Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η αναπληρώτρια γενική γραμματέας της ΠΕΟ κ. Σωτηρούλα Χαραλάμπους σημειώνει ότι το ΓεΣΥ δίνει μεν ισότιμη πρόσβαση σ’ όλους, ανεξαρτήτως της οικονομικής τους δυνατότητας, ωστόσο, δεν αναμένεται ότι όλα τα κενά και τα προβλήματα που έχει η δημόσια υγεία θα εξαφανιστούν ως διά μαγείας. Η κ. Χαραλάμπους λέει, επίσης, ότι το μονοασφαλιστικό ΓεΣΥ εδράζεται στις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης και της καθολικότητας και αποφασίστηκε ομόφωνα από το 2001. Τέλος, θεωρεί ότι το ΓεΣΥ θα δώσει επιτέλους στη χώρα και τους πολίτες ένα σύγχρονο σύστημα υγείας.
–Η πλήρης εφαρμογή του ΓεΣΥ θα λύσει όλα τα προβλήματα της δημόσιας υγείας;
–Με την εφαρμογή του ΓεΣΥ ενός συστήματος υγείας που στηρίζεται στις αρχές της καθολικότητας και της κοινωνικής αλληλεγγύης θα επιλυθεί το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μη προνομιούχοι κύπριοι πολίτες σ’ ό,τι αφορά την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, αυτό της κοινωνικής ανισότητας, αφού το ΓΕΣΥ δίνει ισότιμη πρόσβαση σ’ όλους ανεξαρτήτως της οικονομικής τους δυνατότητας. Δεν αναμένουμε ότι όλα τα κενά και τα προβλήματα που έχει η δημόσια υγεία ως διά μαγείας την 1/6/2019 θα εξαφανιστούν, ειδικότερα αν ληφθεί υπόψη ότι υπήρξαν περικοπές εκατομμυρίων τα τελευταία χρόνια από τη δημόσια υγεία, όμως το ΓΕΣΥ θα μας δώσει επιτέλους ένα σύγχρονο σύστημα υγείας.
–Ποια θεωρείτε ότι είναι τα αγκάθια στη διαδικασία εφαρμογής του ΓΕΣΥ και ποιες οι προκλήσεις για τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας;
–Όλοι παρακολουθούμε τα εμπόδια που διάφορες ομάδες συμφερόντων θέτουν στη διαδικασία εφαρμογής του ΓΕΣΥ, ιδιαίτερα μερίδα του ιατρικού κόσμου και ιδιωτικών νοσηλευτηρίων. Η απαξίωση και αμφισβήτηση που συνεχώς προσπαθούν να καλλιεργήσουν μέσα στους πολίτες για το ΓεΣΥ είναι ξεκάθαρες. Αυτό είναι ένα θέμα που χρειάζεται σε καθημερινή βάση να αντιμετωπίζει ο ΟΑΥ. Από εκεί και πέρα σίγουρα υπάρχουν πολλά άλλα ζητήματα που ο ΟΑΥ χρειάζεται να διαχειριστεί. Χρειάζεται περισσότερη και πιο στοχευμένη ενημέρωση των πολιτών, να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για να ολοκληρωθεί η συμφωνία με τους παρόχους των υπηρεσιών, να δουλέψει με τα λιγότερα προβλήματα το λογισμικό σύστημα.
–Γιατί ενώ το ΓΕΣΥ υπερψηφίστηκε στην Ολομέλεια ακόμη σήμερα κάποιοι το πολεμούν;
–Το μονοασφαλιστικό ΓΕΣΥ που εδράζεται στις αρχές της κοινωνικής αλληλεγγύης και της καθολικότητας αποφασίστηκε ομόφωνα από το 2001. Δυστυχώς, η παρούσα κυβέρνηση αυτή τη φιλοσοφία θέλησε να την ανατρέψει. Είναι γνωστό ότι από το 2013 μέχρι το 2016 η κυβέρνηση προσπάθησε να αλλάξει τον σχεδιασμό, να μετατρέψει το σύστημα σε πολυασφαλιστικό, βάζοντας τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα στον τομέα της υγείας. Ουσιαστικά, είναι η επιμονή και η πίεση της ΠΕΟ και άλλων κοινωνικών οργανώσεων, όπως και η σταθερότητα που έδειξε η πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων της αντιπολίτευσης, που επέβαλε την ομόφωνη ψήφιση των τροποποιητικών νομοσχεδίων για το ΓεΣΥ το 2017. Αυτό το γεγονός απαντά και στο ερώτημά σας γιατί ενώ το ΓεΣΥ υπερψηφίστηκε από την Ολομέλεια ακόμα και σήμερα κάποιοι το πολεμούν. Ο αρχηγός του κυβερνώντος κόμματος ακόμα και πρόσφατα δήλωσε ότι ήταν και είναι υπέρ του πολυασφαλιστικού, άλλοι πολιτικοί βάζουν συνεχώς ερωτήματα και αμφιβολίες. Όλοι αυτοί συναντιούνται στην αντίληψη εννοώ με εκείνη τη μερίδα του ιατρικού κόσμου που πολεμούν το ΓΕΣΥ.
