοντας τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ που είπε ότι «όποιος ψηφίζει βιώνει τη δημοκρατία».
