Του Απόστολου Τομαρά
Σε τροχιά υλοποίησης τίθεται ένα από τα σημαντικά έργα υποδομής της Δημοκρατίας με τεράστια γεωστρατηγικά οφέλη και με ελπιδοφόρες οικονομικές προοπτικές στο κοντινό μέλλον. Η δημιουργία έντεκα ιδιόκτητων δεξαμενών του Κυπριακού Οργανισμού Διαχείρισης Αποθεμάτων Πετρελαιοειδών (ΚΟΔΑΠ) στο ενεργειακό κέντρο Βασιλικού θα δημιουργήσει νέα δεδομένα στον εγχώριο ενεργειακό τομέα, πρώτα και κύρια στην επίτευξη της ενεργειακής ασφάλειας της Δημοκρατίας αλλά και την εξοικονόμηση σημαντικών οικονομικών πόρων που δαπανούνται σήμερα στην διατήρηση στρατηγικών ενεργειακών αποθεμάτων σε υποδομές μη κρατικές.
Το ιδιόκτητο τερματικό του ΚΟΔΑΠ με βάση τους προγραμματισμούς που έχουν γίνει θα ανεγερθεί σε δυο φάσεις και θα είναι συνολικής χωρητικότητας 385.000 κυβικών μέτρων υγρών καυσίμων. Το κόστος του έργου υπολογίζεται στα 50 εκατ. ευρώ εκ των οποίων τα 35 εκατ. ευρώ θα αντληθούν από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) υπό τη μορφή χρηματοδότησης, σύμβαση η οποία υπογράφηκε πρόσφατα στη Λευκωσία. Το έργο έχει χαρακτηριστεί βαρύνουσας σημασίας μιας και η Κύπρος θα έχει την δυνατότητα επαναπατρισμού μέρους των στρατηγικών της αποθεμάτων που διατηρεί εκτός Κύπρου, αλλά και συνάμα την αποθήκευση των υπολοίπων που σήμερα φυλάσσονται σε εγκαταστάσεις τρίτων. Η πρώτη φάση του έργου με την κατασκευή έξι δεξαμενών υπολογίζεται να έχει ολοκληρωθεί το 2020.
Το έργο
Η ανέγερση των δεξαμενών του ΚΟΔΑΠ υπολογίζεται ότι θα ξεκινήσει εντός του 2018. Η πρώτη φάση προνοεί την κατασκευή έξι δεξαμενών συνολικής χωρητικότητας 210.000 κυβικών μέτρων υγρών καυσίμων καθώς και παρεμφερείς υποδομές, όπως αντλιοστάσια, αγωγούς, συστήματα, πυρασφάλεια και κτηριακές εγκαταστάσεις για στέγαση των διοικητικών υπηρεσιών. Η δεύτερη φάση του έργου προβλέπει την δημιουργία άλλων πέντε δεξαμενών συνολικής χωρητικότητας 175.000 κυβικών μέτρων υγρών καυσίμων.
Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες αξιολογήσεις, η ανέγερση ιδιόκτητου τερματικού αποθήκευσης παρουσιάζει καθαρή παρούσα αξία (NPV) της τάξεως των 70 εκατ. ευρώ, που είναι και το αναμενόμενο άμεσο οικονομικό όφελος για τον τόπο. Πέραν της σημαντικής δημιουργίας αξίας, η μακροχρόνια διασφάλιση ιδιόκτητου εγχώριου αποθηκευτικού χώρου θα επιτρέψει στον ΚΟΔΑΠ να επικεντρωθεί απρόσκοπτα στην υλοποίηση του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού για περαιτέρω βελτίωση και ενίσχυση της ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας της χώρας.
Η χρηματοδότηση
Ένα σημαντικό, όπως κρίνεται, στοιχείο ανέγερσης ιδιόκτητων δεξαμενών αποτελεί και η συμφωνία του ΚΟΔΑΠ με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Η συμφωνία ολοκληρώθηκε μετά από μακρά και πολυδιάστατη διαδικασία αξιολόγησης από την ΕΤΕπ, τόσο του υποστηριζόμενου έργου όσο και του ΚΟΔΑΠ. Η ΕΤΕπ, ένας από τους εγκυρότερους, ισχυρότερους και πλέον αξιόπιστους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς, και η συμφωνία χρηματοδότησης προσδίδουν σημαντική επιβεβαίωση στο έργο της ανέγερσης ιδιόκτητου τερματικού και στο ευρύτερο πλαίσιο λειτουργίας του ΚΟΔΑΠ. Ο δανεισμός διέπεται από ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους και στηρίζει το πρώτο έργο υποδομής για την Κύπρο που δανειοδοτείται μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI), γνωστού και ως ‘’Σχέδιο Γιούνκερ’’. Παρέχεται χωρίς κυβερνητική εγγύηση και χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις.
Ενεργειακή ασφάλεια
Η ανέγερση ιδιόκτητων δεξαμενών θα επιλύσει και ένα σοβαρό πρόβλημα το οποίο εγείρεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Της ενεργειακής ασφάλειας κυρίως των κρατών μελών του νότου. Το 2015 μετά τον τερματισμό λειτουργίας του Διυλιστηρίου Λάρνακας, μετακινήθηκαν τα εγχώρια αποθέματα. Το πρόβλημα που προέκυψε με την διατήρηση των στρατηγικών αποθεμάτων επιλύθηκε με την αποθήκευση σε εγκαταστάσεις ιδιωτών, μιας δεξαμενής της ΑΗΚ στο Βασιλικό ενώ ένα μέρος των αποθεμάτων διατηρούνται σε εγκαταστάσεις ιδιωτικής εταιρείας στην Ελλάδα.
Η προσωρινή αποθήκευση επιβαρύνει ετησίως τα κρατικά ταμεία με το ποσό των 5 εκατ. ευρώ το χρόνο, επιβάρυνση η οποία θα τερματιστεί με την ολοκλήρωση του έργου. Η Κύπρος είναι υποχρεωμένη να διατηρεί μια ποσότητα 590.000 τόνων υγρών καυσίμων για περίοδο 90 ημερών. Εκτός από τις 11, σε πλήρη ανάπτυξη των ενεργειακού έργου, δεξαμενών του ΚΟΔΑΠ στο ενεργειακό κέντρο στο Βασιλικό θα λειτουργούν 28 δεξαμενές της εταιρείας VTTV, το τερματικό των Ελληνικών Πετρελαίων με 12 δεξαμενές καθώς και αυτό της εταιρείας Πετρολίνα που σε πλήρη ανάπτυξη θα έχει 11 δεξαμενές καυσίμων.
