ΚΥΠΕ
Η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε ομόφωνα με 39 ψήφους υπέρ τον προϋπολογισμό της ΡΑΕΚ για το 2026 εν μέσω κριτικής και διαφωνιών για την ενεργειακή πολιτικής της χώρας.
Ο προϋπολογισμός της ΡΑΕΚ για το έτος 2026 είναι ελλειμματικός και προβλέπει συνολικές δαπάνες ύψους €5.931.956 και συνολικά έσοδα ύψους €3.125.122, τα οποία θα προέλθουν κυρίως από την επιβολή ετήσιων τελών για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας σταθμών παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρισμού και τελών αίτησης για παραχώρηση άδειας εγκατάστασης αποθήκευσης ηλεκτρισμού, έσοδα από τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα, καθώς και έσοδα από εισπρακτέους τόκους σε προθεσμιακές καταθέσεις της Αρχής.
Σύμφωνα με τα κατατεθέντα στοιχεία, το έλλειμμα του προϋπολογισμού ύψους €2.806.833 θα καλυφθεί από το ταμειακό αποθεματικό της Αρχής, το οποίο κατά την 31η Δεκεμβρίου 2026 αναμένεται να μειωθεί σε €2.214.424 από €5.021.257 που προβλέπεται να είναι κατά τη λήξη του τρέχοντος έτους.
Στην τοποθέτησή του ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου προειδοποίησε ότι το ενεργειακό πεδίο της Κύπρου, γεωστρατηγικά και οικονομικά, χαρακτηρίζεται από μεγάλη ανασφάλεια. Όπως είπε, στο τέλος του 2025 η χώρα βρίσκεται στο όριο της ενεργειακής ασφάλειας, με το καλοκαίρι να έχει κυλήσει με συνεχείς διακοπές ρεύματος, αδυναμία πλήρους αξιοποίησης των ΑΠΕ και ανεπαρκή παραγωγή από συμβατικές πηγές.
Επέκρινε ως «εγκληματικές» τις πολιτικές των προηγούμενων και της σημερινής κυβέρνησης για την ενέργεια, τονίζοντας ότι παρά τις εξαγγελίες, φυσικό αέριο δεν ήρθε ποτέ. Ανέφερε ότι η Κύπρος έχει το δεύτερο ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη σε σχέση με την αγοραστική δύναμη των μισθών, ενώ από το 2018 μέχρι σήμερα η Δημοκρατία πλήρωσε 1,3 δισ. ευρώ σε ρύπους.
Μίλησε για αδιέξοδα στο τερματικό του Βασιλικού και στο ηλεκτρικό καλώδιο GSI, καταλογίζοντας λάθη και σκοπιμότητες που, όπως είπε, καθυστέρησαν κρίσιμα έργα υποδομής. Κάλεσε να υπάρξει διαφάνεια και ουσιαστικός έλεγχος στις διαδικασίες της ενέργειας, αλλά και ένας συνολικός στρατηγικός σχεδιασμός με προοπτική.
Τόνισε επίσης την ανάγκη επίσπευσης στις διαδικασίες για φυσικό αέριο, αποθήκευση και διείσδυση ΑΠΕ, καθώς και τη λήψη μέτρων στήριξης των νοικοκυριών για μείωση του ενεργειακού κόστους.
Η βουλευτής Λευκωσίας Αλεξάνδρα Ατταλίδου προειδοποίησε ότι η Κύπρος έχει λάβει εκ νέου επίσημη προειδοποίηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λόγω της καθυστέρησης ενσωμάτωσης στη νομοθεσία των κανόνων για την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Τόνισε ότι οι νέοι ευρωπαϊκοί στόχοι δεν περιορίζονται μόνο στο ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά επεκτείνονται στα κτίρια, τις μεταφορές και συνολικά στην οικονομία. Πρόσθεσε ότι αδράνεια της παρούσας και της προηγούμενης κυβέρνησης θέτει τη χώρα σε κίνδυνο, ζητώντας άμεση συμμόρφωση και ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο ενεργειακής μετάβασης.