–Το ΓΕΣΥ είναι το αντίπαλο δέος του ιδιωτικού τομέα υγείας και ασφάλισης;
–Αν κάποιος είναι αντίπαλο δέος του ΓΕΣΥ δεν είναι ούτε οι γιατροί ούτε οι ασφάλειες. Αντίπαλο δέος στο ΓΕΣΥ είναι η εμπορευματοποίηση του κοινωνικού αγαθού της υγείας και η ανισότητα στην πρόσβαση στην υγεία. Ειδικότερα σε σχέση με τους ιδιώτες γιατρούς το ΓΕΣΥ σε καμία περίπτωση δεν είναι αντίπαλός τους, αντιθέτως, με το ΓΕΣΥ ιδιώτες και δημόσιο μπαίνουν για πρώτη φορά κάτω από την ίδια πλατφόρμα λειτουργίας και συνεργασίας και αντιμετωπίζονται ισότιμα από το ΓΕΣΥ.
–Πώς προχωράει η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων;
–Η ΠΕΟ διαχρονικά έχει τη θέση ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια πρέπει να διαθέτουν τις κατάλληλες σύγχρονες υποδομές και εξοπλισμό και να είναι στελεχωμένα με το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό έτσι που να μπορούν να ανταποκριθούν στον ρόλο τους και σε συνθήκες ΓεΣΥ. Να αποτελούν αυτό που εμείς ονομάσαμε ραχοκοκαλιά του ΓεΣΥ. Η αυτονόμηση για εμάς είναι το μέσο για να μπορούν τα νοσοκομεία να δουλέψουν και να διοικηθούν καλύτερα με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση του κόσμου. Ποτέ δεν δεχθήκαμε ότι αυτονόμηση σημαίνει εγκατάλειψη από το κράτος της ευθύνης του για τα δημόσια νοσηλευτήρια. Όλα αυτά τα χρόνια απαιτούμε από την κυβέρνηση να πάρει μέτρα για να ενισχυθούν τα δημόσια νοσηλευτήρια. Δυστυχώς, δεν έκανε η κυβέρνηση όσα έπρεπε να γίνουν, τα άφηνε όλα για μετά την 1/1/2019, όταν θα αναλάμβανε ο ΟΚΥΠΥ. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν καθυστερήσεις και αρκετά ζητήματα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα, η στελέχωση με γιατρούς, και με άλλες ειδικότητες, οι συλλογικές συμβάσεις για όλους τους εργαζόμενους στα δημόσια νοσηλευτήρια, η ενίσχυση με εξοπλισμό, καθώς και να γίνουν όλες οι αναγκαίες ενέργειες για να είναι έτοιμα τα δημόσια νοσηλευτήρια να λειτουργήσουν αποτελεσματικά σε συνθήκες ΓεΣΥ.
–Υπάρχει προβληματισμός στην κοινωνία, αλλά και στους φαρμακοποιούς για τη φαρμακευτική κάλυψη σε περιβάλλον ΓεΣΥ, είναι πραγματικοί φόβοι; Θα κλείσουν φαρμακεία;
–Το τελευταίο χρονικό διάστημα η κοινωνία βομβαρδίζεται από λογής λογής προβληματισμούς και φόβους αρκετοί από τους οποίους δεν έχουν καμία σχέση με το πώς πραγματικά θα λειτουργήσει το ΓεΣΥ. Σ’ ό,τι αφορά τη φαρμακευτική κάλυψη εντός ΓεΣΥ δεν θα γίνει κάτι διαφορετικό από ό,τι σε άλλα σχέδια υγείας. Κατά βάση θα καλύπτονται τα ανταλλάξιμα φάρμακα, είναι όμως θετικό, λαμβάνοντας υπόψη και το πώς έχουν διαμορφωθεί τα δεδομένα στην Κύπρο, το ότι ο δικαιούχος θα μπορεί να πάρει και το πρωτότυπο φάρμακο, πληρώνοντας τη διαφορά. Οι φαρμακοποιοί έχουν ήδη συμφωνήσει την ένταξή τους στο ΓεΣΥ και όπως έχει ήδη αποφασιστεί από το Υπουργείο Υγείας τα φαρμακεία των νοσοκομείων θα κλείσουν για εξωνοσοκομειακούς ασθενείς. Αυτή η απόφαση ευνοεί τα ιδιωτικά φαρμακεία. Ταυτόχρονα, ο ΟΑΥ δίνει και κίνητρα για να ανοίξουν φαρμακεία σε περιοχές που σήμερα δεν υπάρχουν φαρμακεία. Το ερώτημά σας όμως μας δίνει την ευκαιρία να σημειώσουμε ότι δεν αναμένουμε ότι από 1/6/2019 όλα θα είναι τέλεια χωρίς προβλήματα. Θα χρειαστούν αλλαγές, προσαρμογές στο σύστημα για να γίνεται καλύτερο. Χρειάζεται σταθερότητα στον στόχο και επιμονή για να δώσει το σύστημα το καλύτερο δυνατό στον πολίτη.
