Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η «Κ» στην έντυπη έκδοσή της θα σας προτείνει κάθε βδομάδα έξι βιβλία Κύπριων συγγραφέων αντί για έξι εκδηλώσεις. Παρέα με ένα βιβλίο, λοιπόν, ταξιδέψτε, προβληματιστείτε, ψυχαγωγηθείτε, και μετά που θα περάσει το κακό, θα έχετε όσο χρόνο θέλετε για να συζητήσετε με φίλους σας όσα θα σας διηγηθούν οι ήρωες των βιβλίων που θα έχετε διαβάσει.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΥΡΟΥΠΑΚΗΣ
1) Αντώνης Γεωργίου, «ΣΑΝ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ ΕΙΜΑΙ. ΠΟΙΗΜΑΤΑ», Το Ροδακιο 2019
Στη συλλογή του Αντώνη Γεωργίου περιλαμβάνονται 55 ποιήματα, τα οποία ο συγγραφέας έγραψε σε μια περίοδο είκοσι χρόνων, και ουσιαστικά πρόκειται για ένα ποιητικό ημερολόγιο από τη δεκαετία του ’90 μέχρι σήμερα. Η ποίησή του επικοινωνεί με την πεζογραφία, είναι εμπράγματη, ανθρώπινων διαστάσεων και μεγεθών, δεν φωνάζει, πιο πολύ ψιθυρίζει ή αναλογίζεται, συλλογιέται και παρατηρεί γύρω αλλά και βαθιά μέσα του, παίρνει το θάρρος να μιλήσει για πράγματα απλά, για τους ανθρώπους που αγαπάμε και μεγαλώνουν, για το χρόνο που περνάει, το σώμα που αλλάζει, για το πώς γινόμαστε πιο εύθραυστοι, για έρωτες που χάθηκαν ή δεν ήρθαν ποτέ.
2) Γιώργος Μολέσκης, «ΚΑΘΕ ΙΟΥΛΙΟ ΕΠΙΣΤΡΕΦΩ», Βακχικόν 2019
Η είδηση για το άνοιγμα των οδοφραγμάτων στην Κύπρο γίνεται αφορμή για τον ήρωα, τον συγγραφέα του βιβλίου, να ξεκινήσει ένα μακρύ ταξίδι, πρώτα διανοητικό, στη συνέχεια και πραγματικό, στους τόπους που συνέβησαν τα τραγικά γεγονότα του 1974, που προκάλεσαν τη διαίρεση του τόπου. Πρόκειται για ένα ταξίδι στη μνήμη, το οποίο θα τον οδηγήσει στην καρδιά των ίδιων των γεγονότων. Μέσα από το ταξίδι αυτό θα πάρει μια νέα μορφή η εικόνα των τόπων όπου διαδραματίστηκαν τα γεγονότα, στην οποία αυτό που ήταν συνυπάρχει με αυτό που είναι, θα ζωντανέψουν ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα, ιδωμένα μέσα από αυτό που ήταν τότε και αυτό που είναι σήμερα, ως συνθετικά στοιχεία ενός προσωπικού μύθου. Στο έργο, αυτοβιογραφικά και χρονικογραφικά στοιχεία συνδυάζονται με εκείνα της μυθιστοριογραφίας, τα οποία υποβάλλουν η χρονική απόσταση από τα γεγονότα και η ανάγκη αποστασιοποίησης από κάποια πράγματα, έτσι που μέσα από αυτά να αναδεικνύεται μια γενικότερη εικόνα και μια πιο οικουμενική αλήθεια.
3) Χατζηδημητρίου Τάκης, «ΚΥΠΡΟΣ 1950-1959, ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΛΥΤΡΩΤΙΣΜΟΥ», Παπαζήσης 2018
Πώς η βούληση του λαού για ελευθερία οδηγήθηκε στον ένοπλο αγώνα και απ’ εκεί στις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου είναι μια δαιδαλώδης πορεία που συνδέεται άμεσα με τα συμβάντα και τις προσωπικότητες που ηγήθηκαν του αγώνα, τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον Γεώργιο Γρίβα-Διγενή. Τα σφάλματα σε έναν αγώνα είναι αναπόφευκτα. Κάποια ήταν ορατά έκτοτε και άλλα φάνηκαν αργότερα, παρακάμπτονται, όμως ή αποσιωπούνται, γιατί η μυθοποίηση των καταστάσεων, όπως και η συμβολή των ηγετών, δεν επιτρέπει την κριτική. Πολλοί είναι εκείνοι, και ιδιαιτέρα η κατηγορία των πάσης λογής επιγόνων, που θέλουν την ιστορία αμετακίνητη, δογματικά διατυπωμένη και τους ηγέτες στο κέντρο του αιώνιου θαυμασμού. Όμως, ο άκριτος έπαινος του αγώνα και η άνευ ορίων και μέτρου μυθοποίηση των ηγετών εμπεριέχει ιδιοτελή ελατήρια, παγιδεύει τη σκέψη, εμποδίζει τη νέα γενιά να απελευθερωθεί από το παρελθόν και να ατενίσει το μέλλον με νέες ιδέες και νέες προσεγγίσεις.
