ΠΗΓΗ: skai.gr
Στην ταινία «Sharknado», ήρωες οπλισμένοι με βόμβες και αλυσοπρίονα πολεμούν καρχαρίες που έχουν εκτοξευτεί στην ξηρά μετά από έναν τυφώνα.
Στην πραγματικότητα, οι βιολόγοι έχουν βρει έναν τρόπο για να βοηθήσουν τους καρχαρίες να προβλέψουν την επόμενη μεγάλη καταιγίδα.
Ο ρόλος των καρχαριών
Οι ερευνητές χρησιμοποιούν τους καρχαρίες ως κινητούς θαλάσσιους παρατηρητές, τοποθετώντας αισθητήρες στα πτερύγιά τους. Καθώς οι καρχαρίες κολυμπούν στον ωκεανό, οι επιστήμονες συλλέγουν μετρήσεις θερμοκρασίας και άλλες πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη της δύναμης και της τροχιάς των τυφώνων του Ατλαντικού.
Η προσπάθεια αυτή πραγματοποιείται την ώρα που η κυβέρνηση Τραμπ μειώνει το προσωπικό και τη χρηματοδότηση της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας, εμποδίζοντας ενδεχομένως την ικανότητά της να προβλέπει τυφώνες. Οι καρχαρίες δεν προορίζονται να αντικαταστήσουν με κανέναν τρόπο τους μετεωρολόγους, αλλά θα μπορούσαν να προσθέσουν στοιχεία στα δεδομένα που αναλύουν.
«Ο ωκεανός είναι τόσο τεράστιος, τόσο απέραντος, που είναι απλώς απρόσιτος για τα πάντα, ως επί το πλείστον», δήλωσε ο Aaron Carlisle, θαλάσσιος ερευνητής του Πανεπιστημίου του Delaware που ηγείται της προσπάθειας.
«Αλλά με την τοποθέτηση οργάνων στα ζώα που ζουν εκεί έξω», είπε, «μπορείς βασικά να τα μετατρέψεις σε αισθητήρες του ωκεανού που συλλέγουν συνεχώς δεδομένα».
Οι τυφώνες σχηματίζονται όταν η ατμόσφαιρα απορροφά θερμότητα από το νερό, προκαλώντας την άνοδο του αέρα και τον σχηματισμό σύννεφων που προκαλούν καταρρακτώδεις βροχές. Η μέτρηση της κατανομής της θερμότητας στον ωκεανό είναι καθοριστική για την πρόβλεψη της πορείας και της έντασης των τυφώνων.
«Ο ωκεανός είναι η θερμική μηχανή των τυφώνων. Αν πρόκειται να ενταθούν, συνήθως θα περάσουν πάνω από ζεστά νερά», δήλωσε ο Τράβις Μάιλς, φυσικός ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο Rutgers. «Αν περάσουν πάνω από κρύα νερά, θα εξασθενήσουν», τόνισε.
Ωστόσο, η μέτρηση της θερμοκρασίας του Ατλαντικού Ωκεανού σε διάφορα βάθη δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι μετεωρολογικοί δορυφόροι δεν μπορούν να δουν πέρα από την επιφάνεια της θάλασσας, η οποία στον Ατλαντικό συχνά κρύβει λίμνες κρύου νερού. Τα μέσα που χρησιμοποιούν οι μετεωρολόγοι για τη μέτρηση των θερμοκρασιών κάτω από την επιφάνεια κινούνται αργά και η λειτουργία τους είναι δαπανηρή, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλά κενά στα δεδομένα που συλλέγονται.
«Η κλίμακα του ωκεανού είναι τόσο τεράστια και απέραντη που έχουμε πραγματικά πολύ κενό χώρο όπου χρειαζόμαστε περισσότερες παρατηρήσεις», δήλωσε ο Miles, ο οποίος δεν συμμετέχει στην έρευνα για τους καρχαρίες. Η έλλειψη δεδομένων είναι ιδιαίτερα έντονη στα νερά που είναι επιρρεπή σε τυφώνες, όπως στην Καραϊβική, τον Κόλπο του Μεξικού και στα ανοικτά της Ανατολικής Ακτής, πρόσθεσε.
Στην υπηρεσία της επιστήμης και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί
Διάφορα είδη ζώων έχουν χρησιμεύσει ως «φρουροί» των ωκεανών. Εδώ και χρόνια, οι ερευνητές έχουν τοποθετήσει σε θαλάσσιους ελέφαντες της Ανταρκτικής και σε φάλαινες μονόκερους της Αρκτικής, συσκευές παρακολούθησης που καταγράφουν τη θερμοκρασία και άλλες συνθήκες σε πολικές περιοχές που είναι δύσκολα προσβάσιμες.
