ΚΥΠΕ
Στο τραπέζι των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, που συνεδριάζουν σήμερα με φυσική παρουσία στις Βρυξέλλες, θα βρεθεί η έκθεση του Ύπάτου Εκπροσώπου της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την ανάλυση και τις επιλογές για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Όπως αποκάλυψε η «Κ» το Σάββατο (20/3) σε ρεπορτάζ του Παύλου Ξανθούλη, στις προτάσεις του προς τους ηγέτες των «27», τις οποίες εξασφάλισε η «Κ», ο κ. Μπορέλ δίνει σαφέστατο προβάδισμα σε μια θετική ατζέντα για την Άγκυρα με ουσιαστικά δώρα, ενώ παραπέμπει το ζήτημα ενδεχόμενων κυρώσεων μόνο στη περίπτωση που υπάρξει νέα κλιμάκωση της έντασης στην ανατολική Μεσόγειο.
Στα Συμπεράσματά του, σημειώνει ότι η Τουρκία «έχει επιδείξει μια ηπιότερη και περισσότερο εποικοδομητική προσέγγιση» (has shown a calmer, more constructive attitude), αν και παραδέχεται ότι «η διαδικασία αποκλιμάκωσης παραμένει εύθραυστη» και ότι «χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο για να κρίνουμε εάν είναι βιώσιμη, αξιόπιστη και προσφέρει διαρκή αποτελέσματα», υπό το φως και της επιδεινούμενης εσωτερικής κατάστασης στην υποψήφια χώρα.
Οι προτάσεις του κ. Μπορέλ εκτείνονται σε ένα έγγραφο 16 σελίδων και στα Συμπεράσματα εισηγείται τα εξής «ανοίγματα» προς τη Τουρκία:
1.Εκσυγχρονισμός της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας, υπό τη προϋπόθεση ότι η Άγκυρα θα λύσει υφιστάμενα προβλήματα.
2. Επανέναρξη και ενίσχυση όλων των πολιτικών διαλόγων Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας.
3. Η Κομισιόν παραμένει έτοιμη να ενημερώσει τη Τουρκία σχετικά με τις ιδιαιτερότητες των εκκρεμοτήτων του οδικού χάρτη για την ελευθέρωση των ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων.
4. Η Επιτροπή θα προετοιμάσει επίσης γρήγορα επιλογές για συνεχή χρηματοδότηση για τους πρόσφυγες που φιλοξενούνται στη Τουρκία, (σ.σ κάτι που αναμένεται να δρομολογηθεί άμεσα, ενώ συζητούνται ποσά που προσεγγίζουν τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ και μια διαδικασία ανοικτού τέλους από την οποία η Άγκυρα θα επωφελείται όσο διαρκεί η φιλοξενία προσφύγων).
5. Στο ζήτημα του μεταναστευτικού η Τουρκία θα αρχίσει αμέσως τη διαδικασία επιστροφών από τα ελληνικά νησιά, ξεκινώντας από τους 1450 επαναπατριζόμενους των οποίων οι νομικές προσφυγές έχουν εξαντληθεί, ενώ την ίδια ώρα τα κράτη-μέλη θα εντείνουν τις επανεγκαταστάσεις από την Τουρκία στην Ένωση, με επίκεντρο τις ευάλωτες ομάδες Σύρων προσφύγων.
Στη περίπτωση κατά την οποία, η Τουρκία αλλάξει ρότα και επανέλθει σε λογικές κλιμάκωσης της έντασης, με προκλήσεις εις βάρος της Ε.Ε και των κρατών-μελών της, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα στην ανατολική Μεσόγειο, τότε και μόνον όπως προκύπτει, η Ε.Ε θα προχωρήσει σε κυρώσεις εις βάρος της υποψήφιας χώρας (Should Turkey, however, not move forward constructively in developing a genuine partnership with the EU, but instead return to renewed unilateral actions or provocations in breach of international law, aimed at causing prejudice to the interests of the EU and its Member States, in particular in the Eastern Mediterranean, it should be made clear that this would bear political and economic consequences).
Στο πλαίσιο αυτό, όπως αποκάλυψε η «Κ» ο κ. Μπορέλ προτείνει την εξής βεντάλια κυρώσεων «με πολιτικές και οικονομικές συνέπειες»:
1. Για έγκριση των πρόσθετων καταχωρίσεων που έχουν ήδη συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου.
2. Για περίληψη και νομικών προσώπων στις εν λόγω κυρώσεις.
3. Για επιβολή περαιτέρω περιορισμών στην οικονομική συνεργασία Ε.Ε-Τουρκίας, περιλαμβανομένων των δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
4. Για λήψη μέτρων που στοχεύουν σε άλλους σημαντικούς τομείς για την τουρκική οικονομία, όπως απαγόρευση παροχής τουριστικών υπηρεσιών, αρνητικές ταξιδιωτικές οδηγίες από τα κράτη μέλη κ.λπ.
5. Για επιπρόσθετα περιοριστικά μέτρα της Ε.Ε στον τομέα της ενέργειας και σε συναφείς τομείς, όπως απαγορεύσεις εισαγωγής/εξαγωγής ορισμένων αγαθών και τεχνολογιών.
Όπως προκύπτει από τις προτάσεις Μπορέλ, η Ε.Ε οδηγείται σε μια Σύνοδο Κορυφής με θετική ατζέντα προς τη Τουρκία, με το ενδεχόμενο κυρώσεων να περνά σε δεύτερη μοίρα, κάτι που όπως πληροφορούμαστε, έχει καθοριστεί από το Βερολίνο. Αποφάσεις θα λάβουν οι ηγέτες των κρατών-μελών, στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής.
