Σε αμερικανικά πρότυπα η αναβάθμιση της Βάσης Α. Παπανδρέου

Σχεδόν τρεις δεκαετίες από την έναρξη λειτουργίας της, η εμβληματική υποδομή της Εθνικής Φρουράς και το σήμα κατατεθέν του πάλαι ποτέ Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Κύπρου-Ελλάδας μετρά αντίστροφα για τον πιο σοβαρό εκσυγχρονισμό της. Ο χώρος –βάση– της αεροπορίας της Εθνικής Φρουράς θα αναβαθμιστεί και θα προσαρμοστεί στα νέα γεωπολιτικά δεδομένα της περιοχής και τις ανάγκες τόσο της Εθνικής Φρουράς όσο και του ρόλου που διαδραματίζει στην Ανατολική Μεσόγειο η Κυπριακή Δημοκρατία. Η Βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» τα τελευταία δέκα χρόνια και σε περιόδους κρίσεων στην περιοχή διαδραμάτισε κομβικό ρόλο, κυρίως σε ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην αναβάθμιση της γεωπολιτικής αξίας της Κύπρου. Η στροφή προς τη Δύση, η συμμετοχή στον πυρήνα της Ε.Ε. καθώς και οι διπλωματικοί χειρισμοί είχαν ως αποτέλεσμα η Βάση να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για ανθρωπιστικούς σκοπούς με τη χρήση της από δυτικά κράτη. Ωστόσο, το πλέον σημαντικό ήταν πως είχε σημαντική συμβολή προκειμένου να τερματιστεί η περίοδος των πέτρινων χρόνων στις σχέσεις της Κύπρου με δυτικές χώρες στον στρατιωτικό τομέα. Μια τέτοια περίπτωση αποτελούν οι ΗΠΑ, οι οποίες πέραν από την άρση του εμπάργκο δείχνουν ζωηρό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια για την υποδομή της Εθνικής Φρουράς. Η θετική αξιολόγηση της Βάσης πριν από μια πενταετία ήταν μόνο η αρχή της νέας σελίδας που έχει ανοιχτεί τόσο στον εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση της Βάσης όσο και στις σχέσεις της Δημοκρατίας με τις ΗΠΑ και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι κρίσεις που προηγήθηκαν στην περιοχή είχαν ως αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να έλθουν με πρόταση συνεργασίας προκειμένου η Βάση να πληροί τα υψηλά στάνταρ φιλοξενίας και εξυπηρέτησης στρατιωτικών μέσων και προσωπικού. Η «Κ» αποκαλύπτει πως η συνεργασία αυτή εισέρχεται σε φάση υλοποίησης, με τη Δημοκρατία να κάνει το πρώτο βήμα που της αναλογεί προκειμένου να ξεκινήσει το κατασκευαστικό μέρος των έργων που θα γίνουν.

Επεκτάσεις

Η ανάγκη για ενίσχυση των υποδομών της Βάσης προέκυψε μετά την πρώτη κρίση της Γάζας και τον ρόλο που ανέλαβε η Κύπρος στο ανθρωπιστικό κομμάτι. Με απόφαση της Λευκωσίας ως προτεραιότητα είχε τεθεί η επέκταση του διαύλου προσγείωσης και απογείωσης καθώς και των χώρων στάθμευσης αεροσκαφών. Ένα έργο το οποίο αρχικά έχει κοστολογηθεί στα 10 με 12 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες από στρατιωτικές πηγές, το υπουργείο Άμυνας έχει ξεκινήσει τις προκαταρκτικές διαδικασίες που αφορούν κυρίως τη γη για τα έργα που θα εκτελεστούν. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, έχει υποβληθεί αίτημα προς το Κτηματολόγιο για απαλλοτρίωση γης, η οποία όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές δεν είναι τ/κ που ενδεχομένως να προκαλούσε καθυστερήσεις. Η γη στην οποία θα γίνουν οι επεκτάσεις του διαύλου και των χώρων στάθμευσης του αεροδρομίου θα είναι κρατική, κάτι που δεν αναμένεται να προκαλέσει καθυστερήσεις. Στο κομμάτι των έργων αναβάθμισης που θα επωμιστεί η Δημοκρατία περιλαμβάνεται και η περίφραξη. Όπως σημείωνε πηγή, με γνώση των διαδικασιών που γίνονται, «για κάποια θέματα που εμπίπτουν στην κυπριακή πλευρά εμείς προχωρούμε προκειμένου να μη σπαταλούμε χρόνο».

