Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ενάμιση χρόνος πανδημίας και οι τράπεζες μέχρι στιγμής έχουν μικρές απώλειες σχετικά με τα πανδημικά μη εξυπηρετούμενα που φοβόντουσαν και οι ίδιες ότι θα δημιουργηθούν και θα βαρύνουν τους ισολογισμούς τους. Η αναστολή των δόσεων, ευρέως γνωστό πλέον και ως μορατόριουμ, φαίνεται να μην έχει δημιουργήσει μέχρι στιγμής καινούργια μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα πιστωτικά ιδρύματα. Μετά τη λήξη του μορατόριουμ των δόσεων, υπήρχε ο φόβος να μην επιστρέψουν αρκετοί δανειολήπτες στις αποπληρωμές των δανείων τους, κάτι που για την Κύπρο τουλάχιστον δεν συνέβη.
Τα ποσά των μη εξυπηρετούμενων δανείων εξάλλου το αποδεικνύουν ότι μέχρι στιγμής οι τράπεζες γλύτωσαν τα χειρότερα. Σε απόλυτους αριθμούς δε, από τα συνοπτικά συγκεντρωτικά στοιχεία για όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, οι συνολικές μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις στο τέλος Μαΐου 2021 ανέρχονταν στα 5,13 δισεκατομμύρια ευρώ, έναντι 5,14 δισεκατομμυρίων ευρώ τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου και στα 5,11 δισ. ευρώ στα τέλη του 2020. Δηλαδή, από τα τέλη του 2020, τα ΜΕΔ έχουν αυξηθεί μόνο μερικά εκατομμύρια. Η συμβατική αξία των δανείων για τα οποία ζητήθηκε αναστολή δόσεων ανήλθε στις 19 Ιουνίου 2020 (ημερομηνία που σχεδόν η πλειονότητα των δανειοληπτών μπήκαν στο πρόγραμμα αναστολής) σε 11,74 δισεκατομμύρια, από 11,44 δισ. που ανέρχονταν στις 5 Ιουνίου, εκ των οποίων τα 7,07 δισ. αφορούσε σε επιχειρηματικά δάνεια και το υπόλοιπο, 4,67 δισ. αφορούσε δάνεια νοικοκυριών.
Πρόσθετα, αναστολή δανείων είχαν αιτηθεί συνολικά 50.586 δανειολήπτες, εκ των οποίων οι 44.428 αφορούν νοικοκυριά και οι 6.158 επιχειρήσεις. Από τα εταιρικά δάνεια, το μεγαλύτερο ποσό των δανείων για τα οποία ζητήθηκε αναστολή δόσεων, αφορούσε στον τομέα φιλοξενίας και εστίασης με μικτή αξία 1,8 δισ. από 728 δανειολήπτες. Ακολουθούσε ο τομέας των δραστηριοτήτων ακίνητης ιδιοκτησίας με 1,3 δισ., (691 δανειολήπτες), οι κατασκευές με μικτή αξία δανείων 1,2 δισ. (628 δανειολήπτες) και το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 1,2 δισ. (1.770 δανειολήπτες). Από εκεί και πέρα, το Σχέδιο αναστολής συνέχισε για συγκεκριμένες ομάδες δανειοληπτών, ωστόσο το ποσοστό που συμμετείχαν ήταν περιορισμένο.
Στο 96% η BOC
Το 96% των εξυπηρετούμενων δανείων υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων που έληξε, και με καταβολή δόσης μέχρι τις 12 Αυγούστου 2021, δεν παρουσίασε καθυστερήσεις στην Τράπεζα Κύπρου. Τα εξυπηρετούμενα δάνεια στις 30 Ιουνίου 2021 υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων που έληξε ανήλθαν σε €4,9 δισ. σύμφωνα με αποτελέσματα εξαμήνου 2021 της Τράπεζας (σε σύγκριση με €5,1 δισ. στις 31 Μαρτίου 2021 και €5,3 δισ. στις 31 Δεκεμβρίου 2020), από τα οποία €4,8 δισ. ή 96% είχαν δόση μέχρι τις 12 Αυγούστου 2021 και η απόδοση τους είναι καλή. Το 96% αυτών δεν παρουσίασε καθυστερήσεις (εκ των οποίων €0.5 δισ. έχουν τύχει αναδιάρθρωσης) και μόνο 4% παρουσίασε καθυστερήσεις (εκ των οποίων το 95% παρουσιάζουν λιγότερο από 30 μέρες καθυστερήσεις). Τα εξυπηρετούμενα δάνεια σε ιδιώτες στις 30 Ιουνίου 2021 υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων που έληξε ανήλθαν σε €1,8 δισ., από τα οποία το 98% είχε δόση μέχρι τις 12 Αυγούστου 2021.