Σύμφωνα με τον ανώτερο κοινοτικό αξιωματούχο, η συζήτηση για την Τουρκία στο ΣΕΥ θα προετοιμάσει τη συζήτηση των ηγετών στη Σύνοδο Κορυφής.
Η έκθεση απευθύνεται στους ηγέτες και όχι στον Τύπο. Ως εκ τούτου το μόνο που θα δημοσιευθεί, θα είναι το κείμενο των συμπερασμάτων που θα υιοθετήσουν οι 27.
"Δεν γνωρίζω αν η όποια θετική ατζέντα (ως μέρος της έκθεσης) θα υιοθετηθεί τώρα ή στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (τον Ιούνιο), θα εξαρτηθεί από τις προθέσεις και τις συζητήσεις των ηγετών” ανέφερε ο κοινοτικός αξιωματούχος.
Ο ίδιος εξήγησε ότι “στο Συμβούλιο επικρατεί περισσότερη ενότητα από ποτέ για το θέμα της Τουρκίας μεταξύ των κρατών μελών”.
Ο αξιωματούχος ανέφερε ότι η ΕΕ παρακολουθεί και την κατάσταση σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, αλλά το αν θα υπάρξει αντίδραση για τις τελευταίες εξελίξεις, σε σχέση με το φιλοκουρδικό κόμμα HDP, όπως για παράδειγμα κυρώσεις βάσει του νέου καθεστώτος της ΕΕ "εναπόκειται στα κράτη μέλη" σε επόμενη φάση.
Σημείωσε ακόμη ότι “πρόκειται για μια δύσκολη σχέση”, αλλά επεσήμανε ότι “οι πράξεις της Τουρκίας βελτίωσαν το περιβάλλον”. Διευκρίνισε δε ότι η χώρα “μένει πολλά να κάνει, για να έχουμε πραγματικά καλές σχέσεις”.
“Ο Ύπατος Εκπρόσωπος σκοπεύει να θέσει τη σχέση με την Τουρκία στο σωστό δρόμο, σε όλα τα θέματα, τα εσωτερικά της, το μεταναστευτικό, τις σχέσεις με τα κράτη μέλη, τη σχέση με την ΕΕ”, είπε.
“Πρέπει να μπούμε σε ένα δρόμο που θα μπορούμε να τα συζητάμε και να τα λύσουμε όλα”, τόνισε.
Σε σχέση με το συντονισμό της πολιτικής της ΕΕ με τις ΗΠΑ για το θέμα της Τουρκίας, ο αξιωματούχος τόνισε ότι "αυτό είναι ένα από τα θέματα που θα συζητηθούν με τους Αμερικανούς", αλλά εξήγησε ότι "κατάσταση στην Ουάσιγκτον είναι περίεργη επειδή δεν έχουν λάβει την εντολή τους όλα τα άτομα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ". Ανέφερε δε ξανά ότι "η κατάσταση έχει βελτιωθεί στην Ανατολική Μεσόγειο", και προσέθεσε ότι η θετική ατζέντα «καλύπτει τα πάντα στις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας».
Υπενθυμίζεται ότι ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν θα ταξιδέψει στις Βρυξέλλες από τις 22 έως τις 25 Μαρτίου για να παρευρεθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο του ΝΑΤΟ, να συνομιλήσει με ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να συναντηθεί με Βέλγους αξιωματούχους. Οι συναντήσεις στις Βρυξέλλες επιβεβαιώνουν τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών στους Συμμάχους μας και τους Ευρωπαίους εταίρους στην κοινή ατζέντα ΕΕ - ΗΠΑ, σημειώνει η Αποστολή των ΗΠΑ στην ΕΕ, σε γραπτή ανακοίνωση.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΥΠΕ, σε σχέση με το Κυπριακό στην έκθεση καταγράφονται οι δύο μεγάλες απόπειρες επίλυσης και η σημαντική ευκαιρία τώρα με τα ΗΕ. Η ΕΕ θα είναι πάντα παρατηρητής στις διαδικασίες και εκτιμά ότι το αποτέλεσμα θα επηρεάσει τα πάντα.
Την ίδια ώρα ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ, σε βιβλίο που εξέδωσε για την διπλωματική κατάσταση στην ΕΕ και τα πεπραγμένα του 2020, με τίτλο "η εξωτερική πολιτική της ΕΕ τις μέρες του COVID19” προειδοποιεί ότι οι διερευνητικές συνομιλίες Ελλάδας - Τουρκίας και οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος "πρέπει να καταλήξουν σε ένα ικανοποιητικό συμπέρασμα και δεν μπορούν να συνεχίσουν ατέλειωτα", καθώς “ο χρόνος δεν είναι φίλος μας σε αυτήν την περίπτωση”.
Σημαντικό στοιχείο της έκθεσης είναι και η πρόθεση για μελλοντική συμφωνία για το μεταναστευτικό.
Το Συμβούλιο θα ξεκινήσει στις 09:00 τοπική ώρα και αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 16:30. Θα έχει τέσσερα σημεία στη ατζέντα, τις τρέχουσες υποθέσεις, ανταλλαγή απόψεων με την επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μισέλ Μπασελέ, την Τουρκία και τη Νότια Γειτονία, ενώ ακολούθως οι Υπουργοί θα μπορούν να θέσουν και άλλα ζητήματα.
Στις τρέχουσες υποθέσεις, οι ΥΠΕΞ θα εξετάσουν 5 θέματα. Αρχικά τις σχέσεις με τη Ρωσία, ενόψει και της αντίστοιχης συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, την κατάσταση στη Μιανμάρ με το πραξικόπημα, τις εξελίξεις στη Γεωργία, τη Βενεζουέλα και τέλος τα Δυτικά Βαλκάνια μετά τις τελευταίες συζητήσεις του Υπάτου Εκπροσώπου με ηγέτες της περιοχής.