Οι Αμερικανοί

Ωστόσο, το ουσιαστικό κομμάτι των έργων αναβάθμισης που θα πραγματοποιηθούν στην «Ανδρέας Παπανδρέου» θα το αναλάβουν οι ΗΠΑ, όπως αποφασίστηκε μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος για συνεργασία των δύο κρατών. Πηγές στη Λευκωσία έλεγαν στην «Κ» πως οι Αμερικανοί είναι έτοιμοι για τις εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν, προκειμένου η Βάση να είναι σε θέση να φιλοξενήσει με ασφάλεια στρατιωτικά αεροσκάφη των ΗΠΑ και άλλων χωρών που θα ζητήσουν διευκολύνσεις από την Κυπριακή Δημοκρατία. Οι ίδιες πηγές της «Κ» υποστηρίζουν πως οι Αμερικανοί έχουν ετοιμάσει δύο μελέτες για τα έργα που θα εκτελεστούν, το κόστος των οποίων ανέρχεται στα 40 με 50 εκατ. ευρώ και το οποίο θα επωμισθούν οι ίδιοι. Σημαντικό κομμάτι της συμφωνίας που έχει επιτευχθεί είναι πως η Βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» είναι κυπριακών συμφερόντων και ο ρόλος που θα έχει θα είναι για ανθρωπιστικές επιχειρήσεις. Στρατιωτικές πηγές ανέφεραν στην «Κ» πως τα έργα που θα εκτελέσουν οι Αμερικανοί χωρίζονται στις υποδομές και την ασφάλεια των υποδομών. Στο πρώτο σκέλος οι μελέτες των Αμερικανών προβλέπουν προσθήκες στο σύστημα τροφοδοσίας καυσίμων του αεροδρομίου και κατ’ επέκταση της Βάσης, καθώς και προσθηκών στους χώρους στάθμευσης πολεμικών αεροσκαφών. Στο δεύτερο σκέλος της ασφάλειας των υποδομών οι μελέτες των Αμερικανών προβλέπουν ενίσχυση των επικοινωνιακών συστημάτων της Βάσης για εντοπισμό απειλών από αέρος, αλλά και ενίσχυση της αεράμυνας της περιοχής προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει απειλές από αέρος. Αυτό σημαίνει πως η Βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» θα ενισχυθεί με συστήματα αεράμυνας στα πρότυπα των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων που αφορούν στην προστασία πολεμικών αεροσκαφών τους.

Το Μαρί

Στους σχεδιασμούς του υπουργείου Άμυνας που αφορούν ζωτικούς χώρους για την ασφάλεια περιλαμβάνεται και η ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί. Εδώ οι σχεδιασμοί που γίνονται αφορούν κυρίως στην επέκταση της Βάσης προκειμένου να μπορεί να φιλοξενήσει μεγάλα πολεμικά πλοία. Για το θέμα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως υπήρχε συνεργασία με τη Γαλλία από το 2017, με την εκπόνηση μελετών οι οποίες με βάση τις νέες ανάγκες πρέπει να θεωρούνται ξεπερασμένες, όπως έλεγε στρατιωτική πηγή στην «Κ». Η προσοχή της Λευκωσίας στο θέμα αυτό είναι στραμμένη στην Ε.Ε. προκειμένου να εξευρεθούν τα αναγκαία κονδύλια. Μια επιλογή που βρίσκεται στο στάδιο της επεξεργασίας είναι το πρόγραμμα ασφάλειας της Ε.Ε., SAFE, προκειμένου τα έργα να χρηματοδοτηθούν μέσω χαμηλότοκων δανείων. Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν πως η χρηματοδότηση στρατιωτικών υποδομών εμπίπτει στο πρόγραμμα, με τη Λευκωσία να σχεδιάζει ένα από τα έργα που θα ζητήσει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα SAFE να είναι και αυτό της Βάσης στο Μαρί. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, ο σχεδιασμός των έργων θα γίνει από μηδενική βάση και θα χρειασθεί εμβάθυνση του λιμένα κατά 12 μέτρα τουλάχιστον.

Ψάχνουν το άρμα που θα διαδεχθεί τα ρωσικά

Και αν στο κομμάτι των στρατιωτικών υποδομών φαίνεται να υπάρχει μια κινητικότητα, δεν συμβαίνει το ίδιο με σημαντικές ανάγκες στρατιωτικού υλικού, όπως τα άρματα μάχης. Μέχρι και σήμερα δεν φαίνεται να υπάρχει κατάληξη για τον τύπο άρματος μάχης που θα αντικαταστήσει την πρώτη παρτίδα των ρωσικών T80U. Από τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της η «Κ», η περίπτωση των ισραηλινών MERKAVA δεν φαίνεται να έχει φύγει από το τραπέζι, ωστόσο αγκάθι παραμένει το πότε οι Ισραηλινοί θα άρουν το εμπάργκο που έχουν επιβάλει στην πώληση στρατιωτικού υλικού ένεκα των εχθροπραξιών στη Μέση Ανατολή. Δυσκολίες φαίνεται να αντιμετώπισαν οι επιτελείς του ΓΕΕΦ και με άλλες επιλογές που υπήρχαν όπως με γερμανικά ή γαλλικά άρματα μάχης. Στρατιωτικές πηγές επιβεβαίωσαν παλαιότερα ρεπορτάζ της «Κ» για το ενδιαφέρον για τα γερμανικά Leopard, αλλά και για το γαλλικό άρμα μάχης. Για την περίπτωση του Leopard, εκτός από τις προσπάθειες που καταβάλλονται με τους Γερμανούς, δυσκολίες υπάρχουν και από τη συνεργασία της Γερμανίας με την Τουρκία στον στρατιωτικό τομέα. Για την περίπτωση του γαλλικού άρματος μάχης το Παρίσι είναι θετικό, πλην όμως εμπόδιο παραμένει ο χρόνος διαθεσιμότητας των αρμάτων που είναι μετά το 2026. Έχοντας αυτά τα δεδομένα η Εθνική Φρουρά καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες προκειμένου να διατηρεί σε επιχειρησιακή ετοιμότητα τον υφιστάμενο στόλο αρμάτων μάχης.