Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ
Αν υπάρχει ένας κοινός τόπος στον οποίο μπορούν να συναντηθούν οι μελετητές του Ελευθέριου Βενιζέλου, αυτός είναι η διαπίστωση ότι υπήρξε ένας χαρισματικός ηγέτης. Ολα τα άλλα είναι υπό συζήτηση.
«Ισως έκαμε πολλά σφάλματα, αλλά ποτέ δεν του απέλειψε το θάρρος, ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης, διότι ποτέ δεν επερίμενε από την μοίραν να ιδή την χώρα του προηγμένην», γράφει το επίγραμμα στον τάφο του «αλλά έθεσε εις την υπηρεσίαν της όλον το πυρ που είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματική». Τα λόγια είναι δικά του και προέρχονται από μια ομιλία του στη Βουλή το 1932.
Τα κλειδιά για τη βαθύτερη κατανόηση της προσωπικότητας και των επιλογών του χαρισματικού Βενιζέλου –χαρισματικού κατά τον ορισμό του Μαξ Βέμπερ, δηλαδή ατόμου με ιδιότητες απρόσιτες στον κοινό άνθρωπο όπως είπε ο ιστορικός Γιώργος Μαυρογορδάτος– προσφέρει στους αναγνώστες της η κυριακάτικη «Καθημερινή» με την έκδοση της βιογραφίας «Ελευθέριος Βενιζέλος. Ο άνθρωπος, ο ηγέτης» του Νικόλαου Εμμ. Παπαδάκη, γενικού διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος». Η βιογραφία χωρίζεται σε τέσσερις τόμους και ξεκινάει με «Τα χρόνια της Κρήτης (1864 - 1910)» που διανέμεται αύριο Κυριακή 12 Ιανουαρίου. Κάθε τόμος συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ενώ στο τέλος κάθε κεφαλαίου οι αναγνώστες θα βρουν ένα πλήρες ευρετήριο πηγών.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος (1864-1936) ήταν από τους λίγους πολιτικούς άνδρες με βαθιά και καθοριστική επίδραση στην ελληνική Ιστορία τόσο κατά τη διάρκεια της ζωής του όσο και μετά τον θάνατό του.
Ως απόστολο του κοσμοπολίτικου ελληνισμού και αρχιτέκτονα της σχολής του ρεαλισμού περιέγραψε τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο διευθυντής της «Καθημερινής» Αλέξης Παπαχελάς, κατά την παρουσίαση της έκδοσης στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή, μια πρωτοβουλία που θα έμοιαζε, όπως είπε, παράδοξη σε πολλούς αν γινόταν πριν από 60 - 70 χρόνια, θυμίζοντας τη σφοδρή κριτική που ασκούσε ο ιδρυτής της εφημερίδας Γιώργος Βλάχος απέναντι στον Κρητικό πολιτικό. «Ομως οι χώρες, οι εφημερίδες ωριμάζουν και η ιστορία ωριμάζει μέσα μας. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι αν έχει κάνει κάτι η “Κ” είναι πως έχει συμβάλει στην έννοια της εθνικής συνεννόησης και στο να ξεπεραστούν οι διχασμοί», σημείωσε και πρόσθεσε ότι «το βιβλίο περιγράφει ανάγλυφα τον άνθρωπο Βενιζέλο και δείχνει πόσο ικανός statesman ήταν».
Ο Νικόλαος Εμμ. Παπαδάκης, συγγραφέας του βιβλίου «Ελευθέριος Βενιζέλος. Ο άνθρωπος, ο ηγέτης».
Φίλος με τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ, απαλλαγμένος από τοπικισμούς και τον φόβο του πολιτικού κόστους, εμμονικός με τις πολιτικές του θέσεις αλλά και δεινός μεταφραστής του Θουκυδίδη, όπως παρατήρησε ο αρχισυντάκτης του ενθέτου Τέχνες και Γράμματα Ηλίας Μαγκλίνης, που παρουσίασε την εκδήλωση, ο Βενιζέλος συγκέντρωνε στο πρόσωπό του πολλά χαρίσματα και ατέλειες. Ειδικά στα χαρίσματα όμως ελλοχεύει ο κίνδυνος να μετατραπεί μια βιογραφία σε «αγιογραφία», σημείωσε ο ιστορικός Γιώργος Μαυρογορδάτος. Ο κ. Μαυρογορδάτος περιέγραψε τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι βιογράφοι ηγετικών πολιτικών ανδρών, πόσο μάλλον όταν επικεντρώνονται σε φυσιογνωμίες όπως ο Βενιζέλος που υπήρξε πολυγραφότατος, μανιώδης επιστολογράφος (με χιλιάδες επιστολές), με μεγάλο όγκο αρχειακού υλικού, από συνεντεύξεις και διαλέξεις μέχρι πολύωρες ομιλίες στο βήμα της Βουλής και σε προεκλογικά μπαλκόνια. Προσπάθεια και φιλοδοξία της έκδοσης είναι να καλύψει την έλλειψη μιας ολοκληρωμένης βιογραφίας του Ελευθέριου Βενιζέλου, σημείωσε συγκινημένος ο συγγραφέας Νικόλαος Εμμ. Παπαδάκης, ο οποίος τόνισε ότι το βιβλίο είναι γραμμένο σαν μυθιστόρημα αλλά στηρίζεται σε επιστημονικές πηγές, αρχεία και βιβλιογραφία. «Βιογραφώντας τους πολιτικούς δεν είναι νοητός ο διαχωρισμός του πολιτικού από τον άνθρωπο», σημείωσε ο κ. Παπαδάκης για τον Βενιζέλο, ο οποίος εκτός από τον έντονο πολιτικό βίο είχε και μια πολυκύμαντη ιδιωτική ζωή. «Ηταν σπουδαίος διπλωμάτης και πίστευε ότι οι πόλεμοι δεν κερδίζονται χωρίς συμμαχίες. Το θέμα είναι αν οι επόμενες πολιτικές ηγεσίες ακολούθησαν τις διδαχές του».
