Kathimerini.com.cy
Ανακοινώθηκαν από τον Όμιλο Λογοτεχνίας και Κριτικής οι νικητές των Βραβείων του Ομίλου, που απονέμει από το 2021. Ο Όμιλος απονέμει Βραβείο Ποίησης, Βραβείο Μυθιστορήματος, Βραβείο Διηγήματος, Βραβείο Φιλολογικής Μελέτης- Δοκιμίου- Κριτικής Έκδοσης και Βραβείο Συνολικής Προσφοράς «Βασίλης Μιχαηλίδης». Για το 2024 το Βραβείο Ποίησης απονέμεται στην ποιήτρια Αγγέλα Καϊμακλιώτη, το Βραβείο Μυθιστορήματος στον Κυριάκο Στυλιανού και το Βραβείο Διηγήματος στον Κώστα Παπαϊωάννου. Το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Λογοτέχνη απονέμεται στην Ιωάννα Παπαντωνίου και το Βραβείο Φιλολογικής Μελέτης- Δοκιμίου- Κριτικής Έκδοσης «Αντώνης Κ. Ιντιάνος» στον Παναγιώτη Θωμά.
Ο ΟΛΚ έχει ήδη ανακοινώσει ότι το Βραβείο Συνολικής Προσφοράς «Βασίλης Μιχαηλίδης» απονέμεται για το 2024 στον ομότιμο καθηγητή του Ιονίου Πανεπιστημίου και νεοελληνιστή Θεοδόση Πυλαρινό.
Συγκεκριμένα, το Βραβείο Ποίησης απονέμεται ομόφωνα στην Αγγέλα Καϊμακλιώτη για την ποιητική συλλογή της «Λυκόσκυλα» (εκδ. Βακχικόν). Το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής (Κυριάκος Ιωάννου, Ζήνα Λυσάνδρου- Παναγίδη, Γαβριέλλα Παναγή): «Τα πολυπρισματικά Λυκόσκυλα της σημαντικής Κύπριας ποιήτριας Αγγέλας Καϊμακλιώτη αποτελούν την κορυφαία ποιητική στιγμή της και συγκαταλέγονται μεταξύ των καλύτερων ποιητικών συλλογών των τελευταίων χρόνων. Στη συλλογή αυτή, εκτός από την αγάπη και τον πόνο της ποιήτριας για τη γενέθλια γη της, μπορεί να διακρίνει κανείς, αφενός, ορισμένα μετανεωτερικά στοιχεία, τα οποία, όχι μόνο δεν αποσυναρμολογούν, αλλά, τελικά, συνοστεώνουν ακόμη περισσότερο τα εγκάρσια νοήματα των στίχων, και, αφετέρου, την επιτυχημένη προσπάθεια της δημιουργού να εντάξει στην ποίησή της – ακόμη πιο έντονα σε σχέση με τις προηγούμενες συλλογές της – τα λογοπαίγνια: βλ., π.χ., την αντίστιξη ανάμεσα στους πολιτικούς μηχανικούς και τον ποιητή Παντελή Μηχανικό στο ποίημα «Μικρό μπαλκόνι στα Λιμνιά». Ειδικότερα, τα ποιήματα «Famagusta touring», «Νόστος», «Capo Bonandrea» και «Meta-Ποίηση» αναμένεται να διανύσουν πολλά αναγνωστικά χιλιόμετρα».
Διάκριση έλαβαν οι: Παύλος Ανδρέου, «Κουνούπι τίγρης» (εκδ. Θράκα)
Χριστίνα Α. Γεωργίου, «Βάθος πεδίου: ποιήματα εμπνευσμένα από ταινίες» (εκδ. Άνευ)
Αντιγόνη Ηλία, «Βαθύ μπορντό» (εκδ. Αρχύτας)
Παναγιώτης Παλασίδης, «Το αδιέξοδο των σκέψεων και των συναισθημάτων» (εκδ. Ιωλκός)
Αδελαΐδα Παπαγεωργίου, «Αμμόχωστος δεν σε ξεχνώ» (αυτοέκδ.)