Το 92% αυτών δεν παρουσίασε καθυστερήσεις (εκ των οποίων περίπου €28 εκατ. έχουν τύχει αναδιάρθρωσης) και μόνο 8% παρουσίασε καθυστερήσεις (εκ των οποίων 96% παρουσιάζουν λιγότερο από 30 μέρες καθυστερήσεις). Αντίστοιχα, τα εξυπηρετούμενα δάνεια σε επιχειρήσεις στις 30 Ιουνίου 2021 υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων που έληξε ανήλθαν σε €3,15 δισ., από τα οποία το 95% είχε δόση μέχρι τις 12 Αυγούστου 2021. Το 99% αυτών δεν παρουσίασε καθυστερήσεις (εκ των οποίων τα €0,47 δισ. έχουν τύχει αναδιάρθρωσης, κυρίως στον τομέα του τουρισμού) και μόνο 1% παρουσίασε καθυστερήσεις. Το β’ τρίμηνο 2021 έγινε καθαρή επαναταξινόμηση δανείων υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμής κεφαλαίου και τόκων που έληξε ύψους €184 εκατ. από το Στάδιο 1 στο Στάδιο 2, μετά από (α) επαναταξινόμηση δανείων υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμής κεφαλαίου και τόκων που έληξε, ύψους €371 εκατ., από το Στάδιο 1 στο Στάδιο 2, κυρίως λόγω προσαρμογών της διοίκησης, και αναδιαρθρώσεων, και (β) επαναταξινομήση δανείων υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμής κεφαλαίου και τόκων που έληξε, ύψους €187 εκατ., από το Στάδιο 2 στο Στάδιο 1, κυρίως λόγω της καλής απόδοσης μετά τη λήξη της αναβολής καταβολής πληρωμής κεφαλαίου και τόκων.
Στο 95% η Ελληνική
Το ποσό των μεικτών χορηγήσεων σε πελάτες που υπόκεινται σε μορατόριουμ για την Ελληνική Τράπεζα που έληξε, για την αποπληρωμή δανείων ανήλθε στις 31 Μαρτίου 2021 σε €2,7 δισ. (31 Δεκεμβρίου 2020: €2,8 δισ.), αποτελούμενο από μεικτές χορηγήσεις σε νοικοκυριά ύψους €1,4 δισ. (31 Δεκεμβρίου 2020: €1,5 δισ.) και μεικτές χορηγήσεις σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ύψους €1,2 δισ. (31 Δεκεμβρίου 2020: €1,3 δισ.). Μετά τη λήξη του πρώτου σχεδίου στις 31 Δεκεμβρίου 2020, ένα δεύτερο σχέδιο αναστολής δόσεων κεφαλαίου και τόκων (μορατόριουμ δανείων) εισήχθη τον Ιανουάριο του 2021 με ισχύ μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021 και ανακοινώθηκε από την Κυπριακή Κυβέρνηση στις 15 Ιανουαρίου 2021, για πελάτες που επηρεάστηκαν από τη δεύτερη φάση των περιοριστικών μέτρων και υπόκεινται σε ορισμένα κριτήρια.
Στο πλαίσιο του δεύτερου μορατόριουμ, οι αναστολές πληρωμών μπορούν να γίνουν μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021, ωστόσο, οι συνολικοί μήνες που υπόκεινται σε μορατόριουμ δανείου, δεν πρέπει να υπερβαίνουν το σύνολο των εννέα μηνών όταν συμπεριλαμβάνεται το μορατόριουμ δανείου που προσφέρθηκε το 2020. Η περίοδος αίτησης για το δεύτερο πρόγραμμα μορατόριουμ έληξε στις 31 Ιανουαρίου 2021 και η αξιολόγηση ολοκληρώθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2021. Το ποσό των μεικτών χορηγήσεων σε πελάτες που υπόκεινται στο δεύτερο μορατόριουμ ανήλθε σε €22,7 εκατ. στις 31 Μαρτίου 2021, και αποτελείται από μεικτές χορηγήσεις σε νοικοκυριά ύψους €10,1 εκατ. και μεικτές χορηγήσεις σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ύψους €12,6 εκατ. Μετά τη λήξη της πρώτης αναστολής δόσεων, στα οικονομικά αποτελέσματα της Ελληνικής για το πρώτο τρίμηνο του 2021 καταγράφεται πως η συμπεριφορά στις πληρωμές η οποία παρακολουθείται σε εβδομαδιαία βάση, εξακολουθεί να είναι ενθαρρυντική, με τις αποπληρωμές να καλύπτουν το 95% αυτών των δανειοληπτών (εξαιρουμένων των χορηγήσεων που καλύπτονται από τo Asset Protection Scheme) που συμμετείχαν στην πρώτη αναστολή δόσεων και είχαν μία πληρωμή δόσης μέχρι το τέλος Απριλίου 2021.
