Της Μαρίας Ηρακλέους
Μετά από δύο χρόνια πανδημίας, οι πωλήσεις κυπριακού παγωτού ανακάμπτουν. Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Παπαφιλίππου, γενικό διευθυντή του P&P Ice Cream Group Παναγιώτη Παπαφιλίππου, η κατανάλωση παγωτού τουλάχιστον στην κυπριακή αγορά έχει αυξηθεί σημαντικά. Αγκάθι παραμένει ωστόσο ο τομέας των εξαγωγών, ο οποίος δεν έχει ανακάμψει κυρίως λόγω της αύξησης του μεταφορικού κόστους και των ναύλων. Φέτος, λοιπόν οι εξαγωγές παγωτού είναι στα χαμηλότερα σημεία των τελευταίων χρόνων. Για παράδειγμα οι εξαγωγές παγωτού στην Ελλάδα, στην οποία παραδοσιακά εξάγονται μεγάλες ποσότητες του κυπριακού παγωτού, φέτος έχουν μειωθεί κατά 50% σε σχέση με το 2019. Γενικότερα, το 2022 αναμένεται στο σύνολό της μία δύσκολη χρονιά για τις εξαγωγές του κυπριακού παγωτού. Εκφράζονται ωστόσο προσδοκίες ότι το τοπίο θα διαφοροποιηθεί την επόμενη χρονιά. Στο κάδρο των εξαγωγών μπαίνει και η Σαουδική Αραβία, από την οποία υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για εισαγωγή κυπριακού παγωτού, το οποίο θα μεταφραστεί σε πρακτικό επίπεδο από το 2023 και μετά. Προς το παρόν οι πληθωριστικές τάσεις στην αγορά δεν επιτρέπουν μεγάλο περιθώριο διαφοροποίησης της κατάστασης το επόμενο διάστημα. Βελτίωση των εξαγωγών από το 2023 αναμένεται και στην ελληνική και βρετανική αγορά.
Στοιχεία εξαγωγών
Πάντως, οι εξαγωγές του κυπριακού παγωτού ήταν ιδιαίτερα περιορισμένες και το 2021. Συγκεκριμένα, ανήλθαν σε μόλις 1.885 ευρώ (386 kg) και στην πλειοψηφία τους απορροφήθηκαν από την αγορά του Ην. Βασιλείου. Τα στοιχεία της ίδιας κατηγορίας για το 2020 καταγράφουν εξαγωγές συνολικού ύψους 27,5 χιλιάδων ευρώ, με βασικό αγοραστή την Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία παρουσιάζει το γραφείο οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στην Κύπρο, οι εξαγωγές αφορούν κυρίως τις εξαγωγές της κυπριακής βιομηχανίας Παπαφιλίππου- P&P Ice Cream, της οποίας τα παγωτά πωλούνται σε αλυσίδες σουπερμάρκετ της ελληνικής αγοράς όπως η ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ και η ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ. Τα κυπριακά παγωτά στην Ελλάδα καλύπτουν κυρίως την κατηγορία των οικογενειακών παγωτών με stevia, όπου, σύμφωνα με την εταιρεία, δεν υπάρχουν ανταγωνιστικά brands.
Σε ρυθμούς 2019
Εν αντιθέσει με τα επίπεδα εξαγωγών, η εικόνα της κυπριακής αγοράς είναι φέτος ιδιαίτερα ικανοποιητική. Σύμφωνα με τον κ. Παπαφιλίππου, η αγορά φαίνεται να βρίσκει ξανά τους ρυθμούς του 2019 και να απορροφά σχεδόν το σύνολο της παραγωγής κυπριακού παγωτού. Διαχρονικά άλλωστε η εγχώρια αγορά φαίνεται προτιμά το κυπριακό παγωτό, με την παραγωγή παγωτού στην Κύπρο να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας ζήτησης, σε ποσοστό που κυμαίνεται περίπου στο 62%. Το υπόλοιπο 38% των καταναλωτικών αναγκών να καλύπτεται από τις εισαγωγές, όπως προκύπτει από τα δεδομένα της Κυπριακής Στατιστικής Υπηρεσίας - CYSTAT. Όπως σημειώνει η έρευνα αγοράς, στην κυπριακή αγορά παγωτού κυριαρχούν δύο εγχώριες βιομηχανίες, οι P&P Cream Group και η Regis Milk Industries, καθώς και τέσσερις εισαγωγείς (ΚΕΑΝ, Unilever, Argosy, Vassos Eliades). Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το 2019 η παραγωγή παγωτού στην Κύπρο ανήλθε σε 16.778 εκατ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούσαν σε ποσότητα 7.882 τόνων. Συνυπολογίζοντας το ύψος τόσο των κυπριακών εισαγωγών όσο και των εξαγωγών παγωτού του ίδιου έτους (10,857 εκατ. ευρώ και 72.000 ευρώ, αντίστοιχα) προκύπτει ότι η συνολική εγχώρια ζήτηση για το 2019 κυμάνθηκε περίπου στα 27,6 εκατ. ευρώ, ενώ το ποσοστό ικανοποίησής της από την εγχώρια παραγωγή άγγιξε το 61%.
