Της Δωρίτας Γιαννακού
Με γρήγορους ρυθμούς αναμένεται να τρέξει το νέο σχέδιο επιχορήγησης της ηλεκτροκίνησης ύψους €2,5 εκατ., το οποίο αποτέλεσε και δέσμευση του υπουργού Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων Αλέξη Βαφειάδη και στοχεύει στην ενίσχυση της αγοράς αμιγώς ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων μέσω κρατικών πόρων. Το νέο σχέδιο, που έχει ήδη πάρει το πράσινο φως από το Υπουργικό και ανακοινώθηκε, θα αρχίσει να δέχεται αιτήσεις από ενδιαφερόμενους την ερχόμενη Τρίτη 8 του μήνα. Η διαφοροποίηση του συγκεκριμένου σχεδίου σε σχέση με τα προηγούμενα σχέδια ενίσχυσης της ηλεκτροκίνησης που χρηματοδοτούνταν από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) έγκειται στο γεγονός ότι οι εγκρίσεις των αιτητών θα γίνονται μέχρι το τέλος του Οκτώβρη και ως εκ τούτου οι ενδιαφερόμενοι υποχρεούνται όπως προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά και να εγγράψουν το όχημά τους στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) μέχρι το τέλος του Οκτώβρη προκειμένου να καταβληθούν και οι πληρωμές των χορηγιών τους μέχρι το τέλος του έτους. Υπενθυμίζεται ότι στα προηγούμενα σχέδια οι αιτητές είχαν 18 μήνες περιθώριο για να καταθέσουν τα δικαιολογητικά και να εγγράψουν το όχημά τους στο ΤΟΜ για την καταβολή της χορηγίας.
Στο μεταξύ, από τη Δευτέρα είχαν εξαντληθεί οι 115 χορηγίες που επαναδιατέθηκαν για την 3η προκήρυξη του σχεδίου ενίσχυσης της ηλεκτροκίνησης. Η πύλη καταχώρησης αιτήσεων έχει τεθεί εκτός λειτουργίας και θα επαναλειτουργήσει την ερχόμενη Τρίτη ημερομηνία όπου θα διατεθούν οι 260 νέες αιτήσεις του νέου σχεδίου της ηλεκτροκίνησης από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Το σχέδιο
Μέσω αυτού του νέου σχεδίου, το αρμόδιο Υπουργείο στοχεύει στην ενίσχυση της αγοράς ηλεκτροκίνητων οχημάτων, παρέχοντας χορηγίες και κίνητρα για την αγορά νέων και μεταχειρισμένων οχημάτων, ώστε να καταστεί η ηλεκτροκίνηση προσβάσιμη σε περισσότερους πολίτες. Σημειώνεται ότι τα ποσά των χορηγιών είναι ίδια με εκείνα του προηγούμενου σχεδίου, και θα διατεθούν συνολικά 260 χορηγίες για την αγορά αμιγώς ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων. Τονίζεται ότι οι πολίτες που είχαν παραγγείλει αυτοκίνητο μετά τη λήξη του προηγούμενου σχεδίου, μπορούν επίσης να διεκδικήσουν χορηγία.
Σύμφωνα με τον κ. Βαφειάδη, η ηλεκτροκίνηση αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής, καθώς η μετάβαση σε καθαρές μορφές μετακίνησης είναι απαραίτητη για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Κύπρου.
Η διάθεση των ποσών
Οι κατηγορίες Γ7 και Γ8 δικαιούνται τη μεγαλύτερη επιχορήγηση που ανέρχεται στις €20.000, σύμφωνα με τις πρόνοιες του νέου σχεδίου επιχορήγησης της ηλεκτροκίνησης. Συγκεκριμένα, η κατηγορία Γ7 αφορά χορηγίες για αγορά καινούργιου οχήματος μηδενικών εκπομπών CO2, δηλαδή ηλεκτρικά, για δικαιούχο αναπηρικού οχήματος και έχει οροφή κόστους αγοράς τις €80.000. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία έχει καθοριστεί ότι θα δοθούν 10 συνολικά χορηγίες. Έμφαση στους πολύτεκνους δίνει η κατηγορία Γ8 καθώς αφορά χορηγίες για αγορά καινούργιου οχήματος μηδενικών εκπομπών CO2, δηλαδή ηλεκτρικά πολύτεκνης οικογένειας με οροφή κόστους αγοράς τις €80.000. Το σχέδιο προβλέπει επιχορήγηση €20.000 σε 10 δικαιούχους.
Οι περισσότερες χορηγίες μέσω του νέου σχεδίου θα δοθούν για την αγορά καινούργιου ηλεκτρικού οχήματος ιδιωτικής χρήσης μηδενικών εκπομπών CO2 με οροφή κόστους αγοράς τις €80.000. Συγκεκριμένα, για τη συγκεκριμένη κατηγορία (Γ5) θα διατεθούν 150 χορηγίες με επιχορήγηση τις €9.000. Αναφορικά με τα υβριδικά οχήματα το σχέδιο προνοεί ότι για την αγορά καινούργιων υβριδικών οχημάτων, με χαμηλές δηλαδή εκπομπές CO2, έχει καθοριστεί επιχορήγηση €7.500 και θα αφορά 40 συνολικά δικαιούχους (κατηγορία Γ1).
Σε σχέση με την αγορά μεταχειρισμένων οχημάτων ιδιωτικής χρήσης μηδενικών εκπομπών CO2 το σχέδιο έχει καθορίσει ότι θα επιχορηγηθούν 50 αιτητές με €9.000 χορηγία για οχήματα με κόστος αγοράς που δεν ξεπερνά τις €35.000.
