Του Μιχάλη Παναγιώτου
Τα υψηλά ενοίκια στην Κύπρο, σε συνάρτηση με τον σχετικά περιορισμένο αριθμό διαθέσιμων διαμερισμάτων προς ενοικίαση, αποτελούν πονοκέφαλο τόσο για τους γονείς, όσο και για τους μελλοντικούς φοιτητές. Το φαινόμενο, λοιπόν, των υψηλών ενοικίων μονοπωλεί δικαιολογημένα το ενδιαφέρον γονέων και φοιτητών, σε μια περίοδο κατά την οποία υπάρχει αυξημένη ζήτηση.
Μόλις πριν από μία εβδομάδα η Διεύθυνση Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΔΑΑΕ) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού προχώρησε στη χαρτογράφηση του Εκπαιδευτικού Πεδίου της Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης της Κύπρου για το ακαδημαϊκό έτος 2018-2019. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου, παρατηρείται το φαινόμενο της δυσανάλογης προσφοράς και ζήτησης. Συγκεκριμένα, το περασμένο ακαδημαϊκό έτος, το σύνολο των φοιτητών που σπούδασαν στην Κύπρο, ανήλθε στους 51.086, εκ των οποίων 38.997 φοιτούσαν σε Πανεπιστήμια και 12.089 σε Σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Από το σύνολο των 51.086 φοιτητών, 23.872 είναι Κύπριοι πολίτες (47%), 17.959 είναι πολίτες άλλων ευρωπαϊκών χωρών (35%), ενώ 9.255 είναι φοιτητές πολίτες τρίτων χωρών (ποσοστό 18%). Διευκρινίζεται ότι από το σύνολο των 38.997 φοιτητών που φοίτησαν στα Δημόσια και Ιδιωτικά Πανεπιστήμια, 14.418 φοιτητές σπούδασαν με τη μέθοδο των «Σπουδών εξ Αποστάσεως» (ποσοστό 37%).
Την τελευταία τετραετία η Κύπρος κατέστη ελκυστικός εκπαιδευτικός προορισμός, παρουσιάζοντας αξιοσημείωτη αύξηση φοιτητών ανά ακαδημαϊκό έτος. Το 2015-16 στην Κύπρο σπούδαζαν 38.647 φοιτητές, το 2016-17 ο αριθμός ανήλθε στους 44.416, και το 2017-18 ο αριθμός των φοιτητών έφτασε στους 48.242. Η αυξημένη ζήτηση δεν συνοδεύεται όμως και από αύξηση της προσφοράς διαμερισμάτων ή άλλων υποστατικών προς ενοικίαση.
«Απρόσιτες» περιοχές
Αναπόφευκτα η ζήτηση στα διαμερίσματα παρουσιάζεται αυξημένη στις πόλεις και περιοχές εκείνες που γειτνιάζουν με πανεπιστήμια, δηλαδή η Λευκωσία και η Λεμεσός.
Ο Ευριπίδης Λεμονάρης, ο οποίος δραστηριοποιείται στον κτηματομεσιτικό τομέα από τη δεκαετία του 1980, στο ερώτημα για τις αιτίες των υψηλών ενοικίων, εστίασε στην τριετία 2013-16, οπότε και εξαιτίας της οικονομικής κρίσης παρουσιάστηκε «πάγωμα» της οικοδομικής δραστηριότητας, ενώ παράλληλα παρουσίαζαν αύξηση οι ροές φοιτητών. Από το 2017 και εντεύθεν, η αγορά επιδόθηκε σε μεγάλο αγώνα ανέγερσης οικοδομών και σε συνδυασμό με την ανάγκη για άμεση ενοικίαση, αυξήθηκαν οι τιμές σε παράλογα επίπεδα.
Αναφορικά με τις περιοχές που εμφανίζονται οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών, κατά τον κ. Λεμονάρη παρατηρούνται στην Έγκωμη, λόγω των δύο ιδιωτικών πανεπιστημίων που βρίσκονται στην περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου νοικιάζεται στα 400-450 ευρώ, τη στιγμή που ένα δυάρι κοστίζει 550-600. Όπως υποστηρίζει ο κ. Λεμονάρης, γι’ αυτό ευθύνεται η χαμηλή προσφορά που βρίσκεται σε αναντιστοιχία με τη μεγάλη ζήτηση.
