Του Γιάννη Ιωάννου
Μπορεί από τις 20 του Δεκέμβρη η θάλασσα της Αμμοχώστου (σε ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές) να ξεβράζει… κάνναβη (σ.σ. με πάνω από 100 κιλά συσκευασμένης ινδικής κάνναβης) ωστόσο η είδηση -αν τα ναρκωτικά δεν προέρχονται από τις κατεχόμενες περιοχές- δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Oι θαλάσσιες διαδρομές στην ανατολική Μεσόγειο και δη στις ακτές της Συρίας και του Λιβάνου έχουν, από το 2016, καταστεί εναλλακτικές πηγές εμπορίου ναρκωτικών και δη της ινδικής κάνναβης (κατεργασμένης ως ρητίνης/χασίς ή ακατέργαστη ως άνθη) και του Captagon, ενός είδους προ-φαρμάκου αμφεταμίνης και θεοφυλλίνης που όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στην περιοχή βαφτίστηκε από τον διεθνή Τύπο ως «το χάπι των τζιχαντιστών». Η Κύπρος γεωγραφικά βρίσκεται εν μέσω των νέων διαδρομών των Narcos της Μέσης Ανατολής, αλλά μετά το 2016 και την επικράτηση του Captagon (αραβικής προέλευσης) στην περιοχή δεν σημειώθηκαν περιστατικά εισαγωγής του -έναντι άλλων δημοφιλών συνθετικών ναρκωτικών στο νησί όπως το MDMA (μεθυλαινοδιοξυμεθαμφεταμίνη ή απλά Ecstasy). To ζήτημα ωστόσο θα απασχολήσει μελλοντικά τη Κύπρο ενώ έχει και γεωπολιτικές προεκτάσεις λόγω του ζωηρού ενδιαφέροντος των ΗΠΑ εξαιτίας της εμπλοκής Άσαντ.
O βασιλιάς του Captagon
Τα τελευταία χρόνια η οικογένεια Άσαντ στη Συρία φέρεται να εμπλέκεται προσωπικά στο εμπόριο ναρκωτικών με το Captagon να έχει ως βάση παραγωγής του περιοχές της Συρίας που τελούν υπό τον έλεγχο του καθεστώτος Μπασάρ αλ Άσαντ. Ο τελευταίος μάλιστα σε αμερικανικά reports για την διάδοση των ναρκωτικών στη Μέση Ανατολή λαμβάνει πλέον τον τίτλο του «βασιλιά του Captagon». Η δυσμενής οικονομική κατάσταση στην οποία περιήλθε η Συρία μετά από δέκα και πλέον χρόνια πολέμου και η πολιτική και οικονομική κατάρρευση του γειτονικού Λιβάνου (σ.σ. που είχε «παράδοση» στη παραγωγή χασίς λόγω της de facto κατάστασης ανομίας που ισχύει εδώ και δεκαετίες στη κοιλάδα Μπεκάα) έχουν καταστήσει τις δύο χώρες σε κόμβους παραγωγής, αποθήκευσης και διακίνησης του συνθετικού ναρκωτικού με κύριο αποδέκτη όλες τις χώρες ΜΕΝΑ καθώς και τις δύο μεγάλες αγορές του Κόλπου (Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ). Το 2020 τα κέρδη από την διακίνηση Captagon (και χασίς) εκτιμώνται από διεθνείς οργανισμούς σε 3.46 δις δολάρια, με τα ίδια κέρδη να εκτιμώνται για το 2021 ότι αυξήθηκαν σε 5.7 δις. Αμερικανικές δεξαμενές σκέψης, επίσης, ανεβάζουν την καθαρή αξία των «εξαγωγών» των Σύριων Νarcos ως τα 30 δις.
Όσο η Κύπρος παρακολουθούσε στις ακτές της να ξεβράζονται πακέτα με ναρκωτικά, τόσο στο Κουβέιτ όσο και στην Σαουδική Αραβία κατασχέθηκαν, τις τελευταίες εβδομάδες, τεράστιες ποσότητες Captagon και χασίς -που έφτασαν τόσο από χερσαίες διαδρομές όπως και δια θαλάσσης, κάνοντας ακόμη και τον περίπλου -από τις συριακές ακτές- της Ερυθράς, του Κόλπου του Άντεν και του Περσικού!