–Οι πολίτες δυσανασχετούν με την εισφορά που επεβλήθη από 1ης Μαρτίου με τη δικαιολογία πως έχουν ιδιωτικό σχέδιο υγείας. Τι απαντάτε;
–Επιμέρους αντιδράσεις από κάποιο κόσμο που είχε κάποιας μορφής ιατροφαρμακευτική κάλυψη μπορεί να υπάρχουν. Εκείνο που εμείς εισπράττουμε, από τις δεκάδες ενημερωτικές συγκεντρώσεις που πραγματοποιούμε σε χώρους εργασίας και σε κοινότητες για το ΓεΣΥ, είναι ότι οι πολίτες, όταν τους εξηγηθεί, αντιλαμβάνονται τα θετικά που αυτό θα έχει. Κατανοούν ότι είναι ένα συλλογικό σύστημα που στηρίζεται στην κοινωνική αλληλεγγύη που δίνει υπηρεσίες υγείας σ’ όλους και επίσης βλέπουν ότι τους προσφέρει υπηρεσίες που σήμερα δεν απολαμβάνουν. Ο σκεπτικισμός και οι αντιδράσεις θα μειώνονται με την εφαρμογή του συστήματος. Εκεί είναι που ο καθένας θα μπορεί να δει το θετικό.
–Η λειτουργία του ιατρείου της ΠΕΟ είναι συνυφασμένη με το εργατικό κίνημα. Επηρεάζεται η λειτουργία του με την εφαρμογή του ΓΕΣΥ;
–Τα συντεχνιακά ιατρεία της ΠΕΟ έχουν μια ιστορία πάνω από 70 χρόνια. Λειτουργούν από το 1948 και σε αυτά τα χρόνια πρόσφεραν πάρα πολλά σε χιλιάδες εργαζόμενες οικογένειες, σε υπηρεσίες υγείας και ταυτόχρονα ήταν η οδός για επιστημονική καταξίωση και επαγγελματική πρόοδο εκατοντάδων γιατρών και άλλων επιστημόνων υγείας. Τα ιατρεία μας μπορούμε με σεμνότητα να πούμε ότι ήταν ο προπομπός του ΓεΣΥ, αφού η λειτουργία τους στηρίχθηκε στην αρχή της συλλογικότητας και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Είναι μια κατάκτηση που επιβεβαιώνει τη σημασία και τον ρόλο των ρυθμισμένων εργασιακών σχέσεων, της οργάνωσης, της συλλογικής σύμβασης. Με την εφαρμογή του ΓεΣΥ ο ρόλος που επιτελούσαν τα ιατρεία μας ολοκληρώνεται. Ήδη μαζί με τη ΣΕΚ και τη ΔΕΟΚ έχουμε συμφωνήσει με τις εργοδοτικές οργανώσεις για τις ρυθμίσεις που θα ισχύουν για το επόμενο χρονικό διάστημα μέχρι την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ για τα μέλη των ιατρείων μας. Μέχρι 31/5/2019 θα συνεχίσουν οι εισφορές και από τα μέλη και από τους εργοδότες και τα ιατρεία μας θα παρέχουν τις μέχρι σήμερα καλύψεις. Από την 1/6/2019 μέχρι 31/5/2020 τα μέλη και οι εργοδότες θα καταβάλλουν το 50% των εκατέρωθεν εισφορών και τα ιατρεία μας θα συνεχίσουν να καλύπτουν όσες υπηρεσίες παρέχουν σήμερα που δεν περιλαμβάνονται στο ΓεΣΥ. Κλείνει σταδιακά ένα σημαντικό κεφάλαιο υπηρεσιών στα μέλη της ΠΕΟ, παράλληλα υπάρχουν σκέψεις για να δώσουμε νέες υπηρεσίες στα μέλη μας στον τομέα της ευημερίας και της ανάπαυσης.
