Kathimerini.gr
Με ανάμεικτα συναισθήματα υποδέχθηκε η διεθνής κοινότητα την άφιξη αντιπροσωπειών της Ρωσίας και της Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη προς αναζήτηση συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός.
Από μόνες τους οι διαβουλεύσεις που ξεκίνησαν χθες –οι πρώτες ύστερα από τις ατελέσφορες διαπραγματεύσεις που έλαβαν χώρα στην ίδια πόλη την άνοιξη του 2022, δηλαδή κατά τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου– αποτελούν ελπιδοφόρο οιωνό.
Ωστόσο οι προσδοκίες για κάτι χειροπιαστό περιορίζονται από την απουσία του Βλαντιμίρ Πούτιν και από το σχετικά χαμηλό επίπεδο της ρωσικής αντιπροσωπείας. Η πρώτη φάση των συνομιλιών εγκαινιάσθηκε παρ’ όλα αυτά χθες το βράδυ στο ανάκτορο του Ντολμαμπαχτσέ, μεταξύ του Τούρκου ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν και της ρωσικής αντιπροσωπείας.
Ο Ουκρανός πρόεδρος βρισκόταν στην Αγκυρα προκειμένου να συναντήσει τον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν, αφού από το προηγούμενο βράδυ το Κρεμλίνο είχε κάνει γνωστό ότι ο Πούτιν δεν θα πήγαινε στην Κωνσταντινούπολη.
Χθες το πρωί ο Ζελένσκι χαρακτήρισε «διακοσμητική» τη ρωσική αντιπροσωπεία, προκαλώντας οξεία αντίδραση από την εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, η οποία τον περιέγραψε ως «κλόουν» και «ηττημένο».
Γεγονός είναι ότι η ρωσική αντιπροσωπεία ήταν μεσαίου επιπέδου, αφού δεν συμμετείχαν σε αυτήν ούτε ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ούτε ο υπουργός Αμυνας Αντρέι Μπελούσοφ, ούτε ο κορυφαίος σύμβουλος του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ – αντίθετα, και οι τρεις ομόλογοί τους συμμετείχαν στην ουκρανική αντιπροσωπεία.
Η ρωσική ομάδα
Επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας ήταν ο Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, πρώην υπουργός Πολιτισμού και σύμβουλος του Πούτιν. Ο Μεντίνσκι είχε συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις του 2022 και η επιλογή του σηματοδοτεί την πρόθεση του Κρεμλίνου να αντιμετωπισθούν οι τωρινές συνομιλίες ως συνέχεια των προηγουμένων, εκκινώντας από το σχέδιο συμφωνίας που είχε τότε διαμορφωθεί, κάτι που το Κίεβο απορρίπτει.
Τα άλλα μέλη της ρωσικής αντιπροσωπείας ήταν ο υφυπουργός Εξωτερικών Μιχαήλ Γκαλούζιν, ο υφυπουργός Αμυνας Αλεξάντερ Φόμιν και ο διευθυντής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών (GRU) Ιγκόρ Κοστιούκοφ.
Τελικά ο Ζελένσκι αποφάσισε να στείλει την αντιπροσωπεία του από την Αγκυρα στην Κωνσταντινούπολη με εντολή να εμπλακεί σε συνομιλίες με τους Ρώσους, για να δείξει στον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ότι η χώρα του επιθυμεί την ειρήνευση και ότι το μόνο εμπόδιο σε αυτή την πορεία είναι ο Πούτιν.
Επικεφαλής της ουκρανικής ομάδας ήταν ο υπουργός Αμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, πλαισιωμένος από τον υπουργό Εξωτερικών Αντρίι Σιμπίχα και τον προσωπάρχη της ουκρανικής προεδρίας Αντρίι Γέρμακ.
Αποστολή της, όπως είπε ο Ζελένσκι, ήταν «να προσπαθήσει να γίνουν τα πρώτα βήματα προς την αποκλιμάκωση, προς τον τερματισμό του πολέμου, δηλαδή να υπάρξει εκεχειρία».
