Του Απόστολου Τομαρά
Χωρίς να ξεκαθαρίσει αν οι δύο ηγέτες ασχολήθηκαν με τις ουσιαστικές διαφορές που αφορούν τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει Κύπρος και Ελλάδα για την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης, πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των δύο στην Νέα Υόρκη. Νίκος Χριστοδουλίδης και Κυριάκος Μητσοτάκης κρατώντας κλειστά τα χαρτιά τους έστειλαν μήνυμα προσήλωσης στο έργο σε μια προσπάθεια να εκτονωθεί η τεταμένη κατάσταση του προηγούμενου διαστήματος.
Να αποτραπούν οι διαρροές
Η συνάντηση Μητσοτάκη - Χριστοδουλίδη ξεκίνησε με καθυστέρηση μισής ώρας ένεκα της ομιλίας του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Η κίνηση ώστε η συνάντηση να γίνει τετ α τετ ερμηνεύεται ως μια προσπάθεια να αποτραπούν διαρροές που θα έδιναν τροφή το θέμα να παραμείνει ψηλά στην ατζέντα του δημόσιου διαλόγου στις δύο πρωτεύουσες. Θέμα το οποίο φαίνεται να είχε ενοχλήσει και τις δύο πλευρές. Μάλιστα, κατά την έναρξη της συνάντησης και ενώπιον των φωτογραφικών φακών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με διάθεση χαλαρή ζήτησε από τον πρωθυπουργό της Ελλάδας να πραγματοποιήσουν χειραψία προκειμένου, όπως είπε, να δείξουν πως το κλίμα που επικρατεί μεταξύ τους δεν ανταποκρίνεται στα δημοσιεύματα του Τύπου. Από εκεί και πέρα το ζητούμενο είναι τι διημείφθη εντός της αιθούσης, όταν οι πόρτες έκλεισαν. Πέρα από τη διαχείριση των διαφορών που αποκαλύφθηκαν μετά τη συνέντευξη του ΥΠΟΙΚ Μάκη Κεραυνού στην «Κ», πολιτικοί αναλυτές θεωρούν απίθανο οι κ. Χριστοδουλίδης και Μητσοτάκης να μην άγγιξαν την ουσία των διαφωνιών Αθηνών και Λευκωσίας για την πορεία του έργου και τις υποχρεώσεις της κάθε πλευράς, κάτι για το οποίο οι πλευρές μέχρι και τη συνάντηση της Νέας Υόρκης δεν έριξαν νερό στο κρασί τους.
Μήνυμα στις Βρυξέλλες
Αν υπάρχει κάτι στην κοινή δήλωση της Νέας Υόρκης που δείχνει συμπόρευση των δύο χωρών είναι η αναφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι «είναι ενήμεροι» και πως «στηρίζουν το έργο». Πολύ πριν ξεσπάσει η πολιτική φουρτούνα με το καλώδιο, στην κυπριακή πρωτεύουσα υπήρχαν έντονες απόψεις που ήθελαν Κύπρο και Ελλάδα να πιέζουν τις Βρυξέλλες να βγουν μπροστά προκειμένου να αντιμετωπίσουν το γεωπολιτικό ρίσκο ένεκα των προκλήσεων της Τουρκίας. Αθήνα και Λευκωσία θεωρούν πως η Ε.Ε. δεν έχει κάνει όσα θα έπρεπε και μπορεί να κάνει, προκειμένου να βάλει φρένο στην τουρκική αυθαιρεσία.
Μάλιστα κυπριακές πηγές έλεγαν στην «Κ» πως οι αρμόδιοι υπουργοί των δυο χωρών είχαν συμφωνήσει να επαναφέρουν το θέμα στα συλλογικά όργανα της Ε.Ε. Οι ίδιες απόψεις επιμένουν πως η κρίση που έχει ξεσπάσει σε πολιτικό επίπεδο για το καλώδιο αποτελεί τακτική, προκειμένου οι Βρυξέλλες να υλοποιήσουν αυτό για το οποίο είχαν δεσμευθεί στη σύσκεψη της Λευκωσίας τον Σεπτέμβριο του 2024. Δηλαδή, να αντιμετωπίσουν το γεωπολιτικό ρίσκο και τις τουρκικές προκλήσεις.
Η προσήλωση και οι διαφορές
Εκ των πραγμάτων η διαβεβαίωση των δύο ηγετών παραμένουν προσηλωμένοι στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης μοιάζει με χαρτί χωρίς αντίκρισμα, αν δεν υπάρξει σύγκλιση στις διαφορές που υπάρχουν. Ακόμα και όταν το θέμα της πολιτικής διάστασης Αθηνών - Λευκωσίας βρισκόταν σε κορύφωση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης επέμενε πως η Κυπριακή Δημοκρατία δεν πρόκειται να εκταμιεύσει τα ποσά που διεκδικεί ο ΑΔΜΗΕ, €25 εκατ. σε πρώτη φάση και €125 εκατ. στη συνέχεια, εάν η ελληνική πλευρά δεν δώσει απτά σημάδια πως η υλοποίηση του έργου θα ξεκινήσει. Δηλαδή, η Αθήνα να πάρει όλες εκείνες τις αποφάσεις προκειμένου να επαναληφθούν οι ερευνητικές εργασίες μεταξύ Κρήτης και Κύπρου, οι οποίες επίσημα πάγωσαν προσωρινά από το καλοκαίρι του 2024. Σε μια τέτοια εξέλιξη ο κ. Χριστοδουλίδης έχει διαβεβαιώσει πως η Κύπρος θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από το Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2024 στη Λευκωσία.
