ΑΜΠΕ
Μία αδέσποτη γάτα εξολόθρευσε μία μικρή αποικία λαγόγυρου- περίπου 20 ζώα - ενός είδος μικρού σκίουρου που ζει στο έδαφος και που θεωρείται κινδυνεύον και είχε βρει καταφύγιο στο Αγρόκτημα Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ.
Σύμφωνα με την μεταδιδάκτορα στο Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ, Λήδα Ράμμου, η οποία ερευνά τον πληθυσμό του λαγόγυρου στην Ελλάδα, η αποικία στο Αγρόκτημα ήταν αρκετά πυκνή και εύρωστη.
«Το Αγρόκτημα είναι 4 στρέμματα και σε καταγραφή που έγινε το διάστημα 2021-22, βρέθηκαν περίπου 20 ζώα, αριθμός που αυξομειώνεται ανάλογα με τις γεννήσεις. Ωστόσο, το 2023 εμφανίστηκε μία γάτα και μέσα σε δύο χρόνια, έσβησε η αποικία», λέει η κ. Ράμμου.
Η ερευνήτρια διευκρινίζει ότι αν και στο χώρο έχει και άλλες γάτες, η συγκεκριμένη, που ήταν θηλυκή, εξειδικεύτηκε ώστε να θηρεύει λαγόγυρους και κυρίως νεαρά άτομα τα οποία έτρωγε.
«Είχε γεννήσει κιόλας και προσπαθούσαμε να συνεννοηθούμε μήπως μπορούσαμε να την απομακρύνουμε γιατί δεν είναι κάτι απλό και μονόπλευρο. Είχε μωρά, δεν μπορούσαμε να τη διώξουμε γιατί ήταν άγρια και δεν πλησιαζόταν. Πρόκειται για πρόβλημα που είναι πολύ μεγαλύτερο απ' ό,τι φαίνεται, γιατί αν την απομακρύναμε, θα πήγαινε ίσως ένα άλλο ζώο», λέει η κ. Ράμμου.
Η ίδια τονίζει ότι δεν καταδικάζεται το ζώο για την ενέργειά του, αλλά πρόκειται για ένα πρόβλημα που απαιτεί διαχείριση με μακροπρόθεσμο πλάνο και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
Το περιστατικό στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ αναδεικνύει τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την άγρια πανίδα από ζώα που δεν ανήκουν στην άγρια φύση, όπως οι γάτες.
Επιστήμονες κάνουν λόγο για άμεση ανάγκη διαχείρισης σε ένα πολυπαραγοντικό θέμα που απαιτεί τη συνεργασία φορέων και φιλοζωικών καθώς για το πρόβλημα ευθύνεται ο άνθρωπος και όχι τα ζώα.
Μην «πετάμε» τα κατοικίδιά μας
Θέση στο ζήτημα πήρε και ο Ηλίας Στραχίνης, βιολόγος, υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ, ο οποίος τόνισε ότι τα αδέσποτα ζώα υποφέρουν και τα ίδια από αρρώστιες, δρόμους, κακόβουλους ανθρώπους και ένα σωρό άλλους κινδύνους, και μαζί τους υποφέρει και η άγρια πανίδα.
«Οφείλουμε να μην πετάμε τα κατοικίδιά μας μόνα τους στο έλεος της πόλης και της φύσης, δημιουργώντας προβλήματα», τονίζει.
Όπως αναφέρει, οι αδέσποτες και μη περιορισμένες δεσποζόμενες γάτες, έχουν συμβάλλει στην εξαφάνιση τουλάχιστον 63 ειδών άγριας ζωής μέχρι σήμερα, και συνεχίζουν να ασκούν πίεση σε πολλές χιλιάδες άλλα.
Προτείνοντας λύσεις, επισημαίνει τη σημασία της ενημέρωσης, την υιοθεσία, τη στείρωση, τον περιορισμό κατ' οίκον των γατών, αλλά και όλων των κατοικίδιων ζώων και, φυσικά, την άμεση σύλληψη και απομάκρυνση από ευαίσθητα σημεία, όπως στην περίπτωση του λαγόγυρου.
«Δεν φταίει η γάτα, εμείς φταίμε. Με το να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα πετυχαίνουμε πιο υπεύθυνους κηδεμόνες κατοικίδιων, καλύτερο νομοθετικό πλαίσιο, περισσότερα καταφύγια, περισσότερες στειρώσεις και υιοθεσίες, και περισσότερες διασώσεις άγριων ζώων», καταλήγει.
Συστηματικές στειρώσεις
Για την Εύη Καλαϊτζίδου, εθελόντρια της φιλοζωικής οργάνωσης «Νοιάζομαι», είναι επείγουσα ανάγκη να γίνονται συστηματικές στειρώσεις αδέσποτων γατιών, με συντονισμό των φορέων.
«Πρέπει να δοθούν οργανωμένα κονδύλια σε στειρώσεις γιατί υπάρχουν αστείρωτα ζώα που αυξάνονται και λιμοκτονούν και πέφτουν κάτω από αφυδάτωση. Η συγκεκριμένη γάτα θα μπορούσε να πιαστεί με ανάλογη παγίδα, τρόποι υπήρχαν, συνεννόηση χρειάζεται», επισημαίνει.
Ο λαγόγυρος σήμερα κινδυνεύει με εξαφάνιση
Ο λαγόγυρος Spermophilus citellus είναι ένα είδος μικρού σκίουρου που ζει στο έδαφος. Κατοικεί σε αγρούς και ανοικτές πεδιάδες με χαμηλή βλάστηση και καλή αποστράγγιση εδάφους. Όπως φανερώνει το επιστημονικό του όνομα (Spermophilus) τρέφεται κυρίως με καρπούς, αλλά και βλαστούς, φύλλα, άνθη και μικρά ασπόνδυλα.
Σύμφωνα με τον ΟΦΥΠΕΚΑ, ο λαγόγυρος ζει σε ομάδες πολλών ατόμων και σχηματίζει αποικίες στις πεδιάδες της Μακεδονίας και της Θράκης. Κατασκευάζει τη φωλιά του κάτω από το έδαφος, σκάβοντας βαθιές στοές (λαγούμια) με πολλές εισόδους. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του είναι ότι έχει την ικανότητα να τρέχει πολύ γρήγορα και να στέκεται όρθιος στα δύο πισινά πόδια του.
Πρόκειται για ένα ανθρωπόφιλο ζώο, το οποίο ζει κοντά στις ανθρώπινες δραστηριότητες της υπαίθρου. Παρότι παλιότερα υπήρχε σε αφθονία, σήμερα κινδυνεύει με εξαφάνιση. Οι παράγοντες που ασκούν πίεση στους πληθυσμούς του λαγόγυρου είναι η επέκταση και εντατικοποίηση των καλλιεργειών - και κατ’ επέκταση η συρρίκνωση των βιοτόπων του -, η εγκατάλειψη των βοσκοτόπων, οι οποίοι μετατρέπονται σε ακατάλληλα για το είδος ψηλά λιβάδια, η δηλητηρίαση από φυτοφάρμακα, καθώς και τα τροχαία ατυχήματα.
Στη χώρα μας, οι μεγαλύτερες αποικίες του βρίσκονται στην προστατευόμενη περιοχή Δέλτα Αξιού, με μεγαλύτερη αυτή της Λιμνοθάλασσας Καλοχωρίου.
