REUTERS, A.P.
Θύελλα αντιδράσεων στο εσωτερικό του Ισραήλ και στη διεθνή κοινότητα προκάλεσε η έγκριση, από το μικρό κυβερνητικό συμβούλιο του Ισραήλ που ασχολείται με θέματα ασφαλείας, του σχεδίου κλιμάκωσης των στρατιωτικών επιχειρήσεων με στόχο την κατάληψη της Γάζας.
Υστερα από θυελλώδη συνεδρίαση δέκα ωρών, που ολοκληρώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, το συμβούλιο ασφαλείας ενέκρινε κατά πλειοψηφία την εισήγηση του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, παρά τη σφοδρή αντίθεση του αρχηγού του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων, υποστράτηγου Εγιάλ Ζαμίρ.
Σε έναν ελιγμό με προφανή στόχο την αποδυνάμωση της πίεσης από τη στρατιωτική ηγεσία, η τελική πρόταση του Νετανιάχου που εγκρίθηκε από το συμβούλιο προβλέπει την κατάληψη, σε πρώτο χρόνο, μόνο της Πόλης της Γάζας. (Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Νετανιάχου είχε πει στο Fox News ότι σκόπευε να καταλάβει ολόκληρη τη Λωρίδα). Αφήνει όμως ανοιχτό το παράθυρο για την επέκταση των επιχειρήσεων και στις άλλες περιοχές που δεν ελέγχει ο κυβερνητικός στρατός, και ισραηλινά μέσα που επικαλούνται κρατικούς αξιωματούχους αναφέρουν ότι αυτό ακριβώς θα συμβεί σε δεύτερο χρόνο.
Αυτή τη στιγμή, ο ισραηλινός στρατός ισχυρίζεται ότι ελέγχει το 75% του εδάφους της παλαιστινιακής Λωρίδας. Ωστόσο η συντριπτική πλειονότητα των 2,1 εκατ. κατοίκων της επιβιώνει υπό άθλιες συνθήκες στο 25% των εδαφών που δεν έχει καταφέρει να καταλάβει ο στρατός: στην Πόλη της Γάζας, όπου υπολογίζεται ότι βρίσκονται περίπου 900.000 άνθρωποι, στην κεντρική Γάζα (Ντέιρ αλ Μπάλαχ και Νουσεϊράτ) και στο ανατολικό κομμάτι της Χαν Γιουνίς, προς τη θάλασσα, στον Νότο.
Η στρατιωτική ηγεσία απέφευγε να επεκτείνει τις επιχειρήσεις σε αυτές τις πυκνοκατοικημένες περιοχές, εκτιμώντας ότι κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με θανατική καταδίκη των 20 Ισραηλινών ομήρων που εκτιμάται ότι εξακολουθούν να βρίσκονται στη ζωή, ενώ θα συνοδευόταν από σοβαρές απώλειες ενός ήδη κουρασμένου και εξασθενημένου στρατού.
Σύμφωνα με τους Times of Israel που επικαλούνται κυβερνητική πηγή, θα δοθεί προθεσμία αρκετών εβδομάδων, ίσως και δύο μηνών, προτού αρχίσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Πόλη της Γάζας. Στο διάστημα αυτό θα επιδιωχθεί ο εκτοπισμός των αμάχων Παλαιστινίων και η μεταφορά τους στο νοτιοδυτικό άκρο της Λωρίδας, όπου ήδη συνωστίζεται μεγάλο πλήθος αμάχων σε σκηνές.
Πέντε προϋποθέσεις
Σε ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου αναφέρεται ότι η απόφαση του συμβουλίου ασφαλείας θέτει πέντε προϋποθέσεις για τον τερματισμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων: 1) τον αφοπλισμό της Χαμάς, 2) την επιστροφή όλων των ομήρων, 3) την αποστρατιωτικοποίηση της Λωρίδας, 4) τον έλεγχο ασφαλείας της Γάζας από το Ισραήλ και 5) την ύπαρξη μιας εναλλακτικής πολιτικής διοίκησης στη Γάζα, που δεν θα είναι ούτε η Χαμάς ούτε η Παλαιστινιακή Αρχή.