Στόχευση σε ετοιμοπαράδοτα
Την παρότρυνση όπως οι ενδιαφερόμενοι αιτητές στοχεύσουν στα ετοιμοπαράδοτα οχήματα απευθύνει το ΤΟΜ προκειμένου να προχωρήσουν άμεσα με την εγγραφή τους. Όπως αναφέρει στην «Κ» το αρμόδιο τμήμα, στόχος όλων πρέπει να είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών και ως εκ τούτου η επιλογή οχημάτων που είναι ήδη διαθέσιμα στην αγορά θα επιτρέψει την άμεση εγγραφή τους, εξασφαλίζοντας έτσι τα σχετικά οφέλη, ειδικά στο πλαίσιο επιδοτούμενων σχεδίων ή προγραμμάτων προώθησης οχημάτων χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγονται περιττές καθυστερήσεις που ενδέχεται να προκύψουν από την παραγγελία ή την αναμονή παραλαβής νέου οχήματος, επισημαίνει το ΤΟΜ.
Τα ποσά
Επιχορηγήσεις που ανέρχονται στα €26 εκατ. έχουν διατεθεί συνολικά από τις τρεις προκηρύξεις των σχεδίων ενίσχυσης της ηλεκτροκίνησης μέσω του ΣΑΑ. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «Κ», από τον Δεκέμβριο του 2022 που προκηρύχθηκε για πρώτη φορά το εν λόγω σχέδιο μέχρι και την τρίτη προκήρυξή του τον Φεβρουάριο του 2024 έχουν εγκριθεί 3.200 αιτήσεις και πληρώθηκαν €26 εκατ. στους δικαιούχους. Σήμερα το ΤΟΜ έχει ενώπιόν του 830 αιτήσεις οι οποίες εκκρεμούν για έγκριση. Ενδεχομένως, αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, οι συγκεκριμένοι αιτητές είτε δεν έχουν προχωρήσει ακόμα σε εγγραφή του οχήματός τους είτε δεν έχουν προσκομίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ενώπιον του ΤΟΜ.
Οι αντιδράσεις
Έντονη ανησυχία και απογοήτευση για τον περιορισμένο προϋπολογισμό και τις ελλείψεις που παρουσιάζει το νέο σχέδιο χορηγιών για την ηλεκτροκίνηση εκφράζει ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων και Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΕΜΗΟ), μέλος της ΟΕΒ. Πιο συγκεκριμένα, ο ΣΕΜΗΟ υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του πως το διαθέσιμο κονδύλι αρκεί μόνο για την εξυπηρέτηση ενός πολύ μικρού αριθμού πολιτών που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν ηλεκτρικό ή υβριδικό plug-in όχημα.
Σε συνέχεια έκτακτης συνεδρίας του ΔΣ, ο Σύνδεσμος υποβάλλει συγκεκριμένες εισηγήσεις για ουσιαστική και αποτελεσματική μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση:
1. Αύξηση προϋπολογισμού: Ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης για την ηλεκτροκίνηση, ώστε να καταστεί εφικτό να επιτευχθεί ο στόχος των 80.000 εγγεγραμμένων οχημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία με μηδενικούς ρύπους, μέχρι το 2030.
2. Διασφάλιση συνέχειας στα σχέδια χορηγιών: Δημιουργία ενός μόνιμου και σταθερού μηχανισμού επιχορηγήσεων, χωρίς συνεχείς διακοπές και επανεκκινήσεις, που καθυστερούν τη μετάβαση στην πράσινη κινητικότητα.
3. Συμπερίληψη επαγγελματικών οχημάτων (κατηγορία Ν1): Επανένταξη των εργοστασιακών εμπορικών οχημάτων (έως 3.500 kg μικτού βάρους) στις επιλέξιμες κατηγορίες για απόκτηση ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς και αυτά τα οχήματα καταγράφουν υψηλές εκπομπές ρύπων.
4. Παράταση χρονοδιαγράμματος εγγραφής: Παράταση του ασφυκτικού χρονοδιαγράμματος εγγραφής οχημάτων μέχρι τις 31/10/2025. Πρόκειται για ένα στενό και πιεστικό χρονοδιάγραμμα που θα οδηγήσει σε αποτυχία του σχεδίου, όπως συνέβη και με το προηγούμενο πρόγραμμα που ανεστάλη πρόωρα τον περασμένο Απρίλιο για να ανοίξει ξανά τον Ιούλιο.
5. Έμφαση στα καινούργια οχήματα: Επιχορήγηση να δοθεί μόνο στα καινούργια οχήματα, τα οποία υιοθετούν τις τελευταίες τάσεις της τεχνολογίας και είναι πιο αποδοτικά σε σχέση με τα μεταχειρισμένα οχήματα. Τονίζεται ότι πολλά μεταχειρισμένα οχήματα έχουν ήδη τύχει κρατικής επιχορήγησης στη χώρα πρώτης εγγραφής τους, γεγονός που οδηγεί σε άνιση μεταχείριση των οχημάτων πρώτης εγγραφής στην Κύπρο, καθότι προκύπτει διπλή επιχορήγηση.
Ο ΣΕΜΗΟ σέβεται τις ανάγκες των πολιτών και αναγνωρίζει ότι δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα απόκτησης νέου οχήματος. Επισημαίνει, ωστόσο, την ανάγκη όπως στους κυπριακούς δρόμους κυκλοφορούν μόνο οχήματα που πληρούν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές ασφάλειας. Τέλος, υπογραμμίζει ότι η επιτυχής μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση δεν μπορεί να στηριχθεί σε πρόχειρα και ελλιπή σχέδια, αλλά απαιτεί σταθερότητα, συνέπεια και ουσιαστική στήριξη από το κράτος.
