Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο Κύπρου έκρινε ότι οι παραδοχές στις οποίες βασίζεται το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2026 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου 2026–2028 είναι ρεαλιστικές και μπορούν να επικυρωθούν, παρά το περιβάλλον αυξημένων κινδύνων. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Μιχάλης Περσιάνης, τόνισε την ανάγκη διατήρησης της δημοσιονομικής πειθαρχίας και των πρωτογενών πλεονασμάτων, ώστε να θωρακιστεί η οικονομία απέναντι σε μελλοντικές προκλήσεις, ενώ έκρουσε το καμπανάκι του κινδύνου για το κρατικό μισθολόγιο.
Κατά τη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό του 2026 στη Βουλή, ο κ. Περσιάνης επεσήμανε ανησυχίες για το υψηλό επίπεδο των ανελαστικών δαπανών —άνω του 80% των συνολικών— και τη σημαντική αύξηση των λειτουργικών εξόδων. Πρόσθετα, έδωσε τη θέση του για την συζήτηση που είναι ενώπιον της κοινής σφαίρας, για την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ), υποστηρίζοντας πως είναι κακό να αυξάνεται το ποσοστό της εάν δεν αυξάνεται η ποιότητα, ή ο όγκος της δουλειάς – υπηρεσιών, ή και τα δύο προς όφελος της οικονομίας. Χαρακτηριστικά είπε πως, αν αποφασιστεί αύξησή της δεν θα είναι σοβαρό ζήτημα για το 2026, αλλά στα επόμενα χρόνια θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στο κρατικό μισθολόγιο.
Παθητική η στρατηγική για ξένες επενδύσεις
Ο κ. Περσιάνης κάκισε το γεγονός πως, η σημερινή στρατηγική για τις άμεσες ξένες επενδύσεις είναι παθητική, παρόλο που ως αρχή το να έρχονται άμεσες ξένες επενδύσεις είναι καλό για την οικονομία. Εξήγησε πως, η παθητική στρατηγική με την οποία προχωρά η χώρα στην διαχείριση αυτών των επενδύσεων είναι στρεβλή επιτρέπει να δημιουργεί ζητήματα. «Οι μέσοι μισθοί σε κάποιες βιομηχανίες, όπως χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ICT και άλλους συναφείς τομείς είναι πολύ υψηλότεροι. Και ερωτώ. Με τα σημερινά δεδομένα πλήρους απασχόλησης, χαμηλής ανεργίας, χαμηλού πληθωρισμού, υψηλής ανάπτυξης, γιατί είμαστε όλοι τόσο μίζεροι σε αυτή τη χώρα όσον αφορά στην οικονομική μας κατάσταση;», διερωτήθηκε ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών. Την απάντηση την έδωσε μόνος του, λέγοντας ότι, ναι μεν αποδέκτες των υψηλών μισθών των εταιρειών αυτών είναι ένας μικρός αριθμός εργαζομένων, αλλά δημιουργείται μία «ολλανδική νόσος», μια «διπλή οικονομία».
Κάτω το χρέος..αλλά
Το Συμβούλιο εξέφρασε ικανοποίηση για την προβλεπόμενη μείωση του δημόσιου χρέους κάτω από το 60% του ΑΕΠ, αλλά ανησύχησε για την απόφαση του Υπουργείου να μην προχωρήσει σε νέα έκδοση χρέους το 2025. «Θεωρούμε πως δεν πρέπει να αποτελέσει πάγια πρακτική και πως η υφιστάμενη στρατηγική του ΓΔΔΧ (Γραφείου Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους) δεν πρέπει να αναθεωρηθεί καθώς δυσχεραίνεται η πρόσβαση του κράτους στις διεθνείς αγορές. Επιπλέον, η εκτίμηση πως τα επιτόκια κρατικών ομολόγων θα συνεχίσουν να καταγράφουν αυξητικές τάσεις, αυξάνει τις πιθανότητες, η χώρα να αντιμετωπίσει επιπλέον πιέσεις αν παραμείνει για μεγαλύτερο διάστημα εκτός αγορών», σχολίασε επί τούτου.
Πολλά τα ερωτήματα για GSI
Απαντώντας σε ερωτήματα των βουλευτών σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση, το GSI, ο κ. Περσιάνης υπέδειξε πως, δεν είναι γνωστό το κόστος της δημόσιας δαπάνης. Υποστήριξε ότι και το ίδιο το Συμβούλιο έχει απορίες επί του θέματος του GSI και θα πρέπει να απαντηθούν. Το μόνο κόστος που γνωρίζει είναι αυτό το γνωστό σε όλους μας «25άρι», σημείωσε.
Ωστόσο, υπέδειξε ότι δεν υπάρχει μόνο το κόστος ενός έργου, και δεν χρειάζεται να γίνονται μόνο γι’ αυτό υπολογισμοί. Υπάρχει και μία δαπάνη κατά τον Πρόεδρο του Δημοσιονομικού Συμβουλίου για έργια που δεν γίνονται και χάνονται τα δευτερογενή οφέλη. Οφέλη που κατά τον κ. Περσιάνη τείνουν πλέον να χάνονται σχεδόν μόνιμα, είτε από καθυστερήσεις, είτε από ακυρώσεις έργων.
Θα αναμένουμε τη συμφωνία
Τέλος, ο κ. Περσιάνης επανέλαβε τον προβληματισμό του Συμβουλίου για το σημαντικό ενδοκυβερνητικό παθητικό της Κεντρικής Κυβέρνησης έναντι του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ), προσδοκώντας στην σταδιακή αντιμετώπισή του, εφόσον έχετε επιτύχει την μείωση του δημόσιου χρέους κάτω από το όριο του 60%. «Λογικά θα υπάρχει συμφωνία μεταξύ Υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας, ώστε να υπάρξει πιο ποιοτική διαχείριση του ποσού του ΤΚΑ μετά την μείωση του χρέους κάτω από το όριο του 60%», είπε.
