Η Άγκυρα προχωρά για μια ακόμη φορά σε προβολή στρατιωτικής ισχύος με στόχο την προώθηση των συμφερόντων της στο νέο ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου. Οδηγώντας σε αναγκαστική παύση τις εργασίες του σκάφους «Nautical Geo», το οποίο διεξάγει έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο για λογαριασμό των κυβερνήσεων του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας, η τουρκική πλευρά επιχειρεί να στείλει το μήνυμα ότι το σχέδιο του «EastMed», δηλαδή του αγωγού φυσικού αερίου που σχεδιάζεται να ενώσει τα ενεργειακά κοιτάσματα της περιοχής με την Ελλάδα και την Ευρώπη, δεν πρόκειται να προχωρήσει δίχως την έγκριςή της. Από τα τέλη του καλοκαιριού, η τουρκική πλευρά ανεβάζει σταδιακά τους τόνους στα ελληνοτουρκικά και στο ζήτημα της Αν. Μεσογείου, με Τούρκους αναλυτές να προειδοποιούν σε καθημερινή βάση μέσα από τον φιλοκυβερνητικό τύπο ότι πληθαίνουν τα μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα της ευρύτερης περιοχής. Στην Άγκυρα, εθνικιστικοί κύκλο,ι που από την περίοδο του αποτυχημένου πραξικοπήματος συνεργάζονται με την συντηρητική κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν, ζητούν πιο «αποφασιστικές» κινήσεις και εκπέμπουν το μήνυμα ότι την παρούσα στιγμή δεν υπάρχουν οι όροι και προϋποθέσεις για την ειρηνική διευθέτηση των προβλημάτων στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο.
Η τουρκική ανάγνωση
Η Άγκυρα εξέφρασε έντονο προβληματισμό για το έργο του «Nautical Geo», από την στιγμή που το σκάφος που φέρει σημαία της Μάλτας έπιασε δουλειά στα ανοιχτά των ανατολικών παραλίων της Κρήτης. Το ερευνητικό πλοίο που ανήκει σε μια εταιρεία με έδρα την Ιταλία, τέθηκε από τον προηγούμενο μήνα υπό στενή παρακολούθηση του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού. Πριν από λίγες εβδομάδες, ελληνικά και τουρκικά μέσα μετέδωσαν την πληροφορία ότι ανοιχτά των παραλίων της Κρήτης, το «Nautical Geo» βρέθηκε αντιμέτωπο με σκάφη του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας.
Παρασκηνιακά, κατά τις προηγούμενες εβδομάδες, η Τουρκία διεξήγαγε έντονες διπλωματικές εργασίες για την παρεμπόδιση του έργου του «Nautical Geo». Σύμφωνα με πληροφορίες, η Άγκυρα πίεσε τόσο την Μάλτα όσο και τον ιταλικό παράγοντα για τον τερματισμό των εργασιών του ερευνητικού σκάφους.
Παρά τις κινήσεις της Άγκυρας, το «Nautical Geo», πριν από λίγες ημέρες, ξεκίνησε έρευνες στα ανοιχτά των δυτικών παραλίων της Κύπρου. Και όπως αναφέρουν τα τουρκικά και κυπριακά μέσα ενημέρωσης, πριν από λίγες ώρες, ήρθε αντιμέτωπο για μια ακόμη φορά με το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό. Σύμφωνα με δημοσίευμα του τουρκικού κρατικού Πρακτορείου «Ανατολία», μετά την έκδοση της κυπριακής ναυτιλιακής οδηγίας (Navtex) στις 29 Σεπτεμβρίου για το νέο έργο του «Nautical Geo», η Τουρκία υποστήριξε ότι ο νέος κύκλος εργασιών δρομολογήθηκε δίχως την δική της έγκριση. Υποστήριξε επίσης ότι «το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών του ερευνητικού σκάφους θα γίνονταν εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας». Για αυτόν τον λόγο, η Τουρκία την 1η Οκτωβρίου προχώρησε στην έκδοση μιας αντί-Navtex.
