Βασίλης Νέδος, Μανώλης Κωστίδης
Κανένα σχεδιασμό από πλευράς Τουρκίας για θερμό επεισόδιο δεν «βλέπει» η Αθήνα στην παρούσα φάση, σύμφωνα με ανώτατες διπλωματικές πηγές, οι οποίες ωστόσο δεν απέκλειαν κάποιο τυχαίο γεγονός. Η εκτίμηση αυτή σε ανώτατο διπλωματικό επίπεδο καταγράφεται λίγο μετά τη συνάντηση στην Ουάσιγκτον ανάμεσα στους υπουργούς Εξωτερικών ΗΠΑ και Τουρκίας αλλά και ενόψει της περιοδείας του Αντονι Μπλίνκεν στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με στάσεις, μεταξύ άλλων, σε Αθήνα και Άγκυρα.
Δεν υφίσταται σχεδιασμός της Τουρκίας για πρόκληση θερμού επεισοδίου, εκτιμούν ανώτατες διπλωματικές πηγές.
Στην Αθήνα, η συνάντηση των αντιπροσωπειών ΗΠΑ – Τουρκίας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν γίνεται αντιληπτή με δραματικούς τόνους ως προς τα ελληνοτουρκικά. Αντιθέτως, είναι απολύτως σαφές ότι η εμπλοκή στις σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας είναι συνδεδεμένη κυρίως με το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Γι’ αυτόν τον λόγο και τα ζητήματα που έχουν προκύψει, όπως η πώληση F-16 στην Τουρκία, χρονίζουν παρά την εκπεφρασμένη βούληση της αμερικανικής κυβέρνησης να προχωρήσει.
Οι ίδιες ανώτατες διπλωματικές πηγές επιβεβαίωναν όσα ανέφερε προ ολίγων ημερών η «Κ» περί επίσκεψης του κ. Μπλίνκεν στην Αθήνα στις 21 Φεβρουαρίου, όταν και θα διεξαχθεί ο τέταρτος στρατηγικός διάλογος αλλά και θα συνεδριάσει το σχήμα «3+1» (Ελλάδα, Ισραήλ, Κύπρος και ΗΠΑ).
Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Αιγύπτου Σάμεχ Σούκρι στην Αθήνα, όπου θα ενισχυθεί έτι περαιτέρω η συνεργασία με την Ελλάδα. Οι δύο χώρες πάντως είναι σε απόλυτο συντονισμό. Μάλιστα αναμένεται ότι στην κοινή επιστολή Τουρκίας – Λιβύης στον ΟΗΕ για τις έρευνες της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα και η Αίγυπτος θα απαντήσουν με την ίδια μέθοδο.
Την ίδια στιγμή, τουλάχιστον με βάση όσα συζητούνται δημοσίως, στην Τουρκία επικρατεί απογοήτευση για τη συνάντηση Μπλίνκεν – Τσαβούσογλου. Προκαλεί εντύπωση ότι η τουρκική αντιπροσωπεία δεν κατάφερε να αποσπάσει έστω πιθανή ημερομηνία για το ζήτημα αγοράς και εκσυγχρονισμού των F-16.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η τουρκική πλευρά είχε ήδη αντιληφθεί το αρνητικό κλίμα κατά τη διάρκεια της συνάντησης του υφυπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Σεντάτ Ονάλ με την Αμερικανίδα ομόλογό του Βικτόρια Νούλαντ, όπου ξεκαθαρίστηκε πως η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει αντιρρήσεις στο ζήτημα των F-16. Όμως οι αντιρρήσεις της Τουρκίας στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, οι διαφορές των δύο πλευρών στη Συρία με την επαναπροσέγγιση με τον Ασαντ, με μεσολάβηση της Ρωσίας, δεν βοηθούν στην αλλαγή του κλίματος στο Κογκρέσο.
Αυτός θεωρείται και ο λόγος που αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον κ. Μπλίνκεν ο κ. Τσαβούσογλου επιτέθηκε στην Ελλάδα τονίζοντας πως στρατιωτικοποιεί τα νησιά με αμερικανικά οπλικά συστήματα και επέκρινε την παρουσία των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα. Εντύπωση όμως προκάλεσαν και οι αναφορές του στον Μπομπ Μενέντεζ. Ο κ. Τσαβούσογλου, στη συνέντευξη Τύπου που είχε διάρκεια 29 λεπτών, αναφέρθηκε έξι φορές στον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, αν και υποστήριξε πως το ζήτημα των F-16 δεν πρέπει να συνδέεται με το θέμα του βέτο της Τουρκίας για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, παραδέχθηκε πως η πλευρά των ΗΠΑ ξεκαθάρισε πως η ένταξη των δύο χωρών θα βοηθούσε για να αρθούν οι ενστάσεις του Κογκρέσου.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα Τζέφρι Φλέικ σε συνομιλία του με Τούρκους δημοσιογράφους αναφέρθηκε στη συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών και τόνισε ότι «συνεργάστηκα με τον γερουσιαστή Mενέντεζ και στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στη Γερουσία. Εχει σοβαρές ανησυχίες που έχει εκφράσει. Αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Πρέπει να πω ότι υπάρχει μια καθολική επιθυμία για τη Σουηδία και τη Φινλανδία».
Eν τω μεταξύ, η μεγάλη αντιπολιτευόμενη εφημερίδα της Toυρκίας Sözcü με δημοσίευμά της υποστηρίζει πως «μεγαλώνει το μέτωπο που είναι εναντίον της πώλησης των F-16 στην Τουρκία» και αναφέρει πως «το εβραϊκό λόμπι άρχισε να υποστηρίζει τις θέσεις του ελληνικού λόμπι στο Κογκρέσο».
