Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ
Οι «Εξομολογήσεις» του Αγίου Αυγουστίνου, στην ωραία μετάφραση της Φραγκίσκης Αμπατζοπούλου (εκδ. Πατάκη, 1997), είναι ένα κείμενο - πατρίδα από τα 27 μου, όταν το πρωτοδιάβασα. Η επίδρασή του παραμένει αμείωτη και στα πενήντα μου, τώρα που το διαβάζω ξανά ολόκληρο. Αυτή η ασύλληπτη σύζευξη θεολογικού στοχασμού, αρχαιοελληνικής σκέψης, μα και τόσο απρόσμενα σύγχρονης υπαρξιακής εξομολόγησης, με παρηγορεί και με συγκινεί βαθιά.
«Με τον Αυγουστίνο αρχίζει η μεγάλη εσωτερική πάλη, που γίνεται και δημόσια ομολογία», γράφει εύστοχα ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος στην «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος». Το πολύτομο αυτό έργο, που είναι ένας αληθινός άθλος (εκδ. Γιαλλέλης, 1976), ανακάλυψα πολύ νέος στην πατρική βιβλιοθήκη, αδιάβαστο. Από τότε, εκκινώντας ανορθόδοξα από τα κεφάλαια τα αφιερωμένα στους μεγάλους κλασικούς μουσουργούς, είναι ένα ανάγνωσμα ζωής για μένα. Φάρος και οδηγός στην περιπέτεια της δυτικής σκέψης και δημιουργίας, στα ανεκτίμητα κειμήλια της ευρωπαϊκής τέχνης και γραμματολογίας.
Τα «Σημειωματάρια» του Αλμπέρ Καμύ τα ανακάλυψα φοιτητής στην Αγγλία, σε μια κομψή έκδοση της Penguin. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν σε μια εξίσου ωραία έκδοση, από τη λευκή σειρά του Εξάντα. Εκεί, σε αυτές τις ερεθιστικές σημειώσεις, ποιητικές μα και έξοχα ευθύβολες, φωλιάζει ένας τρυφερός, ζυγισμένα λυρικός, εξομολογητικός Καμύ της Μεσογείου, που αγαπώ πολύ. Επιστρέφω στην πατρική βιβλιοθήκη και στους πολύχρωμους τόμους της σειράς «Τα φοβερά ντοκουμέντα», που οι εκδόσεις Φυτράκη εξέδωσαν σε συνεργασία με τον ιταλικό οίκο Mondadori τη δεκαετία του 1970. Εκεί διάβασα συναρπαστικά non fiction novels, για την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα, τη δολοφονία του Κένεντι, τη χιτλερική «Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών», τις δίκες της Νυρεμβέργης, την Κου Κλουξ Κλαν, μα και για τον Σαγγάριο, την εκτέλεση των Εξι, τον Εμφύλιο. Πολλοί από τους ελληνικούς τίτλους ήταν απολαυστικά γραμμένοι από τον Αλέξανδρο Κοτζιά.
Η πατρική βιβλιοθήκη, όμως, είχε και άφθονο Ιούλιο Βερν στις κλασικές εκδόσεις της Αγκυρας: «Είκοσι χιλιάδες λεύγες», «Από τη Γη στη Σελήνη», «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» και άλλα, τα οποία σήμερα διαβάζω ξανά με το ίδιο δέος και το ίδιο σάστισμα. Νομίζω πως, κατά κάποιο τρόπο, ο Βερν με οδήγησε στον εξίσου περιπετειώδη Στίβενσον, αυτός με τη σειρά του στον πιο «φιλοσοφικό» Τζόζεφ Κόνραντ και από εκεί πήγα στον μέγιστο Γκράχαμ Γκριν και στην «ξερή στακάτη πρόζα» του Χέμινγουεϊ, αλλά και του «δικού μας» Θανάση Βαλτινού. Ολα αυτά τα κείμενα είναι για μένα λίγα από τα πολλά «λιμάνια», στα οποία επιστρέφω κάθε τόσο για να γεμίσω το φορτίο μου.
