Της Αλεξάνδρας Βουδούρη
Σαφές μήνυμα προς τη Μαδρίτη ότι θα πρέπει να επενδύσει 3,5% στις αμυντικές δαπάνες έστειλε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, την ώρα που η επιμονή της Ισπανίας ότι έχει λάβει εξαίρεση από τη συλλογική δέσμευση των συμμάχων για αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 5% του ΑΕΠ «απειλεί» την ενότητα του ΝΑΤΟ.
«Η Ισπανία πιστεύει ότι μπορεί να πετύχει αυτούς τους στόχους με 2,1% αύξηση των δαπανών. Το ΝΑΤΟ είναι απολύτως πεπεισμένο ότι η Ισπανία θα πρέπει να δαπανήσει 3,5% για να φτάσει έως εκεί» τόνισε ο Μαρκ Ρούτε στη συνέντευξη Τύπου στη Χάγη, μια ημέρα πριν από την έναρξη της νατοϊκής συνόδου κορυφής. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ «διόρθωσε» με αυτόν τον τρόπο σχετικές δηλώσεις στις οποίες προέβη ο Ισπανός πρωθυπουργός, χθες, όταν ανακοίνωσε ότι αύξηση των δαπανών κατά 2,1% του ΑΕΠ θα ήταν αρκετή για τις υποχρεώσεις της Ισπανίας έναντι της συμμαχίας.
Ωστόσο, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ ξεκαθάρισε σήμερα ότι η Ισπανία θα πρέπει να φτάσει τουλάχιστον το ποσοστό του 3,5% των καθαρών αμυντικών δαπανών.
Χθες, οι 32 σύμμαχοι του ΝΑΤΟ κατέληξαν στηn κοινή τους διακήρυξη για την ανάγκη αύξησης των δαπανών επί της πρότασης του Μαρκ Ρούτε για μια φόρμουλα, που θα επιτρέπει 3,5% αύξηση καθαρών αμυντικών δαπανών +1.5% για λοιπές επενδύσεις στη βάση μιας ευρύτερης έννοιας της ασφάλειας, όπως κρίσιμες υποδομές και κυβερνοασφάλεια.
Η κυβέρνηση στη Μαδρίτη, πάντως, χρησιμοποιεί τη χθεσινή απαντητική επιστολή του Μαρκ Ρούτε προς τον Ισπανό πρωθυπουργό, μέσω της οποίας αναφέρεται πράγματι, σε μια «ευελιξία» σχετικά με την επίτευξη των νατοϊκών στόχων. Η Ισπανία επιμένει να λέει, πάντως, ότι έλαβε εξαίρεση. Ωστόσο, νατοϊκές διπλωματικές πηγές επισήμαναν από χθες ότι η Ισπανία απλώς έλαβε μια ευέλικτη ερμηνεία των στόχων, για εσωτερική πολιτική «κατανάλωση», καθώς αντιμετωπίζει πολιτική κρίση.
«Το ΝΑΤΟ δεν έχει εξαιρέσεις (opt -out) και το ΝΑΤΟ δεν γνωρίζει παράπλευρες συμφωνίες» ξεκαθάρισε, εξάλλου, ο Μαρκ Ρούτε, ώστε να προλάβει άλλα κράτη μέλη, που μετά από τη χθεσινή εξέλιξη, αναμένεται να ζητήσουν και εκείνα «ευελιξία», όπως το Βέλγιο.
Για τον λόγο αυτό, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ διευκρίνισε παράλληλα, ότι ο βασικός στόχος – για τον οποίο συμφωνούν όλοι οι σύμμαχοι – είναι η αύξηση 5% του ΑΕΠ και μάλιστα, εξήγησε ότι πλέον θα κατατίθενται σχετικές εκθέσεις σε ετήσια βάση για την αξιολόγηση των στόχων, ώστε να αποφευχθεί το προηγούμενο της συνόδου στην Ουαλία, το 2014.
Τότε, η δέσμευση αφορούσε αύξηση αμυντικών δαπανών 2% του ΑΕΠ και που η Ισπανία, αλλά και άλλοι σύμμαχοι όπως, η Ιταλία πέτυχαν, μόλις φέτος. «Επομένως, θα δούμε και σε κάθε περίπτωση θα υπάρξει αναθεώρηση [των στόχων] το 2029» είπε ο Μαρκ Ρούτε διευκρινίζοντας ότι τότε θα εξεταστούν οι συνθήκες στο ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο.
Για τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ αποτελεί κρίσιμο «στοίχημα» να μην διαρραγεί η ενότητα των 32 συμμάχων, ιδιαίτερα εν μέσω μιας κρίσιμης γεωπολιτικής συγκυρίας και κυρίως, να πειστεί ο Ντόναλντ Τραμπ ότι οι σύμμαχοι αποδέχονται την απαίτησή του για αύξηση κατά 5% του ΑΕΠ των αμυντικών δαπανών, ως «αντάλλαγμα» για την αναγκαία συνέχιση της στρατιωτικής στήριξης των ΗΠΑ προς την Ευρώπη.
«Πρόκειται για ιστορική στιγμή στη συμμαχία που θα χρειαστεί τη δέσμευση όλων των 32 συμμάχων να κάνουν περισσότερα» ανέφερε εξάλλου ο πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ Μάθιου Γουιτάκερ σχετικά με την κοινή διακήρυξη της συνόδου της Χάγης. «Θα περίμενα από τους συμμάχους να είναι ακόμη πιο προσεκτικοί στο να κρατούν ο ένας τον άλλον υπόλογο» τόνισε.
