Kathimerini.gr
Το 1983, το ζευγάρι κοινωνιολόγων Γκλάντις Ενκελ Λαγκ και Κουρτ Λαγκ δημοσίευσαν τη «Μάχη της κοινής γνώμης», βιβλίο που προσπαθούσε να εξηγήσει τη μεταστροφή της αμερικανικής κοινής γνώμης στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από τη θριαμβευτική επανεκλογή του Ρίτσαρντ Νίξον ώς την παραπομπή του σε δίκη.
Το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Ακόμη και πριν από τις εκλογές του 1972 υπήρχαν ενδείξεις ανάμειξης του Λευκού Οίκου στη διάρρηξη των γραφείων του Δημοκρατικού Κόμματος. Στην προεκλογική εκστρατεία του Δημοκρατικού υποψηφίου Τζορτζ Μακ Γκόβερν, κυκλοφόρησε τηλεοπτικό σποτ με τίτλους εφημερίδων για το Γουότεργκεϊτ και έλεγε: «Το θέμα είναι τα κρυμμένα χρήματα, η εξαπάτηση, το θέμα είναι ο Λευκός Οίκος». Ομως, οι Αμερικανοί δεν πείστηκαν. «Το πρόβλημα δεν αφορούσε τον πολύ κόσμο», έγραψαν οι Λαγκ. «Οι λεπτομέρειες προξενούσαν σύγχυση και ήταν δύσκολο να κατανοήσει κανείς τη βαρύτητά τους».
Αυτό άλλαξε με την τηλεοπτική μετάδοση των ακροάσεων σε δύο επιτροπές του Κογκρέσου. Πρώτα ξεκίνησε η επιτροπή της Γερουσίας για τις δραστηριότητες της προεκλογικής εκστρατείας, τον Μάιο του 1973. Οι ακροάσεις δεν είχαν κάποια θεαματική επίδραση στη δημοτικότητα του Νίξον, αλλά αιχμαλώτισαν την προσοχή της κοινής γνώμης και οδήγησαν τους Αμερικανούς να πάρουν πιο σοβαρά το ζήτημα. Στο τέλος, η λέξη «Γουότεργκεϊτ» μετατράπηκε από συνώνυμο μιας αποτυχημένης διάρρηξης σε συνώνυμο κυβερνητικής διαφθοράς.
Μετά, το 1974, άρχισαν οι ακροάσεις της επιτροπής δικαστικών υποθέσεων για την παραπομπή του Νίξον σε δίκη. Οι εργασίες της επιτροπής δεν ισοδυναμούσαν με δίκη, αλλά, σύμφωνα με τους Λαγκ, οι θεατές τις εξέλαβαν ως τέτοια και η δημόσια συζήτηση άρχισε να περιστρέφεται γύρω από το αν ο Νίξον ήταν αθώος ή ένοχος.
Στις 5 Αυγούστου βρέθηκε η καθοριστική απόδειξη ενοχής, η ηχογραφημένη συνομιλία στην οποία ο Νίξον συμφωνούσε να βάλει τη CIA να σταματήσει τις έρευνες του FBI για το Γουότεργκεϊτ. Εν συνεχεία, όπως γράφουν οι Λαγκ, «η αδήριτη λογική των γεγονότων» οδήγησε στην πτώση του Νίξον.
Σε λίγο θα διαπιστώσουμε αν η λογική των γεγονότων παραμένει αδήριτη. Στην περίπτωση του προέδρου Τραμπ, το περίγραμμα είναι γνωστό, αλλά μέχρι στιγμής ούτε οι Δημοκρατικοί ούτε η Εισαγγελία έχουν κατορθώσει να υφάνουν τα νήματα των κατηγοριών σε έναν συνεκτικό καμβά που να δείχνει πώς τέμνονται οι σκοτεινές επιχειρηματικές πρακτικές, οι αδιαφανείς χρηματοδοτήσεις, η τρωτότητα σε εκβιασμούς, η κατάχρηση εξουσίας και η υποταγή σε αυταρχικούς ηγέτες ξένων χωρών.
Τώρα, όμως, οι Δημοκρατικοί ξεκίνησαν συνολική έρευνα για τον πρόεδρο, με εναρκτήριο λάκτισμα την καθηλωτική κατάθεση του πρώην δικηγόρου του Τραμπ, Μάικλ Κόεν, στην επιτροπή ελέγχου της Βουλής, την περασμένη εβδομάδα. Τη Δευτέρα, η επιτροπή δικαστικών υποθέσεων της Βουλής έκανε τα πρώτα βήματα έρευνας γύρω από τα αδικήματα της παρακώλυσης Δικαιοσύνης, διαφθοράς και κατάχρησης εξουσίας από την κυβέρνηση Τραμπ.
