ΠΗΓΗ: AP
Απώλεια 11 εδρών σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές υπέστη το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας (PVV) του Γκέερτ Βίλντερς την Τετάρτη, στην αναμέτρηση που ανέδειξε σε κυρίαρχη θέση το προοδευτικό, φιλελεύθερο, κεντρώο κόμμα D66 του 38χρονου Ρομπ Γέτεν, πρώην υπουργού Κλίματος και Ενέργειας.
Το στοίχημα του Βίλντερς, που έριξε την κυβέρνηση Ντικ Σοφ τον Ιούνιο ελπίζοντας να εξασφαλίσει την πρωθυπουργία, απέτυχε παταγωδώς. «Ελπίζαμε σε καλύτερο αποτέλεσμα, αλλά κρατήσαμε ψηλά το κούτελο», έγραψε το βράδυ της Τετάρτης ο Βίλντερς στην πλατφόρμα Χ λίγο μετά την ανακοίνωση των exit polls και πριν βγει μπροστά στις κάμερες προκειμένου να αναλάβει την ευθύνη για το αποτέλεσμα.
Με καταμετρημένο το 99,7% των ψήφων χθες το βράδυ, το D66 και το PVV αναμενόταν να εξασφαλίσουν από 26 έδρες το καθένα, διαψεύδοντας τις σφυγμομετρήσεις που έδιναν ακόμη και την περασμένη εβδομάδα μόλις 12 έδρες στο κόμμα του Γέτεν. Το κόμμα διέθετε εννέα βουλευτές μέχρι τη διάλυση της Βουλής τον Ιούνιο.
Η αισιόδοξη εκστρατεία του Γέτεν και οι καλές εμφανίσεις του στα τηλεοπτικά ντιμπέιτ του επέτρεψαν να αντλήσει ψήφους τόσο από τα αριστερά όσο και από τα δεξιά. Ο Γέτεν, που είναι ανοικτά ομοφυλόφιλος, πραγματοποίησε τον περασμένο μήνα επιτυχημένη εμφάνιση σε τηλεπαιχνίδι γνώσεων. Ο μετριοπαθής, αλλά αποφασιστικός τόνος του συγκίνησε το απογοητευμένο εκλογικό σώμα, ενώ το φιλοευρωπαϊκό μήνυμά του κέντρισε τις ανησυχίες του κοινού για την απώλεια επιρροής της Ολλανδίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Στις δηλώσεις του το βράδυ της Τετάρτης ο Γέτεν υιοθέτησε πρωθυπουργικό ύφος, καλώντας σε συνασπισμό «θετικών δυνάμεων που κοιτούν προς το μέλλον», για να προσθέσει ότι ευελπιστεί να αποδείξει «σε όλους τους Ολλανδούς» ότι η πολιτική παραμένει ικανή «για μεγάλα επιτεύγματα».
Στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς του Γέτεν συμμετέχουν σίγουρα οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA), κόμμα που ενίσχυσε και αυτό σημαντικά την κοινοβουλευτική ισχύ του εξασφαλίζοντας 18 έδρες από πέντε στην προηγούμενη Βουλή. Παρά την εντυπωσιακή αυτή επίδοση, ο 42χρονος ηγέτης του CDA Ανρί Μποντεμπάλ δεν βρίσκεται στην κούρσα της πρωθυπουργίας.
Στον σχεδιαζόμενο συνασπισμό θα βρίσκεται το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD), πρώην κόμμα του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε. Ο κεντροδεξιός σχηματισμός σημείωσε τη χειρότερη επίδοσή του τις τελευταίες δεκαετίες χάνοντας δύο έδρες, αλλά περιορίζοντας τις απώλειες σε σχέση με τις προβλέψεις των δημοσκοπήσεων. Η επικεφαλής του Ντιλάν Γιεσιλγκιόζ δεχόταν χθες επικρίσεις για την προεκλογική τακτική της να αγνοήσει τα οικονομικά ζητήματα, προτιμώντας να ακολουθήσει την αντιμεταναστευτική ρητορική της Ακροδεξιάς.
Την απόφασή του να συμμαχήσει με τον Βίλντερς πλήρωσε ακριβά το νεοσύστατο κεντρώο Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο (NSC) που βρέθηκε εκτός Βουλής, παρά την εκλογή 20 βουλευτών στις προηγούμενες κάλπες.
Ο Γιέτεν θα μπορούσε να επιλέξει ως τέταρτο εταίρο του συνασπισμού του το Σοσιαλιστικό Οικολογικό GL/PvdA του πρώην αντιπροέδρου της Κομισιόν, Φρανς Τίμερμανς. Η εκλογική καθίζηση του κόμματος, που έχασε πέντε έδρες, υποχρέωσε τον Τίμερμανς να παραιτηθεί χθες από την ηγεσία του.
Η συστηματική εκστρατεία συκοφάντησης των επικεφαλής της Αριστεράς από την Ακροδεξιά απέφερε καρπούς. Δύο βουλευτές του Βίλντερς δημοσίευσαν βίντεο τεχνητής νοημοσύνης εμφανίζοντας τον Τίμερμανς με χειροπέδες ή να παραδίδει μετρητά σε ζευγάρι μουσουλμάνων. Τον πρώην αντιπρόεδρο της Κομισιόν είχε χαρακτηρίσει μέλος της εξτρεμιστικής Αριστεράς η Γιεσιλγκιόζ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, δημιουργώντας αμφιβολίες στο επιτελείο του Γέτεν για την ικανότητα συνεργασίας Αριστεράς και VVD σε κυβερνητικό σχήμα. Αναλυτές εκτιμούν ότι η επιτυχία του Γέτεν οφείλεται στις ουσιαστικές προτάσεις που κατέθεσε στην προεκλογική εκστρατεία για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.