Στις προγενέστερες δηλώσεις του στο Fox News, ο Νετανιάχου είχε κάνει αόριστα λόγο για κάποια «αραβική διοίκηση». Ωστόσο καμία αραβική χώρα δεν συζητάει ανάμειξή της στη διοίκηση, την αστυνόμευση και την ανοικοδόμηση της Γάζας αν δεν υπάρχει μια πολιτική διοίκηση Παλαιστινίων υπό την έγκριση της Παλαιστινιακής Αρχής και του προέδρου της, Μαχμούντ Αμπάς.
Με ανακοίνωσή της, η Χαμάς τόνισε ότι η επέκταση των στρατιωτικών επιχειρήσεων «δεν θα είναι περίπατος» για τους εισβολείς και ότι ο παλαιστινιακός λαός θα προβάλει ισχυρή αντίσταση. Ο εκπρόσωπός της, Οσάμα Χαμντάν, δήλωσε στο Al Jazeera ότι η οργάνωση θα αντισταθεί σε οποιαδήποτε διοίκηση εγκατασταθεί από το Ισραήλ ως κατοχική δύναμη.
Ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ χαρακτήρισε την απόφαση του συμβουλίου ασφαλείας «συμφορά που θα οδηγήσει σε πολύ περισσότερες συμφορές», σημειώνοντας ότι οι ακροδεξιοί υπουργοί Σμότριτς και Μπεν-Γκβιρ έσυραν τον Νετανιάχου «σε μία σύγκρουση που θα κρατήσει μήνες, θα οδηγήσει στον θάνατο των ομήρων και πολλών στρατιωτών, ενώ θα κοστίσει δεκάδες δισ. στον Ισραηλινό φορολογούμενο και θα οδηγήσει σε πολιτική κατάρρευση». Ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου κόμματος Yisrael Beytenu και πρώην υπουργός Αμυνας Αβιγκντόρ Λίμπερμαν κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι «θυσιάζει την ασφάλεια των Ισραηλινών για να διατηρήσει την καρέκλα του».
Την απόφαση της ισραηλινής ηγεσίας καταδίκασαν τα Ηνωμένα Εθνη, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ και σειρά άλλων ηγετών. Ο υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου κάλεσε τον Ισραηλινό πρεσβευτή και του διεμήνυσε μήνυμα αυστηρής καταδίκης της απόφασης, όπως και «του συνεχιζόμενου εποικισμού της Δυτικής Οχθης», καλώντας το Ισραήλ να αναθεωρήσει το σχέδιο κατάληψης της Γάζας. Από την πλευρά του, ο Νορβηγός υπουργός Οικονομικών Γενς Στόλτενμπεργκ γνωστοποίησε ότι το κρατικό επενδυτικό ταμείο της χώρας του θα ανακοινώσει μέτρα περιορισμού των ισραηλινών επενδύσεων.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η πρώτη αντίδραση της Γερμανίας, που ακολουθεί παραδοσιακά φιλοϊσραηλινή πολιτική λόγω και της βαριάς κληρονομιάς του Ολοκαυτώματος. Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ανακοίνωσε χθες ότι η χώρα του αναστέλλει τις εξαγωγές στο Ισραήλ οπλικών συστημάτων που χρησιμοποιούνται στις επιχειρήσεις της Γάζας. Διεθνή ιδρύματα εκτιμούν ότι το 30% των ισραηλινών εισαγωγών όπλων το διάστημα 2019-2023 ήταν γερμανικής προέλευσης. Απογοητευμένος δήλωσε ο Νετανιάχου από την απόφαση της Γερμανίας κατηγορώντας την ότι ανταμείβει τη Χαμάς.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Associated Press, οι μεσολαβητές της Αιγύπτου και του Κατάρ συνεχίζουν να εργάζονται πάνω σε σχέδιο κατάπαυσης του πυρός που προβλέπει απελευθέρωση όλων των ομήρων και οριστικό τερματισμό του πολέμου. Για το επίμαχο ζήτημα του αφοπλισμού της Χαμάς, η συμβιβαστική πρόταση προβλέπει «πάγωμα» των εν λόγω όπλων, δηλαδή να μείνουν στα χέρια της Χαμάς, αλλά χωρίς να χρησιμοποιούνται και να γίνει παράδοση της πολιτικής εξουσίας σε άλλη αρχή.