Νομική ομοβροντία
Σε μια οπερετική νομική ομοβροντία, έστειλε αιτήματα για έγγραφα σε 81 ανθρώπους και οργανισμούς, μεταξύ αυτών στον Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, στον Τζάρεντ Κούσνερ, στην Εθνική Επιτροπή Οπλοκατοχής και στον υπεύθυνο οικονομικών του ομίλου Τραμπ, Αλεν Βάισελμπεργκ. «Για μένα, είναι μια συγκλονιστική στιγμή», είπε το μέλος της επιτροπής, Τζέιμι Ράσκιν. «Επιτέλους, έχουμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε τι συμβαίνει στη χώρα τα τελευταία δύο χρόνια». Λίγο αργότερα, οι επικεφαλής τριών επιτροπών (ελέγχου, διεθνών υποθέσεων και πληροφοριών) έδωσαν στη δημοσιότητα τις επιστολές με τις οποίες ζητούν από τον προσωπάρχη του Λευκού Οίκου, Μικ Μουλβάνι, και τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο έγγραφα που σχετίζονται με τις επικοινωνίες του προέδρου Τραμπ με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτό που επιδιώκουν είναι να μιλήσουν με τους διερμηνείς του Τραμπ και με όποιον άλλο έχει γνώση των επαφών του με τον Πούτιν. Αν ο Λευκός Οίκος αρνηθεί το αίτημα, το θέμα μπορεί να πάει στα δικαστήρια. «Σκοπεύουμε να πάμε όσο μακριά χρειαστεί για να λάβουμε απαντήσεις», δήλωσε ο επικεφαλής της επιτροπής πληροφοριών της Βουλής, Ανταμ Σιφ.
Την επόμενη εβδομάδα, η επιτροπή του Σιφ θα μιλήσει με τον Φέλιξ Σάτερ, τον κατάδικο που έχει δεσμούς με το οργανωμένο έγκλημα και τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και ο οποίος είχε κομβικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για την κατασκευή του Πύργου Τραμπ στη Μόσχα. «Εστιάζουμε σε αυτό γιατί περιγράφει πώς ένας υποψήφιος που κοιτάζει να βγάλει χρήματα μπορεί να βλάψει τα συμφέροντα της χώρας», είπε ο Σιφ.
Οι πιθανότητες επιτυχίας
Δεδομένης της πόλωσης στην αμερικανική πολιτική, δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι οι ακροάσεις θα κάνουν πολλούς να αλλάξουν γνώμη. Αυτό που μπορούν, δυνητικά, να κάνουν είναι να βάλουν στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής το θέμα της παραβατικότητας του Τραμπ, όπως έκαναν οι ακροάσεις περί Γουότεργκεϊτ για τον Νίξον.
Μπορούν να δημιουργήσουν ένα αφήγημα, το οποίο να μην ελέγχει ούτε καν ένας βιρτουόζος της τηλεόρασης ριάλιτι.
Είναι πολύ νωρίς για να ξέρουμε αν οι ακροάσεις αυτές θα οδηγήσουν στην παραπομπή του Τραμπ στη Δικαιοσύνη. Το σημαντικό είναι ότι θα τον εκθέσουν. Σε αντίθεση με τον Νίξον, ο Τραμπ εξελέγη έχοντας χάσει τη λαϊκή ψήφο και η πλειοψηφία της κοινής γνώμης είναι σταθερά εναντίον του. Ως εκ τούτου, δεν έχει περιθώριο να χάσει ούτε μικρό μέρος των υποστηρικτών του.
«Πρέπει να δει κανείς το φαινόμενο Τραμπ σαν μια θρησκευτική αίρεση που περιβάλλει μια οικογένεια του οργανωμένου εγκλήματος», είπε ο Ράσκιν. «Αλλά στις παρυφές, ο κόσμος φεύγει. Η αποχώρηση του Μάικλ Κόεν ήταν μια σημαδιακή στιγμή για την εξέλιξη του φαινομένου Τραμπ. Είναι ο πλέον κοντινός από τους αυλικούς του Τραμπ που τον εγκαταλείπει». Σύντομα η Αμερική θα διαπιστώσει ποιος είναι ο επόμενος.