Χρήστος Τζανάκος, «Το αείζωον» (εκδ. Ιωλκός)
Βασίλης Τσερέλης, «Ποιήματα που το ’σκασαν απ’ τα τραγούδια» (εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία)
Το Βραβείο Μυθιστορήματος/ Νουβέλας απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Κυριάκο Στυλιανού για τη νουβέλα του «Ανάπηρος ορίζοντας (εκδ. Αρμίδα). Στο σκεπτικό της κριτικής επιτροπής (Κωνσταντίνος Μακρής, Αντιγόνη Περικλέους- Παπαδοπούλου, Ανδρέας Χατζηθωμάς) αναφέρεται: Ο «Ανάπηρος ορίζοντας» του Κυριάκου Στυλιανού συνιστά μια καλογραμμένη νουβέλα μέσα από την οποία αναδίδεται το τραύμα που έχουν προκαλέσει στους Κυπρίους, και ειδικά σε ένα μικρό παιδί, τον Λευτέρη, τα αρνητικά συμπαρομαρτούντα της τουρκικής εισβολής του 1974. Η πορεία του Λευτέρη αντανακλά την πορεία και τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά του κυπριακού Ελληνισμού, καθώς και τη συλλογική μνήμη και αναζήτηση, ενώ ο έρωτάς του για την Αϊσέ, η οποία ζει πλέον στο δικό του σπίτι στο κατεχόμενο χωριό του, συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων – των πιο ανθρώπινων – στιγμών του έργου. Οι διάλογοι, γραμμένοι στην κυπριακή ντοπιολαλιά, προσδίδουν στην υπόθεση του έργου ακόμη περισσότερη ζωντάνια, αμεσότητα και αληθοφάνεια. Γενικά, η συγγραφική πορεία του Στυλιανού κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, από τη συλλογή διηγημάτων του Κλεμμένα παιχνίδια μέχρι σήμερα, αναδεικνύει έναν ταλαντούχο πεζογράφο με εντυπωσιακή πρόοδο, και τον τοποθετεί στα υψηλότερα σκαλοπάτια της κυπριακής πεζογραφίας, είτε ως διηγηματογράφο είτε ως νουβελογράφο.
Διάκριση έλαβαν: Μαρία Α. Μίτλεττον, «Πού πάνε τα πουλιά όταν πεθαίνουν» (εκδ. Εν Τύποις)
Το Βραβείο Διηγήματος απονέμεται ομόφωνα στον Κώστα Παπαϊωάννου για το διήγημά του «Η δασκάλα». Το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής (Κωνσταντίνος Μακρής, Αντιγόνη Περικλέους- Παπαδοπούλου, Ανδρέας Χατζηθωμάς): Το αδημοσίευτο διήγημα «Η δασκάλα», ο δημιουργός του οποίου το υπέβαλε με το ψευδώνυμο «Καταλάνος 260554», είναι συνθεμένο στην κυπριακή διάλεκτο. Το θέμα πηγάζει από την κυπριακή πραγματικότητα του προηγούμενου αιώνα. Η αφήγηση ρέει αβίαστα, με διαύγεια και καθαρότητα, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον. Μέσα από τα πρόσωπα και τις καταστάσεις που περιγράφονται αναδεικνύεται το ήθος της εποχής και προβάλλονται οι συνήθειες και οι παραδόσεις τόσο των ανθρώπων της υπαίθρου όσο και των αστών. Ο συγγραφέας, με πλούσιο λόγο, καταφέρνει να αναπαραστήσει το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, να εκδιπλώσει τον χρόνο και τον τόπο, αναβιώνοντας μνήμες, με σκοπό να παραμείνει άρρηκτος ο δεσμός μας με το παρελθόν. Το τέλος της αφήγησης, απρόοπτο, αφήνει μια γλυκιά γεύση αυθεντικότητας και επάρκειας. Ο συγγραφέας, με σεβασμό στην πολιτισμική ταυτότητα του τόπου, καταγράφει στιγμές της καθημερινότητας που άλλοτε θεωρούνταν αυτονόητες, αλλά σήμερα κινδυνεύουν να λησμονηθούν. Η γλώσσα, οι συνήθειες, οι κοινωνικές σχέσεις και οι συμβολισμοί που ενυπάρχουν στο κείμενο λειτουργούν ως γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, επιδαψιλεύοντας στη νέα γενιά ένα πολύτιμο νήμα σύνδεσης με τις ρίζες της. Το διήγημα, πέραν της αισθητικής του αξίας, αποκτά και παιδευτική διάσταση, υπενθυμίζοντας την ανάγκη διατήρησης της συλλογικής μνήμης και της πολιτισμικής συνέχειας.
