ΠΗΓΗ: ΒΒC
Οπως συμβαίνει συνήθως με τις αιλουροειδείς προσωπικότητες, οι γάτες ήταν αυτές που αποφάσισαν το πότε και το πού θα καλλιεργήσουν δεσμούς με τους ανθρώπους.
Σύμφωνα με νέα επιστημονικά στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Science, η μετάβαση από τη φύση στο σπίτι και η μετατροπή τους από άγριους κυνηγούς σε παραχαϊδεμένα οικόσιτα συνέβη πολύ πιο πρόσφατα -και σε διαφορετικό μέρος- απ’ό,τι εκτιμάτο έως σήμερα.
Μια μελέτη οστών που ανακαλύφθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους υποδηλώνει ότι οι γάτες άρχισαν τη στενή σχέση τους με τους ανθρώπους μόλις πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια, και μάλιστα στη Βόρεια Αφρική και όχι στο Λεβάντε.
«Η σχέση που έχουμε με τις γάτες ξεκίνησε μόλις πριν από 3,5 ή 4.000 χρόνια, και όχι πριν από 10.000 χρόνια», όπως πίστευε ο άνθρωπος έως σήμερα, σημειώνει ο καθηγητής Γρέγκερ Λάρσον του πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Ολες οι σύγχρονες γάτες κατάγονται από το ίδιο είδος – την αφρικανική αγριόγατα. Το πώς, πού και πότε απώλεσαν την άγρια φύση τους και ανέπτυξαν στενούς δεσμούς με τους ανθρώπους αποτελεί διαχρονικό αίνιγμα για τους επιστήμονες.
Για να λύσουν το μυστήριο, οι ερευνητές ανέλυσαν το DNA από οστά γατών που βρέθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους σε όλη την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και την Ανατολία. Χρονολόγησαν τα οστά, ανέλυσαν το DNA και το συνέκριναν με το γονιδιακό απόθεμα σύγχρονων γατών.
Τα νέα στοιχεία καταδεικνύουν πως η εξημέρωση της γάτας δεν ξεκίνησε την αυγή της γεωργίας (σ.σ.: γνωστή και ως Νεολιθική Επανάσταση όταν, πριν από περίπου 12.000 χρόνια, οι άνθρωποι άρχισαν να καλλιεργούν τη γη και να εξημερώνουν ζώα) στο Λεβάντε. Απεναντίας, συνέβη μερικές χιλιετίες αργότερα, κάπου στη βόρεια Αφρική.
«Αντί να συμβεί σε εκείνη την περιοχή όπου οι άνθρωποι άρχισαν να εγκαθίστανται για να ασχοληθούν με τη γεωργία, φαίνεται ότι είναι περισσότερο ένα αιγυπτιακό φαινόμενο», δήλωσε ο καθηγητής Λάρσον.
Αυτό συνάδει περισσότερο με τη συλλογική γνώση για τη γη των Φαραώ ως μια κοινωνία που λάτρευε τις γάτες, τις μουμιοποιούσε και τους έκανε αθάνατες μέσω τέχνης.
Οταν οι γάτες άρχισαν να συνδέονται με τους ανθρώπους, άρχισαν να μεταφέρονται σε όλο τον κόσμο – κυρίως μέσω ναυτικού εμπορίου όπου χρησιμποιούνταν ως πολύτιμες «ποντικοπαγίδες». Οι γάτες έφτασαν στην Ευρώπη μόλις πριν από περίπου 2.000 χρόνια, πολύ αργότερα δηλαδή από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.
Ταξίδεψαν σε όλη την Ευρώπη και στο Ηνωμένο Βασίλειο με τους Ρωμαίους και στη συνέχεια άρχισαν να μετακινούνται ανατολικά κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού προς την Κίνα.
Σήμερα, βρίσκονται σε όλα τα μέρη του κόσμου, εκτός από την Ανταρκτική.
Η Κίνα και η γάτα της Βεγγάλης
Και σε μια νέα ανατροπή, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μια άγρια γάτα συνυπήρχε για κάποιο διάστημα με τους ανθρώπους στην Κίνα πολύ πριν εμφανιστούν οι οικόσιτες γάτες.
Σύμφωνα με τα ευρήματα που δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Cell Genomics, αυτές οι γάτες ήταν «λεοπαρδάλεις», μικρές αγριόγατες με κηλίδες στη γούνα τους που ομοίαζαν με λεοπάρδαλη, οι οποίες ζούσαν σε ανθρώπινους οικισμούς στην Κίνα για περίπου 3.500 χρόνια.
Η πρώιμη σχέση μεταξύ ανθρώπων και γάτων-λεοπαρδάλεων ήταν ουσιαστικά «συμβιωτική», όπου τα δύο είδη ζούσαν το ένα δίπλα στο άλλο χωρίς να βλάπτουν το ένα το άλλο, εξηγεί η καθηγήτρια Shu-Jin Luo του Πανεπιστημίου του Πεκίνου.
«Οι γάτες-λεοπαρδάλεις επωφελούνταν από το γεγονός ότι ζούσαν κοντά στους ανθρώπους, ενώ οι άνθρωποι δεν επηρεάζονταν σε μεγάλο βαθμό ή ακόμη και τις καλωσόριζαν ως φυσικούς ελεγκτές των τρωκτικών», είπε.
Οι γάτες-λεοπαρδάλεις δεν εξημερώθηκαν ποτέ και συνέχισαν να ζουν στην άγρια φύση της Ασίας.
Ολως περιέργως, το συγκεκριμένο άγριο είδος διασταυρώθηκε προσφάτως με οικόσιτες για να δημιουργηθούν οι γάτες της Βεγγάλης, οι οποίες αναγνωρίστηκαν ως νέα φυλή τη δεκαετία του 1980.