Μετά τη συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο ο Ταγίπ Ερντογάν, σε γραπτή ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας, εκτίμησε ότι με την έναρξη των συνομιλιών ανοίγει το παράθυρο μιας «ιστορικής ευκαιρίας» για την ειρήνευση και ότι θα είναι ευτυχής να φιλοξενήσει μια συνάντηση κορυφής Πούτιν – Ζελένσκι «όταν θα είναι έτοιμοι» οι δύο ηγέτες.
Από την πλευρά του ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έδειξε να εκπλήσσεται από την απουσία του Ρώσου προέδρου, τον οποίο απέφυγε να επικρίνει.
«Δεν νομίζω ότι θα ήταν δυνατό να πάει ο Πούτιν αν δεν ήμουν και εγώ εκεί», είπε ο Αμερικανός ηγέτης από το Κατάρ. «Είτε μας αρέσει είτε όχι, δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει εξέλιξη αν δεν συναντηθούμε», προσέθεσε λίγο αργότερα, καθώς πετούσε από την Ντόχα προς το Αμπου Ντάμπι. Δεν απέκλεισε πάντως το ενδεχόμενο να μεταβεί στην Τουρκία σήμερα, Παρασκευή, εφόσον υπάρξει θετική εξέλιξη, υπονοώντας ότι σε αυτή την περίπτωση θα μετέβαινε εκεί και ο Ρώσος ομόλογός του.
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο παραδέχθηκε ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται ιδιαίτερη πρόοδος μέχρις ότου επικοινωνήσουν απευθείας ο Ρώσος πρόεδρος και ο Ουκρανός ομόλογός του.
Ερωτηθείς αν ο Βλαντιμίρ Πούτιν όντως εξετάζει το ενδεχόμενο να μεταβεί στην Τουρκία για συνομιλίες μέσα στα επόμενα εικοσιτετράωρα, ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου ήταν και πάλι ασαφής.
«Είναι πρόωρο να πούμε τι είδους συμμετοχή θα απαιτηθεί και σε ποιο επίπεδο, γιατί δεν γνωρίζουμε ακόμη αν θα εμφανιστούν οι Ουκρανοί διαπραγματευτές και πώς θα εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις», είπε ο Ντμίτρι Πεσκόφ.
Σε συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε στην Αγκυρα μετά τη συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η συνάντηση που επιδίωκε με τον Ρώσο πρόεδρο μπορεί να παραλειφθεί εφόσον υπάρξει συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. Επέμεινε όμως ότι σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να επιβληθούν αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία από τη διεθνή κοινότητα.
«Η Ρωσία δεν αισθάνεται ότι είναι ανάγκη να σταματήσει τον πόλεμο, και αυτό σημαίνει ότι η πολιτική, οικονομική και άλλης μορφής πίεση που δέχεται δεν είναι αρκετή», τόνισε ο Ουκρανός ηγέτης, για να προσθέσει: «Επομένως ζητάμε αν δεν υπάρξει εκεχειρία, αν δεν υπάρξουν σοβαρές αποφάσεις, να επιβληθούν οι αρμόζουσες κυρώσεις».
Στη Βαλτική
Στο μεταξύ, η κυβέρνηση της Εσθονίας ανέφερε χθες ότι ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος εισήλθε για λίγο εντός του εναέριου χώρου του ΝΑΤΟ στη Βαλτική Θάλασσα, καθώς το εσθονικό ναυτικό προσπαθούσε να σταματήσει τάνκερ που ανήκει στον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας, ο οποίος τη βοηθάει να παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις.
«Η Ρωσική Ομοσπονδία έστειλε ένα μαχητικό αεροπλάνο να ελέγξει την κατάσταση και αυτό παραβίασε τον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ για περίπου ένα λεπτό», ανέφερε ο Εσθονός υπουργός Εξωτερικών, Μάργκους Τσάκνα. «Η πιθανότητα σοβαρής κλιμάκωσης στη Βαλτική μεγαλώνει», προειδοποίησε ο Λιθουανός πρωθυπουργός Γιντάουτας Παλούκας. Από την πλευρά της η κυβέρνηση της Φινλανδίας επέκρινε τη Ρωσία, υποστηρίζοντας ότι τα πλοία της ενεργούν απερίσκεπτα στη Βαλτική.
