Kathimerini.gr
Ο πληθωρισμός επιταχύνεται δυναμικά στην Ευρωζώνη, αλλά παρουσιάζει τις μεγαλύτερες αποκλίσεις που έχουν καταγραφεί ανάμεσα στα κράτη-μέλη εδώ και χρόνια, περιπλέκοντας έτσι περαιτέρω τα πράγματα για την ΕΚΤ και το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων κατά της πανδημίας. Το πόσο αυξημένες θα βρει κανείς τις τιμές εξαρτάται από τη χώρα της Ευρωζώνης στην οποία βρίσκεται. Στην Εσθονία, όπου αυξάνεται ανεξέλεγκτα το κόστος της ενέργειας, ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 4% για το σύνολο του 2021. Στην Ελλάδα, όπου η κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα, δεν αναμένεται να περάσει το 0,1%.
Αν και δεν είναι κάτι καινούργιο οι αποκλίσεις ανάμεσα στις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης, τώρα παρουσιάζεται το μεγαλύτερο χάσμα που έχει καταγραφεί μετά την κρίση χρέους και υπογραμμίζει έτσι τα μειονεκτήματα μιας νομισματικής πολιτικής του τύπου «ένα μέγεθος για όλους». Το θέμα δυσαρεστεί περισσότερο τη Γερμανία με την παραδοσιακή απέχθειά της για τον πληθωρισμό, καθώς οι τιμές στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης αυξάνονται με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων τριών δεκαετιών. Αιτία, βέβαια, οι ρωγμές στην εφοδιαστική αλυσίδα που έχουν πλήξει τη βιομηχανική παραγωγή. Ο άνθρωπος που μάλλον θα αναλάβει υπουργός Εθνικής Οικονομίας στη νέα κυβέρνηση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Οπως σχολιάζει σχετικά η Γκέρτρουντ Τράουντ, οικονομολόγος της Helaba στη Φρανκφούρτη, «εντείνονται οι πιέσεις στην ΕΚΤ». Το πρόβλημα είναι ότι με την εκτόξευση που σημειώνουν τώρα οι τιμές «κανείς δεν ξέρει κατά πόσον θα είναι παροδικός ο πληθωρισμός ή θα έχει διάρκεια».
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δηλώνει «βέβαιη» πως η πρόσφατη εκτόξευση του πληθωρισμού δεν θα υπαγορεύσει αύξηση των επιτοκίων μέσα στο επόμενο έτος, αλλά αντιθέτως θα αποκλιμακωθεί μόλις αρχίσουν να επιλύονται τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Είναι, ωστόσο, γεγονός ότι οι πληθωριστικές πιέσεις στην Ευρωζώνη αποδεικνύονται ήδη πολύ μακροβιότερες από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει πως οι τιμές στην Ευρωζώνη θα αυξηθούν κατά 2,2% το επόμενο έτος, υπερβαίνοντας τον στόχο της τράπεζας για 2%. Ο διοικητής της τράπεζας της Αυστρίας και μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, Ρόμπερτ Χόλτζμαν, δήλωσε μέσα στην εβδομάδα ότι δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο «μια μακράς περιόδου με υψηλό πληθωρισμό». Η Γερμανία ζει μια ασυνήθιστη κατάσταση. Η προηγούμενη φορά που είχε πληθωρισμό υψηλότερο από τις τέσσερις μεγαλύτερες χώρες της Ευρωζώνης ήταν πριν από μία δεκαετία. Και πάλι ήταν μόλις 0,4%, ενώ τώρα προβλέπεται πως στο σύνολο του τρέχοντος έτους θα φτάσει στο 3,1%. Δεδομένου ότι τον Οκτώβριο έφτασε ήδη στο 4,6% πλήττοντας τόσο όσους Γερμανούς αποταμιεύουν αλλά και τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, η λαϊκή και λαϊκίζουσα εφημερίδα Bild δεν έχασε την ευκαιρία για να κατηγορήσει την άκρως αναπτυξιακή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. Το κόμμα του Κρίστιαν Λίντνερ θα αποτελέσει μέλος του νέου κυβερνητικού συνασπισμού και θα συμμετάσχει στην εκλογή αντικαταστάτη του απερχόμενου προέδρου της Bundesbank, Γιενς Βάιντμαν. Προ ημερών προειδοποίησε πως ο κίνδυνος του πληθωρισμού και των παρενεργειών του υποτιμάται «συστηματικά» στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.
Οι δημόσιες αντιπαραθέσεις σχετικά με το πού οδεύουν οι τιμές καταγράφονται μόλις πέντε εβδομάδες πριν από τη συνεδρίαση της ΕΚΤ, στο πλαίσιο της οποίας θα επανεξετάσει τα προγράμματα αγοράς ομολόγων. Το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων κατά της πανδημίας μάλλον θα τερματισθεί τον Μάρτιο, όπως είχε, άλλωστε, σχεδιασθεί. Δεν έχει, όμως, διαμορφωθεί συναίνεση ως προς το τι πρέπει να γίνει με το παλαιότερο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, που σήμερα προβλέπει μηνιαίες αγορές ομολόγων αξίας 20 δισ. ευρώ.
Δεδομένου ότι τον Νοέμβριο αναμένεται να επιταχυνθεί περαιτέρω ο πληθωρισμός, έχει ανοίξει μια συζήτηση για το θέμα ανάμεσα στα στελέχη της επιτροπής νομισματικής πολιτικής. Ο διοικητής της τράπεζας της Ιρλανδίας, Γκάμπριελ Μακλούφ, έχει ήδη δηλώσει ότι θα προτιμούσε να επισπεύσει τις όποιες κινήσεις του, ενώ την ίδια στιγμή ο Πορτογάλος ομόλογός του, Μάριο Σεντένο, προειδοποιεί πως μια εσπευσμένη αύξηση του κόστους δανεισμού θα ανακόψει την πορεία της οικονομίας προς την ανάκαμψη. Στο πίσω μέρος του μυαλού όλων υπάρχουν πάντα οι εσφαλμένες κινήσεις του παρελθόντος και ιδιαιτέρως το λάθος που έκανε το 2011 ο τότε πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, σπεύδοντας να αυξήσει τα επιτόκια του ευρώ δύο φορές, για να δει τον διάδοχό του, Μάριο Ντράγκι, να τα επαναφέρει στα πρότερα επίπεδά τους. Οπως τονίζει ο Ανατόλι Ανένκοφ, οικονομολόγος της Societe Generale, «η ΕΚΤ πρέπει να σκεφθεί το σύνολο της Ευρωζώνης» και επισημαίνει πως «μέχρι τώρα τα έχει καταφέρει αρκετά καλά να διαχειριστεί τις μεγάλες αποκλίσεις».