Το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Λογοτέχνη απονέμεται ομόφωνα στην Ιωάννα Παπαντωνίου για την ποιητική συλλογή της «Γράφαμε τις φωνές μας στο νερό» (εκδ. Ρώμη). Σύμφωνα με το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής (Μαρία Μιχαηλίδου, Όλγα Οικονομίδου, Αντιγόνη Περικλέους- Παπαδοπούλου): Η ποιητική συλλογή της Ιωάννας Παπαντωνίου «Γράφαμε τις φωνές μας στο νερό» συγκεντρώνει ποιητικές αρετές τόσο στη σύλληψη των ιδεών όσο και στην ποιητική τους απόδοση. Τέτοιες αρετές είναι η πρωτοτυπία και η ζωηρότητα των ποιητικών εικόνων, η πλούσια σύγχρονη θεματολογία, η αλήθεια και η ευθύτητα αντίκρισης του έξω και του έσω κόσμου της και, γενικά, ο ανθρωποκεντρικός άξονας της έμπνευσής της. Η συλλογή ξεχωρίζει για την αρτιότητα και τη συναισθηματική της δύναμη. Με γλώσσα λιτή αλλά βαθιά, η ποιήτρια καταγράφει τις εσωτερικές και εξωτερικές μετατοπίσεις του σύγχρονου ανθρώπου, μετατρέποντας την καθημερινότητα σε ποιητικό υλικό. Η πρωτοτυπία των εικόνων, η ευαισθησία στη θεματική προσέγγιση, η ειλικρίνεια και η ανθρωποκεντρική ματιά διατρέχουν τα ποιήματα της Παπαντωνίου, τα οποία, εντέλει, δημιουργούν την ελπίδα για μια επιτυχημένη συνέχεια στον απαιτητικό χώρο της λογοτεχνίας.
Το Βραβείο Φιλολογικής Μελέτης- Δοκιμίου- Κριτικής Έκδοσης «Αντώνης Κ. Ιντιάνος» απονέμεται ομόφωνα στον Παναγιώτη Θωμά για το δοκίμιό του «Μια ανέφικτη ανάσταση. Σχόλιο στη Μεταμόρφωση του Κάφκα» (εκδ. Αρμός). Το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής (Γιώργος Β. Γεωργίου, Κυριάκος Ιωάννου, Γαβριέλλα Παναγή) έχει ως εξής: Η εστίαση του Παναγιώτη Θωμά, στο δοκίμιό του Μια ανέφικτη ανάσταση…., δεν αφορά τη σύμπλευση του μυθιστορήματος αυτού με την ίδια τη ζωή του Κάφκα. Πρόκειται για μια εκ του σύνεγγυς ερμηνευτική προσέγγιση, η οποία θα μπορούσε με το ίδιο όφελος να διαβαστεί είτε πριν είτε ύστερα από την ανάγνωση του ίδιου του λογοτεχνικού έργου. Όπως σωστά διαπιστώνει ο Θωμά, αφενός, οι γονείς του μεταμορφωμένου ήρωα «κάτω ή μέσα από την ανημποριά και την ασχήμια αδυνατούν να δουν» (σ. 19)· και, αφετέρου, ο ίδιος ο Gregor, σταθερά και βασανιστικά, περνά από την άγνοια στη γνώση. Το αυτοτελές αυτό δοκίμιο, εκτός από την επικέντρωση σε κομβικά μέρη της Μεταμόρφωσης, όπως ο τραυματισμός από το μήλο ή η εξελικτική ανάδειξη της υποκρισίας της αδερφής, εντυπωσιάζει και για τον μεταμοντερνιστικό τρόπο με τον οποίο επιχειρεί να ξεκλειδώσει το έργο του Κάφκα, καθώς ο Θωμά, καίτοι κινείται εντός του εκκλησιαστικού-βιβλικού χώρου, την ίδια στιγμή, γόνιμα και εποικοδομητικά, ανοίγει τη βεντάλια του διακειμενικού φάσματος, παραθέτοντας, π.χ., στίχους της Χαρούλας Αλεξίου και της Κικής Δημουλά, αλλά και απόψεις του Μάνου Χατζιδάκι. Γενικά, το άρτιο αυτό δοκίμιο πληροί τις προϋποθέσεις, ώστε να συμπεριληφθεί στη διεθνή βιβλιογραφία για τη ζωή και το έργο του Κάφκα.
Βραβείο Συνολικής Προσφοράς «Βασίλης Μιχαηλίδης»
Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, το Δ.Σ. του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής αποφάσισε ομόφωνα να απονείμει το Βραβείο Συνολικής Προσφοράς «Βασίλης Μιχαηλίδης» (2024) του Ο.Λ.Κ. στον εξαίρετο φιλόλογο νεοελληνιστή και έναν από τους κορυφαίους μελετητές της κυπριακής λογοτεχνίας, Θεοδόση Πυλαρινό.
Η τελετή απονομής των βραβείων του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου, ώρα 7μ.μ., σε χώρο που θα ανακοινωθεί αργότερα.