Το δε διασυνοριακό εμπόριο ναρκωτικών μεταξύ Συρίας και Ιορδανίας δείχνει να αποσταθεροποιεί περιοχές της τελευταίας, με τις ΗΠΑ να δείχνουν άμεσο ενδιαφέρον στη παροχή βοήθειας προς τις αρχές της χώρας για την καταπολέμηση μιας νέας διαδρομής ναρκωτικών στα πορώδη σύνορα των δύο χωρών.
Χάρτης που δείχνει τις κυριότερες περιοχές παραγωγής ναρκωτικών στη γειτονική Συρία. Τα παράλια απέναντι από τη Κύπρο (Λατάκεια και Ταρτούς) αποτελούν κυριολεκτικά τόσο τους κόμβους διακίνησης Captagon και χασίς αλλά και μεγάλες βάσεις παραγωγής του τελευταίου. Aπό την ινδική κάνναβη -πριν το Captagon- εξάλλου συντηρούνταν διασυνοριακά μεταξύ Συρίας και Λιβάνου πολλές ασαντικές militias, μέλη του επίσημου συριακού στρατού καθώς και η Χεζμπολάχ του Λιβάνου -με ισχυρή παρουσία και στη Συρία από το 2011 και την αρχή του πολέμου. Οι περιοχές που ελέγχει η Τουρκία και η φιλοτουρκική σουνιτική ένοπλη αντιπολίτευση αποτελούν επίσης παραδοσιακό χώρο διασυνοριακού εμπορίου εισαγωγής ναρκωτικών -αλλά με κύριο αποδέκτη, σε αυτή την περίπτωση, την τουρκική αγορά. Το σενάριο της συστηματικής μεταφοράς ναρκωτικών -δια θαλάσσης- από την Συρία και τον Λίβανο προς τις κατεχόμενες, αλλά και τις ελεύθερες, περιοχές είναι φαινόμενο που μπορεί να μας απασχολήσει μελλοντικά. Πηγή: COAR.
Στην αντεπίθεση οι ΗΠΑ
Το ζήτημα της σύνδεσης της οικογένειας Άσαντ με το Captagon όχι μόνο απασχολεί τις ΗΠΑ αλλά οδήγησε και στην υιοθέτηση του “Captagon Act” στα πλαίσια του Νόμου Περί Εθνικής Άμυνας που υπέγραψε λίγο πριν τα Χριστούγεννα ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάιντεν. Mε το “Captagon Act” να υιοθετεί ακόμη και ένα αρκτικόλεξο (Countering Assad's Proliferation Trafficking And Garnering Of Narcotics Act) που παραπέμπει στο Σύρο Πρόεδρο, οι ΗΠΑ δείχνουν σε ομοσπονδιακό αλλά και διεθνές (και περιφερειακό) επίπεδο όχι μόνο να επιχειρούν την άμεση σύνδεση Δαμασκού και ναρκωτικών στη περιοχή αλλά και να επιδιώκουν μια παγκόσμια πολιτική πάταξης της παραγωγής και διακίνησής τους με επίκεντρο την ανατολική Μεσόγειο. Τα οφέλη μιας τέτοιας δραστηριότητας από το ναρκοεμπόριο αποτελούν σημαντική παράμετρο για την πολιτική επιβίωση ηγεσιών τύπου Άσαντ καθώς και για την χρηματοδότηση της διεθνούς ισλαμικής τρομοκρατίας ή στρατιωτικών ομάδων (militias) που δρούνε υπέρ ή εναντίον του εκάστοτε δρώντα στο Συριακό.
Η εν λόγω δράση των ΗΠΑ που εμπλέκει διάφορους φορείς (Πεντάγωνο, Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ομοσπονδιακές υπηρεσίες ασφάλειας, κοκ) αναμένεται να ενταθεί εντός του 2023 προσφέροντας -και στη Κύπρο στα πλαίσια της εμβάθυνσης των διμερών σχέσεων- στα κράτη της περιοχής εξαιρετικές ευκαιρίες για κοινές δράσεις στους τομείς της αστυνομικής συνεργασίας, της διεθνούς ασφάλειας και της παροχής τεχνογνωσίας σε ζητήματα έρευνας και καταπολέμησης του εμπορίου ναρκωτικών.
