ΠΗΓΗ: Reuters
Σε πλημμυρικές πεδιάδες βρίσκονται χιλιάδες χωματερές σε όλη την ηπειρωτική Ευρώπη, απειλώντας τα πόσιμα ύδατα και τους προστατευόμενους υγροβιότοπους από τη ροή τοξικών αποβλήτων στους ποταμούς, στο υπέδαφος και το υπόλοιπο οικοσύστημα. Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζει σε έρευνά της η βρετανική εφημερίδα The Guardian. «Η αύξηση της συχνότητας και της έντασης πλημμυρών και αποσάθρωσης του εδάφους, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, ενισχύει τον κίνδυνο τα απόβλητα αυτά να καταλήξουν στο περιβάλλον. Αυτό περιλαμβάνει στερεά απόβλητα, όπως το πλαστικό και τα οικοδομικά υλικά, αλλά και τοξικά μέταλλα και χημικά, όπως τα PCB και τα Pfas», λέει ο Πάτρικ Μπερν του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ.
Περισσότερες από 500.000 χωματερές δέχονται σήμερα απορρίμματα σε όλη την Ε.Ε. Σχεδόν το 90% από αυτές, συμπεριλαμβανομένων και 22.000 τοποθεσιών στη Βρετανία, δημιουργήθηκε πριν από την υιοθέτηση μέτρων προστασίας το 1999, όπως δίχτυα συγκράτησης απορροής. Ποσοστό 28% των χωματερών, δηλαδή 140.000, βρίσκεται σε πλημμυρικές πεδιάδες. Η ευρωπαϊκή οδηγία του 1999 για την υγειονομική ταφή απορριμμάτων απαγόρευσε τις χωματερές χωρίς δίχτυα συγκράτησης υγρών και έθεσε αυστηρούς κανόνες για την ταφή φορτίων σκουπιδιών.
Ρύπανση στον Νέδοντα
Ο δρ Μπερν διαπίστωσε την ύπαρξη αιώνιων χημικών Pfas σε ποσοστό 20 φορές πάνω από το επιτρεπτό όριο, καθώς και υδράργυρο και κάδμιο, στο πόσιμο νερό του ποταμού Νέδοντα στον Ταΰγετο, με τη ρύπανση να προέρχεται από τη χωματερή της Μαραθόλακας. Ο δήμαρχος Καλαμάτας λέει ότι η χωματερή έπαψε να λειτουργεί τον Ιούλιο του 2023 και ότι «δεν υπάρχουν προς το παρόν στοιχεία για περιβαλλοντική επιβάρυνση από τη λειτουργία των εγκαταστάσεων».
Μόλυνση των πόσιμων υδάτων ενδέχεται να έχει προκληθεί από τουλάχιστον 10.000 χωματερές σε Γαλλία, Βρετανία, Ισπανία, Γερμανία, Ολλανδία και Ιταλία. «Δεν γνωρίζουμε και δεν θα μάθουμε ποτέ πόσο κίνδυνο παρουσιάζουν αυτά τα απορρίμματα για την ανθρώπινη υγεία και το πόσιμο νερό, έως ότου εντοπίσουμε όλες τις χωματερές, μάθουμε τι βρίσκεται σε αυτές και αν είναι στεγανές», αναφέρει ο δρ Μπερν.
«Αυτό δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Πρέπει επειγόντως να καταλάβουμε τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής και να καταγράψουμε με ακρίβεια το περιεχόμενο των “ιστορικών χωματερών” και όχι μόνο όσων βρίσκονται στα παράλια. Η επένδυση είναι επείγουσα, παρά το τεράστιο κόστος της», υποστηρίζει η Λίζα Σπένσερ, βιολόγος που συνεργάζεται με το υπουργείο Περιβάλλοντος της Βρετανίας για τον εντοπισμό και εκτίμηση των πλέον επικίνδυνων χωματερών σε Βρετανία και Ουαλλία. Η δρ Σπένσερ πραγματοποίησε δειγματοληψίες σε δύο αποσαθρωμένες χωματερές στα παράλια της βόρειας Αγγλίας και διαπίστωσε την ύπαρξη αρσενικού και μολύβδου σε συγκεντρώσεις ικανές να βλάψουν σοβαρά το οικοσύστημα.
Οι χώροι ταφής απορριμμάτων είναι περισσότερο ευάλωτοι όταν βρίσκονται κοντά στις ακτές. Η ανάλυση έδειξε ότι 335 χωματερές σε ζώνες αποσάθρωσης των παραλιακών εδαφών σε Αγγλία, Ουαλλία και Γαλλία, καθώς και 258 χωματερές σε όλη την Ευρώπη, που βρίσκονται σε απόσταση 200 μέτρων ή λιγότερο από την ακτή, κινδυνεύουν από θαλάσσιες καταιγίδες.
Παράνομη ταφή
Η Europol εκτιμά ότι η παράνομη ταφή απορριμμάτων έχει αναδειχθεί σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες και καλύτερα αμειβόμενες δραστηριότητες του οργανωμένου εγκλήματος στην Ευρώπη. Τον Φεβρουάριο οι κροατικές αρχές συνέλαβαν 13 άτομα για παράνομη απόρριψη 35.000 τόνων απορριμμάτων από την Ιταλία, τη Σλοβενία και τη Γερμανία σε ερημική τοποθεσία της Κροατίας. Τα κέρδη του κυκλώματος υπερέβησαν τα 4 εκατ. ευρώ.