Η Ρωσία έχει προσπαθήσει ακόμη και να «στρατολογήσει» δελφίνια και φάλαινες μπελούγκα ως μέσα συλλογής πληροφοριών.
Τώρα, για να συλλέξουν πληροφορίες στον Ατλαντικό, ο Carlisle και οι συνεργάτες του στρέφονται προς τους καρχαρίες.
«Οι καρχαρίες είναι ταχύτεροι από τα ρομποτικά ανεμόπτερα. Μπορούν να παραμείνουν στη θάλασσα για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα», δήλωσε η Caroline Wiernicki, διδακτορική φοιτήτρια που συνεργάζεται με τον Carlisle.
Τον Μάιο, η ομάδα έριξε αγκίστρια με δόλωμα και κομμάτια παγωμένου ψαριού από ένα σκάφος 40 έως 50 μίλια από την ακτή, προκαλώντας μια λιπαρή λάμψη που εκτεινόταν για μίλια. «Αυτό δημιουργεί ένα ίχνος μυρωδιάς», είπε ο Carlisle. «Κάθε καρχαρίας που το συναντά θα σκεφτεί, «Ω, τι είναι αυτό;» Και μετά θα αρχίσει να το ακολουθεί».
Η ομάδα συνέλαβε δύο καρχαρίες μάκο και τοποθέτησε αισθητήρες για να μετρήσει τη θερμοκρασία του θαλασσινού νερού. Οι ερευνητές επέλεξαν τους καρχαρίες μάκο επειδή επιστρέφουν συχνά στην επιφάνεια, επιτρέποντάς τους να μεταδίδουν τις πληροφορίες στους δορυφόρους.
Τα μάκο είναι απειλούμενα με εξαφάνιση ως αποτέλεσμα της υπεραλίευσης, σύμφωνα με την Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης. Συνολικά, 1 στα 3 είδη καρχαριών και των συγγενών τους ειδών απειλούνται με εξαφάνιση. Ταινίες όπως το «Sharknado» και το «Jaws» - που έκανε πρεμιέρα πριν από 50 χρόνια - έχουν χαρακτηρίσει τους καρχαρίες ως αδίστακτες μηχανές θανάτου και μπορεί να έχουν λειτουργήσει ενάντια στις προσπάθειες για την προστασία τους.
Ωστόσο, οι ερευνητές δηλώνουν ότι είναι μεγάλοι θαυμαστές των καρχαριών και δεν αναμένουν οι αισθητήρες να έχουν σημαντικές επιβλαβείς επιπτώσεις σε αυτά.
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να ελαχιστοποιήσουμε» τις επιπτώσεις της διάτρησης των πτερυγίων των ζώων», δήλωσε ο Carlisle. «Όλοι αγαπάμε τα ζώα, οπότε δεν θέλουμε να τα βλάψουμε».
Μέχρι στιγμής, ένας από τους δύο καρχαρίες έχει μεταδώσει δεδομένα θερμοκρασίας στους ερευνητές. Ο άλλος έχει κολυμπήσει σε νερά που είναι πολύ ρηχά για να ενεργοποιηθεί ο αισθητήρας. «Κάθε φορά που τοποθετούμε έναν, μαθαίνουμε κάτι νέο και είναι μια άσκηση εντοπισμού σφαλμάτων», είπε ο Wiernicki.
Η εργασία αυτή αποτελεί «μια εξαιρετική απόδειξη της ιδέας», πρόσθεσε ο Carlisle.
Το σχέδιο είναι να τοποθετηθούν ετικέτες σε δεκάδες καρχαρίες κάθε χρόνο, είπε ο Wiernicki, με στόχο την εισαγωγή των δεδομένων σε υπάρχοντα υπολογιστικά μοντέλα τυφώνων, ώστε να παράγουν πιο ακριβείς προβλέψεις. Εκτός από τους καρχαρίες μάκο, η ομάδα έπιασε και εγκατέστησε αισθητήρα σε έναν μεγάλο λευκό καρχαρία για να παρακολουθεί τη θέση του, αλλά όχι για να διαβάζει τη θερμοκρασία. Αυτό το είδος είναι επίσης υποψήφιο για να γίνει μετεωρολογικός παρατηρητής. Η ομάδα ελπίζει να δοκιμάσει την τοποθέτηση αισθητήρων και σε άλλα είδη, συμπεριλαμβανομένων των σφυροκέφαλων και των φαλαινοκαρχαριών.
«Όσα περισσότερα δεδομένα έχουμε, τόσο καλύτερα θα είναι τα πράγματα», επεσήμανε η Jill Trepanier, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνα που ειδικεύεται στην κλιματολογία των τυφώνων και δεν συμμετέχει στο πρόγραμμα.