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους σημείωσε ότι η Κυβέρνηση έχει κληρονομήσει σοβαρά ζητήματα, τόσο σε σχέση με το τερματικό φυσικού αερίου όσο και με την είσοδο του ΦΑ και του ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας. Εξέφρασε ικανοποίηση για το ότι η Κυβέρνηση «τόλμησε να ακυρώσει προβληματικά συμβόλαια», ωστόσο ανέφερε πως τα προβλήματα παραμένουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν με διαδικασίες που διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον. Επισήμανε ότι έχουν εκδοθεί 547 άδειες για υβριδικά συστήματα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας, καλώντας το Υπουργείο Ενέργειας να προχωρήσει με τα χρονοδιαγράμματα και να προχωρήσει σε ανάκληση αδειών που δεν υλοποιούνται.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης στάθηκε στον ρόλο της ΡΑΕΚ, τονίζοντας ότι αποτελεί «ανάχωμα» απέναντι σε φαινόμενα αισχροκέρδειας, προβληματικών συμφωνιών και κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης στην αγορά ηλεκτρισμού. Σημείωσε ότι θα ήταν λάθος να δημιουργηθεί η εντύπωση πως η ΡΑΕΚ φέρει την ευθύνη για τα προβλήματα στην έλευση φυσικού αερίου ή στην υλοποίηση του ηλεκτρικού καλωδίου. Όπως είπε, η Αρχή έχει αποδείξει πως αποφασίζει με βάση διαφανή και νομοθετημένα μοντέλα, προστατεύοντας τους καταναλωτές. Εντύπωση, ωστόσο, προκαλεί το γεγονός ότι από την ίδρυσή της έχουν εκδοθεί 540 άδειες για έργα που δεν υλοποιήθηκαν, σημείωσε, προσθέτοντας ότι πρέπει να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν οι λόγοι αυτής της στασιμότητας.
Αναφερόμενος στην προσπάθεια δημιουργίας ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας, υπογράμμισε ότι στόχος παραμένει η μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού. Χαρακτήρισε ως «δύο βόμβες» που κληρονόμησε η παρούσα διακυβέρνηση το έργο της πλωτής μονάδας και το ζήτημα του ηλεκτρικού καλωδίου, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες αλλά και τη βούληση του ΔΗΚΟ —και συνολικά της Βουλής— να διευκολύνει την κυβέρνηση. Για το καλώδιο, είπε, Κύπρος και Ελλάδα πρέπει να αποδείξουν έμπρακτα ότι θέλουν και μπορούν να ολοκληρώσουν αυτό το μεγαλεπίβολο έργο.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Κυριάκος Χατζηγιάννης εξαπέλυσε δριμεία κριτική στην Κυβέρνηση, κατηγορώντας την για έλλειψη στρατηγικής και για καθυστερήσεις που, όπως είπε, θέτουν σε κίνδυνο τα εθνικά συμφέροντα.
Όπως είπε η Κυβέρνηση αναγνώρισε ότι δεν τα κατάφερε και προχώρησε σε αλλαγή παικτών στο παιχνίδι του τομέα της ενέργειας. Πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει στρατηγική για την ενέργεια κι οι εξελίξεις «μας έχουν προσπεράσε» . Επέρριψε ευθύνες και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λέγοντας ότι η ΕΕ έβαλε όλα της τα αυγά στις ΑΠΕ με αφέλεια. Ιδιαίτερα σκληρός ήταν για το θέμα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων και της ΑΟΖ, λέγοντας ότι τέθηκαν σε περιπέτειες τα εθνικά μας θέματα. Όπως είπε μετά τη παρεμπόδιση της ποντισης καλωδίου ουσιαστικά εκχωρήθηκαν τα κυριαρχικά δικαιώματα της ΚΔ. Αναφορικά με το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό, ο κ. Χατζηγιάννης υπογράμμισε ότι κάποιοι πήγαν να μας πείσουν ότι δεν χρειαζόμαστε πλέον φυσικό αέριο.
Εμείς, είπε, λέμε ότι χρειαζόμαστε ένα ενεργειακό μείγμα που να διασφαλίζει τις σημερινές και αυριανές ανάγκες. Ανέφερε ακόμα ότι κατάφεραν να διακόψουν ένα έργο στο όνομα της σκανδαλολογίας. Ο βουλευτής απέδωσε τις καθυστερήσεις σε έλλειψη αποφασιστικότητας από την παρούσα Κυβέρνηση. Είπε τέλος ότι το κατεστημένο που χτυπά διαρκώς πισώπλατα τη ΡΑΕΚ για να μην χάσουν τα συμφέροντα και τα προνόμιά τους όσοι εμπορεύονται. Σημείωσε ότι η Αρχή πρέπει να διατηρήσει την ανεξαρτησία και την αμεροληψία της.