Στη συνέχεια, σύμφωνα πάντα με το τουρκικό αφήγημα, το ερευνητικό σκάφος επιχείρησε να εισέλθει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα. Για το συμβάν αυτό, το «Ανατολία» επισημαίνει τα εξής: «Το «Nautical Geo» επιτηρήθηκε και προειδοποιήθηκε από πλοίο του τουρκικού Ναυτικού που διεξήγαγε επιχείρηση αναγνωριστικής επιτήρησης στην περιοχή στο πλαίσιο της Επιχείρησης Μεσογειακή Ασπίδα. Κατά την καταπάτηση της υφαλοκρηπίδας, το ερευνητικό σκάφος οδηγήθηκε εκτός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας».
Το μήνυμα του Τσαβούσογλου
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, ο οποίος στην Βαρσοβία συναντήθηκε με τον Πολωνό ομόλογό του και έκανε δηλώσεις για το θέμα. «Υπερασπιζόμαστε πλήρως τα δικαιώματά μας και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων», ανέφερε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Ανέφερε επίσης ότι για την Αν. Μεσόγειο εξαντλούνται τα περιθώρια των διπλωματικών ελιγμών. Σε τέτοιες κρίσιμες συγκυρίες, σύμφωνα πάντα με τον υψηλόβαθμο Τούρκο διπλωμάτη, η Τουρκία δεν έχει άλλη επιλογή παρά να «κατέβει στο γήπεδο», να πιέσει τις εμπλεκόμενες πλευρές για να επιστρέψουν στην διπλωματία. Κατηγορώντας την Ελλάδα και την Κύπρο με το πρόσχημα ότι έχουν μαξιμαλιστικές θέσεις, ο Τσαβούσογλου υποστήριξε: «Δείξαμε στην πράξη ότι προσπάθειες περιορισμού της Τουρκίας σε μια μικρή περιοχή μέσω του χάρτη της Σεβίλλης δεν πρόκειται να σημειώσουν επιτυχία». Ο Τούρκος ΥΠΕΞ επανέλαβε την τουρκική πρόταση περί σύγκλησης μιας διάσκεψης για την Αν. Μεσόγειο. Τέλος, χαρακτήρισε «προβοκάτσια» τις προγραμματισμένες νέες γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Στην Άγκυρα, καλά ενημερωμένοι κύκλοι σχετίζουν τις πιο πάνω δηλώσεις με την αποφασιστικότητα της Άγκυρας για την ματαίωση του σχεδίου του «EastMed». «Το σκεπτικό της Τουρκίας είναι απλό. Το σχέδιο EastMed δεν πρόκειται να προχωρήσει από τη φάση των προκαταρκτικών εργασιών σε πράξη. Και αυτό διότι αμφισβητεί τα συμφέροντα της Τουρκίας και των Τ/κ. Αργά ή γρήγορα, οι συνομιλητές της Τουρκίας στην περιοχή θα κατανοήσουν ότι η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων μπορεί να εξασφαλιστεί μονάχα μέσα από τον διάλογο και την συνεργασία όλων των πλευρών», σημείωναν το βράδυ της Δευτέρας τουρκικές πηγές.
Η αποφασιστικότητα και οι διαβεβαιώσεις της τουρκικής κυβέρνησης, δεν πείθουν τους εθνικιστικούς κύκλους στην Άγκυρα. Υποστηρικτές της κυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) ζητούν από τον κ. Ερντογάν και τους συνεργάτες τους νέα αντίποινα και κινήσεις επίδειξης αποφασιστικότητας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του εν αποστρατεία ναυάρχου Τζιχάντ Γιαϊτζί, ο οποίος είναι ένας από τους εμπνευστές του περίφημου δόγματος «Γαλάζια Πατρίδα». Την Δευτέρα, μιλώντας στο τουρκικό ειδησεογραφικό κανάλι «Haber Global», ο Γιαϊτζί ζήτησε την άμεση έναρξη τουρκικών ερευνών και γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με τον ίδιο, το μορατόριουμ για τον έλεγχο της έντασης στην περιοχή έληξε τον Σεπτέμβριο και πλέον η Τουρκία δεν έχει κανένα λόγο για να κρατήσει τα σκάφη της δεμένα στα τουρκικά λιμάνια.