4) Γιώργος Χριστοδουλίδης, ΜΥΣΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, Κύμα 2019
Τρυφερός, αιχμηρός, αλλά και βαθειά ανθρώπινος, ο Χριστοδουλίδης ξεχωρίζει για την απλότητα και την οικουμενικότητα της ποίησής του. Ο ποιητής και κριτικός Παναγιώτης Νικολαΐδης σημειώνει ότι «με την έβδομη αλλά σημαντικότερη και ωριμότερη, κατά την άποψή μου, ποιητική συλλογή ‘Μυστικοί άνθρωποι’ ο ποιητής και δημοσιογράφος στο επάγγελμα Γ. Χριστοδουλίδης αξιοποιεί μεν τις κατακτήσεις της προηγούμενης του διαδρομής, αλλά δεν επαναπαύεται ούτε εφησυχάζει. Αντίθετα επιχειρεί και επιτυγχάνει ξεκάθαρα ένα εκφραστικό άλμα –ιδιαίτερα στα μεγαλύτερα σε έκταση ποιήματα της ανά χείρας συλλογής που αποτελούν χωρίς καμιά αμφιβολία ποιητική κατάκτηση– δίνοντας πάντα ποίηση δροσερή, ευφάνταστη, πρωτότυπη, διαποτισμένη από γνήσιο ποιητικό αίσθημα και ανατρεπτικό βλέμμα».
5) Νίκος Νικολάου-Χατζημιχαήλ, ΦΥΣΟΡΡΟΟΣ, Βακχικόν 2019
Τα καλύτερα διηγήματα του συγγραφέα, από τα πιο συγκλονιστικά που έχουν γραφτεί για τη δεύτερη μεγάλη συμφορά που έπληξε τον ελληνισμό, δηλαδή την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Ένα αντιπολεμικό παραλήρημα ενός βαριά τραυματισμένου του ’74. Η μάνα του αγνοούμενου που χάνει τα λογικά της και «γυρίζει» στο χωριό της με έναν συγκλονιστικό τρόπο, και σε άλλο ο ορισμός της εσχάτης προδοσίας, μέσα από τα κλειδιά ενός σταυρόλεξου. Ένας γέρο-γητευτής προσπαθεί με γητειές να σβήσει την τουρκική σημαία στον Πενταδάκτυλο. Ένα σπαρακτικό διήγημα για τις 37 ημέρες που πέρασε ο πατέρας του συγγραφέα στην κόλαση των βασανιστηρίων του Αττίλα. Η περιγραφή της Αμμοχώστου, της πόλης φάντασμα, μέσα από τα μάτια ενός παπαγάλου ο οποίος «ξεχάστηκε» εκεί, ενώ οι κάτοικοι την εγκατέλειψαν για να σωθούν. Τέλος, άλλα διηγήματα της αθωότητας, τρυφερά, αληθινά, έξυπνα, ακόμα και μαθηματικά αποφορτίζουν εντελώς το κλίμα της πρώτης ενότητας. * Φυσορρόος: λέξη συνθηματική, που λέγεται από γητευτή για εκδίωξη κάποιου κακού (από το φυσώ+ρέω).
6) Κωνσταντία Σωτηρίου, «ΠΙΚΡΙΑ ΧΩΡΑ», Πατάκη 2019
Στην τελευταία της νύχτα στον κόσμο, καθώς παραδίδει το πνεύμα και ψυχορραγεί, η Σπασούλα συνοδεύεται στην άλλη όχθη από τις φίλες και γειτόνισσές της, που τη συντρόφευαν σε όλη της τη ζωή. Μέσα από μύθους, παραμύθια και δοξασίες, μέσα από πικρές ιστορίες και αληθινά φαντάσματα που µόνο οι γυναίκες μπορούν να δουν και να διηγηθούν, ξεδιπλώνεται η ιστορία των μανάδων των αγνοουμένων της Κύπρου, η ματαίωση, η αναμονή, οι αλήθειες και τα ψέματα της ζωής. Με την «Πικρία χώρα» η Κωνσταντία Σωτηρίου ολοκληρώνει την τριλογία που ξεκίνησε µε τα βιβλία «Η Αϊσέ πάει διακοπές» και «Φωνές από χώμα», µε μοτίβο την αφήγηση των γυναικών για την ιστορία του πολέμου στην Κύπρο. Των γυναικών που περίμεναν, που προδόθηκαν, που δεν δικαιώθηκαν.
