Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Αν και ο τραπεζικός τομέας εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από το πολύ υψηλό επίπεδο των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων στους ισολογισμούς των πιστωτικών ιδρυμάτων και από αρνητική κερδοφορία, η εμπιστοσύνη του κοινού προς τα πιστωτικά ιδρύματα της Κύπρου πλέον δείχνει σημάδια ανάκαμψης και ενισχύεται. Ταυτόχρονα, η αύξηση της εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα επέτρεψε στα πιστωτικά ιδρύματα να διευρύνουν την καταθετική τους βάση και να βελτιώσουν τη ρευστότητά τους.
Κατά τους δώδεκα μήνες μέχρι τον Νοέμβριο του 2017, οι συνολικές καταθέσεις στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα αυξήθηκαν κατά 1,2 δισ. ευρώ, ενώ όσον αφορά τις νέες χορηγήσεις, παρατηρήθηκε σταδιακή αύξηση στη ζήτηση, υποστηριζόμενη, κυρίως, από τη βελτίωση των εγχώριων μακροοικονομικών συνθηκών και από τα χαμηλά δανειστικά επιτόκια. Σύμφωνα με έρευνα της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε στην αποκλιμάκωση των ΜΕΔ, τόσο σε απόλυτους αριθμούς όσο και σε σχέση με τις συνολικές χορηγήσεις, το επίπεδό τους εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό και να αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Ως εκ τούτου, η ΚτΚ σημειώνει πως απαιτείται από τα πιστωτικά ιδρύματα να εντείνουν τις προσπάθειές τους για μείωση των ΜΕΔ, εφαρμόζοντας βιώσιμες στρατηγικές. Η διεύρυνση της καταθετικής βάσης και η παράλληλη μείωση των συνολικών χορηγήσεων είχαν ως αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση του λόγου χορηγήσεων προς καταθέσεις, από 113,9% τον Νοέμβριο του 2016 στο 106,1% τον Νοέμβριο του 2017. Ο λόγος χορηγήσεων προς καταθέσεις είναι σαφώς βελτιωμένος σε σύγκριση με το ιστορικά υψηλό επίπεδο του 138,9% που καταγράφηκε τον Ιανουάριο του 2015.
Τα στοιχεία της δημοσκόπησης που διενήργησε η Symmetron Market Research για λογαριασμό της εφημερίδας «Η Καθημερινή», επιβεβαιώνουν τη θέση της ΚτΚ για την επιστροφή στην ομαλότητα και την εμπιστοσύνη στις τράπεζες της Κύπρου. Θέση που όμως δεν συνάδει με τις απαντήσεις του δείγματος των 620 ερωτηθέντων σε ερώτηση «αν η Κύπρος έχει βγει ή παραμένει σε οικονομική κρίση». Εκεί, το 69% του δείγματος απαντά πως παραμένει στην κρίση, με μόλις το 30% να εκτιμά πως έχει βγει. Το 1% του δείγματος δεν γνωρίζει ή προτίμησε να μην απαντήσει στη συγκεκριμένη ερώτηση. Αντικρουόμενο, διότι η οικονομία μιας χώρας είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον τραπεζικό τομέα και είναι πρόσφατα τα σημάδια που άφησε στην οικονομία της Κύπρου το κούρεμα καταθέσεων του 2013.
Οι απαντήσεις
Συγκεκριμένα για τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, την Τράπεζα Κύπρου, 315 ερωτηθέντες, ήτοι το 51% απάντησε ότι την εμπιστεύεται, 175, ήτοι 28% απάντησαν ότι είναι αβέβαιοι για το μέλλον της, ενώ ουδέτερη άποψη είχαν 100 άτομα, δηλαδή το 16%. Σημειωτέον, η Τράπεζα Κύπρου ήταν η Τράπεζα που επηρεάστηκε περισσότερο από τις υφιστάμενες τράπεζες που λειτουργούν ως απότοκο του κουρέματος καταθέσεων.
Επηρεασμένος ο κόσμος από τη διαδικασία εξεύρεσης επενδυτή για τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα, η αβεβαιότητα υπερίσχυσε στο δείγμα. Το 49% δήλωσαν πως είναι αβέβαιοι για το μέλλον της, ενώ μόλις το 33% δείχνει εμπιστοσύνη σε αυτήν.
Όσον αφορά στην τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Κύπρου, την Ελληνική, το 40% την εμπιστεύεται, το 28% δηλώνει αβεβαιότητα, ουδέτερη άποψη εξέφρασε το 17%, ενώ δεν ξέρω / δεν απαντώ είπε το 15% του δείγματος.
Την Alpha Bank βάσει της έρευνας της Symmetron την εμπιστεύεται το 26%, την AstroBank το 19% και την RCB το 29%.
20% στις αρχές του 2015
Κληθείσα να σχολιάσει τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης η Δάφνη Προδρόμου, διευθύντρια Στρατηγικής και Επικοινωνίας της Τράπεζας Κύπρου, δήλωσε πως η εμπιστοσύνη στην τράπεζα βρισκόταν λίγο πιο πάνω από 20% στις αρχές του 2015.
Η κ. Προδρόμου υπογράμμισε ότι «το πιο σημαντικό στοιχείο που διαφάνηκε και από τις δικές μας μετρήσεις, είναι πως οι συμπολίτες μας έχουν συνειδητοποιήσει πως γίνεται μια προσπάθεια για βελτίωση στην Τράπεζα Κύπρου. Η προσπάθεια αυτή είναι μεγάλη, είναι συνεχής και πάνω από όλα είναι ειλικρινής. Και αυτά τα τρία χαρακτηριστικά έχουν καθοδηγήσει την ανάκαμψη της εμπιστοσύνης στην τράπεζα. Σαφώς υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος να διανύσουμε στη βελτίωσή μας. Ωστόσο, το γεγονός ότι το μέγεθος και η ειλικρίνεια της προσπάθειας είναι ορατές, αλλά και το γεγονός ότι τα αποτελέσματα είναι επίσης αισθητά στην κοινωνία, έχουν πείσει το κοινό πως κάτι έχει αλλάξει στην Τράπεζα Κύπρου, και πως αυτή η αλλαγή δεν είναι, ούτε τυχαία, αλλά ούτε και παροδική».
Συνέχισε λέγοντας, «η τράπεζα αναγνώριζε πάντοτε πως λόγω του κυρίαρχου ρόλου που διαδραματίζει στην αγορά και στην οικονομία έχει και μια υποχρέωση απέναντι στην κοινωνία. Σήμερα δεν αντιμετωπίζουμε αυτό τον ρόλο ως προνόμιο αλλά ως υποχρέωση. Ο ρόλος της τράπεζας σαν πρωτοπόρος στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και τεχνολογικών υποδομών επεκτείνει τον ρόλο της τράπεζας, μετά την υγεία και τον πολιτισμό, στην έμμεση αλλά ουσιαστική στήριξη των αναγκών της κοινωνίας».
Τέλος, ερωτηθείσα σχετικά με τη στρατηγική που ακολουθείται για την ανάκαμψη, απάντησε πως «δεν υπάρχει μυστικό για την ανάκαμψη της εμπιστοσύνης. Πρέπει να τεθεί μια σαφής και μετρήσιμη στρατηγική, η οποία να εμπεριέχει το στοιχείο της ειλικρίνειας, της ακεραιότητας και της τόλμης να παραδεχτεί μια επιχείρηση τις ελλείψεις της. Και, στη συνέχεια, πρέπει να υλοποιηθεί αυτή η στρατηγική χωρίς περισπασμούς και με αποφασιστικότητα».