Παρόμοια είναι η κατάσταση στην Αγλαντζιά, λόγω της παρουσίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, που όμως δεν φτάνουν τις τιμές της Έγκωμης, αλλά και πάλι είναι πιο αυξημένες σε σχέση με άλλες περιοχές της πρωτεύουσας.
Στη Λεμεσό, όπου έχει την έδρα του το ΤΕΠΑΚ, οι τιμές των διαμερισμάτων είναι σε πολλές περιπτώσεις απαγορευτικές. Συγκεκριμένα για τις περιοχές κοντά στο ΤΕΠΑΚ, διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου ενοικιάζεται στα 600 ευρώ και το δυάρι 700 ευρώ.
Σε Πάφο και Λάρνακα, λόγω και του συγκριτικά μικρότερου αριθμού φοιτητών που σπουδάζουν στις συγκεκριμένες πόλεις, που έχουν από ένα μόνο πανεπιστημιακό ίδρυμα, δεν παρατηρούνται αυξημένες φοιτητικές ροές.
Ημερήσια ενοικίαση
Οι διαδικτυακές πλατφόρμες ενοικίασης τύπου Airbnb, οι οποίες βρίσκονται πλέον υπό το μικροσκόπιο της Βουλής, προκαλούν επιπρόσθετο βραχνά στους ενδιαφερόμενους ενοικιαστές, μιας και απορροφούν τεράστιο κομμάτι των διαθέσιμων διαμερισμάτων. Ο κ. Λεμονάρης παραδέχθηκε πως είναι ένα φαινόμενο ανησυχητικό, για το οποίο πρέπει να επιληφθεί το κράτος και η Βουλή. Μπορεί το ποσοστό ενοικιάσεων να μην είναι τόσο υψηλό σε σχέση με τα υπό ενοικίαση διαμερίσματα, παρόλα αυτά πλήττει την προσφορά που είναι ήδη κορεσμένη.
Δηλώνει εντούτοις την πεποίθησή του πως ήδη φθίνει το φαινόμενο και θα επέλθει σταδιακά η ομαλότητα. Υπάρχει εντούτοις η πεποίθηση, πως τουλάχιστον για την πρωτεύουσα το φαινόμενο των ψηλών ενοικίων θα εξομαλυνθεί μέσα σε λίγα χρόνια. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει ο κ. Λεμονάρης, στηρίζοντας την άποψή του στην παράδοση νέων φοιτητικών εστιών το προσεχές διάστημα. «Μέχρι το τέλος του 2020 θα παραδοθούν νέες εστίες κοντά στα πανεπιστήμια της Έγκωμης, γεγονός που θα αναγκάσει τους ενοικιαστές να χαμηλώσουν τις τιμές τους λόγω της αυξημένης προσφοράς. Είναι κάτι που θα λειτουργήσει υπέρ των φοιτητών», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Εστίες και η Αρχιεπισκοπή
Εν τω μεταξύ η Αρχιεπισκοπή εξήγγειλε ότι θα ανεγείρει πέραν των 200 φοιτητικών δωματίων, σε τεμάχιο γης που της ανήκει απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Αρσενίου στην περιοχή Τσιρείου, στη Λεμεσό. Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Λεμεσού, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Χαμπιαούρης και ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄ συμφώνησαν στην ανέγερση δωματίων προς εξυπηρέτηση φοιτητών που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες τιμές των ενοικίων της Λεμεσού.
Συγκεκριμένα η Αρχιεπισκοπή προτίθεται να προβεί σε ανέγερση πέραν των 200 φοιτητικών δωματίων μέχρι το τέλος του 2020. Η κίνηση αυτή στόχο έχει να αποσυμφορήσει την όλη κατάσταση στη Λεμεσό, και ενδεχομένως να αποτελέσει και μοχλό πίεσης προς τον ιδιωτικό τομέα για επανεξέταση της πολιτικής των υψηλών ενοικίων.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