Μειώνονται οι εισαγωγές
Μαζί με τις εξαγωγές, μείωση παρουσιάζουν και οι εισαγωγές παγωτού στην κυπριακή αγορά, κάτι που φαίνεται να σχετίζεται με τη συνεχιζόμενη διεθνή αύξηση των τιμών των πρώτων υλών. Πάντως, βασικότερος προμηθευτής της κυπριακής αγοράς είναι η Ελλάδα, η οποία το 2021 κατείχε μερίδιο στο σύνολο των κυπριακών εισαγωγών του συγκεκριμένου προϊόντος που ανήλθε σε 70%, ανεβάζοντας τα ποσοστά της εις βάρος άλλων μεγάλων προμηθευτών όπως Γερμανία Βέλγιο και Ηνωμένο Βασίλειο, που είδαν τα μερίδιά τους να συρρικνώνονται. Ενδεικτικά η Γερμανία ακολουθεί με μερίδιο 19% (από 21% το 2020), το Βέλγιο με 3% (από 7% το 2020), η Ιταλία με επίσης 3% (3% και το 2020) και το Ην. Βασίλειο με 1% (από 2% το 2020). Αξίζει να σημειωθεί ότι η Γαλλία από το 2014 δεν εμφανίζεται μεταξύ των προμηθευτών της κυπριακής αγοράς παγωτού, ενώ τη θέση της φαίνεται να πήρε η Ιταλία. Σε αξία, το 2021 η Κύπρος εισήγαγε παγωτό αξίας 10,255 εκατ. ευρώ, ποσό που παρουσίασε αύξηση 23% συγκριτικά με την κρίσιμη χρονιά του 2020). Το ποσό αυτό αντιστοιχούσε σε ποσότητα 2,828 τόνων (+18% σε σχέση με το 2020). Η μέση τιμή/kg του παγωτού που εισάγεται στην κυπριακή αγορά κατά την τελευταία οκταετία (2014-2021) ανέρχεται σε 3,11 Ευρώ/kg. Όσον αφορά το μέσο κόστος εισαγωγής, τα στοιχεία της CYSTAT καταδεικνύουν ότι το παγωτό που εξάγει η Ελλάδα στην Κύπρο υπερβαίνει σε μέση αξία/kg εκείνο των ανταγωνιστών της. Το 2021, η μέση τιμή του εισαγόμενου στην Κύπρο παγωτού από την Ελλάδα άγγιξε τα 3,9€/kg, έναντι 3,0€/kg από τη Γερμανία και 2,9€/kg από το Βέλγιο. Το γεγονός ότι το ελληνικό παγωτό κοστίζει ακριβότερα φαίνεται και από το μερίδιο που καταλαμβάνει η Ελλάδα στις συνολικές κυπριακές εισαγωγές παγωτού το οποίο το 2021 ήταν μεγαλύτερο σε όρους αξίας (70%) και ελαφρώς μικρότερο, σε όρους ποσότητας (66%).
Παγωτά vegan και οικογενειακά
Μπορεί το παγωτό να είναι ένα προϊόν που αντέχει ακόμα και σε περιόδους κρίσης, εντούτοις τα επίπεδα της κατανάλωσής τους διαφοροποιούνται με βάση συγκεκριμένους παράγοντες. Για παράδειγμα, οι πωλήσεις στις ατομικές συσκευασίες παγωτού αναμένεται να μειωθούν αν τα επίπεδα των τουριστικών αφίξεων δεν είναι τα αναμενόμενα το επόμενο διάστημα. Σταθερά κινούνται οι συσκευασίες του 1 λίτρου, που απευθύνονται σε οικογένειες και διατίθενται κυρίως στα σούπερ μάρκετ, υπολογίζεται ότι θα διατηρήσουν σταθερή τη ζήτησή τους. Βάσει των πωλήσεων, οι Κύπριοι καταναλωτές φαίνεται να δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στα παγωτά με πιο ελαφριά σύσταση (λιγότερα λιπαρά και λιγότερη ζάχαρη από τα αντίστοιχα που πωλούνται σε Αμερική και Ευρώπη), γεγονός που εξηγείται από το θερμό κλίμα της χώρα. Επίσης, αρκετά δημοφιλείς στην κυπριακή αγορά είναι φρουτένιες γεύσεις τύπου «γρανίτα», όπως τα sorbet (με 0% γάλα) και τα sherbet (με 15% γάλα) καθώς και στα «άσπρα» παγωτά (με γεύσεις όπως βανίλια ή γιαούρτι). Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, τα τελευταία χρόνια κερδίζουν έδαφος τα παγωτά χωρίς ζάχαρη, με την προσθήκη του γλυκαντικού stevia, ενώ ανερχόμενες είναι και οι κατηγορίες των παγωτών vegan και των παγωτών χωρίς γλουτένη.
