Kathimerini.gr
Εχει κι ο χειμώνας τη χάρη του, αν σκεφτούμε το γιορτινό κλίμα των Χριστουγέννων και τις νύχτες θαλπωρής μπροστά στο αναμμένο τζάκι. Όμως οι χαμηλές θερμοκρασίες φέρνουν και ορισμένες δυσκολίες, ειδικά για τους καρδιοπαθείς και όσους διατρέχουν ανάλογο κίνδυνο.
Το κρύο κάνει τα αιμοφόρα αγγεία να συστέλλονται. Πρόκειται για μια φυσική αντίδραση του οργανισμού, ώστε να διοχετεύεται η απαραίτητη ποσότητα αίματος στα εσωτερικά όργανα του σώματος. Με αυτόν τον τρόπο τα ζωτικά όργανα παραμένουν ζεστά και ελαχιστοποιείται η απώλεια θερμότητας. Ωστόσο, η συστολή των αιμοφόρων αγγείων σημαίνει ότι η καρδιά πρέπει να καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια για να στέλνει αίμα σε όλο το σώμα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αρτηριακή πίεση και να επιβαρύνεται η καρδιά.
Για τα άτομα με υγιείς αρτηρίες, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα. Αλλά, αν οι αρτηρίες σας παρουσιάζουν στένωση λόγω αθηροσκλήρωσης (εναπόθεσης λιπώδους πλάκας στις αρτηρίες), η αγγειοσυστολή που σχετίζεται με το κρύο μπορεί να αυξήσει το ήδη υπαρκτό ενδεχόμενο εμφάνισης δυσφορίας στο στήθος (στηθάγχη) ή καρδιακής προσβολής. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν ασχολείστε με κοπιαστικές δραστηριότητες, όπως το γρήγορο περπάτημα κόντρα σε δυνατό άνεμο, το σπρώξιμο του αυτοκινήτου για να ξεκολλήσει από το χιόνι ή το φτυάρισμα του χιονιού, που αποτελεί κλασικό παράγοντα καρδιακής προσβολής.
«Το φτυάρισμα του χιονιού, ειδικά αν είναι υγρό και βαρύ, αυξάνει το έργο που απαιτείται να καταβάλει η καρδιά πολύ περισσότερο από εκείνο που αντιστοιχεί στο επίπεδο άσκησης που έχετε συνηθίσει», λέει ο δρ Brendan Merchant, καρδιολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Εάν θέλετε να απομακρύνετε λίγα εκατοστά χιονιού μπροστά από την εξώπορτα ή το γκαράζ σας, μη βιάζεστε και παρατηρήστε προσεκτικά πώς νιώθετε, συμβουλεύει. Ακόμη κι ο χειρισμός ενός βαρέος οικιακού εκχιονιστήρα μπορεί να είναι σωματικά εξαντλητικός. Μετά από έντονη χιονόπτωση, επιλέξτε την ασφαλή λύση και προσλάβετε έναν επαγγελματία.
Χειμερινή μελαγχολία
Η κακοκαιρία είναι μόνο ένας από τους τρόπους με τους οποίους ο χειμώνας μπορεί να επηρεάσει τις συνήθειές μας σε θέματα υγείας. Οι μικρότερες και σκοτεινότερες ημέρες αποτελούν την αιτία που μερικοί άνθρωποι αισθάνονται «πεσμένοι» και μελαγχολικοί. Αυτή η κατάσταση, η οποία είναι γνωστή ως εποχική συναισθηματική διαταραχή ή απλώς ως χειμερινή μελαγχολία, μερικές φορές απομυζά την ενέργεια και το κίνητρο για άσκηση και υγιεινή διατροφή, λέει ο δρ Merchant. «Είναι άλλο να μην έχετε καλή διάθεση για μία ή δύο μέρες μόνο και άλλο να μην έχετε όρεξη να ασχοληθείτε με καθημερινές δραστηριότητες· αυτό είναι πιο σοβαρό και θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας πρωτοβάθμιας φροντίδας για βοήθεια», συμβουλεύει.
Προσαρμόστε την άσκησή σας
Αν η ρουτίνα άσκησής σας περιστρέφεται γύρω από ένα γρήγορο περπάτημα νωρίς το πρωί ή το βράδυ, θα πρέπει ίσως να τροποποιήσετε το πρόγραμμά σας. Με έναν μεσημεριανό περίπατο θα μπορέσετε να εκμεταλλευτείτε το κατά κανόνα φωτεινότερο και πιο ζεστό διάστημα της ημέρας. Φροντίστε να ντύνεστε κατάλληλα ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, φορώντας ένα πανωφόρι, καπέλο ή σκούφο και γάντια, ειδικά εάν πάσχετε από το σύνδρομο Raynaud (βλ. «Σύνδρομο Raynaud: Όταν στο κρύο τα δάχτυλα γίνονται ωχρά»). Φορέστε αρκετά ρούχα το ένα πάνω από το άλλο, για να μπορείτε να τα αφαιρέσετε αν ζεσταθείτε πολύ από την προσπάθεια. Αν ζεσταθείτε υπερβολικά, η πίεσή σας μπορεί να πέσει απότομα, με αποτέλεσμα να νιώσετε τάση λιποθυμίας ή ζαλάδα.
Τα ταξίδια και οι συγκεντρώσεις κατά την περίοδο των χειμερινών διακοπών μπορεί επίσης να διαταράξουν την καθιερωμένη ρουτίνα σας. Εάν υποφέρετε από τζετ λαγκ, προσπαθήστε να αναπληρώσετε τον ύπνο που έχετε χάσει. Απολαύστε τα αγαπημένα σας γιορτινά εδέσματα και ποτά, αλλά μην το παρακάνετε, ειδικά όσον αφορά το αλκοόλ.
Αποφύγετε τις λοιμώξεις του αναπνευστικού
Ο συνωστισμός λόγω των συγκεντρώσεων σε κλειστούς χώρους μπορεί να αυξήσει την ευπάθειά σας σε λοιμώξεις του αναπνευστικού, οι οποίες συνήθως είναι πολύ πιο συχνές κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών. «Η γρίπη, ο κορωνοϊός και άλλες λοιμώξεις μπορεί να επιδεινώσουν την καρδιοπάθεια, επομένως είναι πραγματικά σημαντικό να κάνετε όλες τις δόσεις των συνιστώμενων εμβολίων», λέει ο δρ Merchant (βλ. «Θέλετε περισσότερη προστασία για την καρδιά σας; Αρκεί ένα εμβόλιο», στο τεύχος Καρδιολογίας Οκτωβρίου 2022 των Θεμάτων Υγείας, για λεπτομέρειες). Παρότι το CDC συνιστά το αντιγριπικό εμβόλιο να πραγματοποιείται τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, δεν είναι πολύ αργά να εμβολιαστείτε τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο, επειδή ο αριθμός των κρουσμάτων γρίπης συχνά κορυφώνεται τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, προσθέτει. Το συχνό πλύσιμο των χεριών βοηθά επίσης στην πρόληψη της εξάπλωσης αναπνευστικών και άλλων λοιμώξεων.
Σύνδρομο Raynaud: Οταν στο κρύο τα δάχτυλα γίνονται ωχρά
Περίπου 1 στα 20 άτομα έχει σύνδρομο Raynaud, μια διαταραχή η οποία προκαλεί ωχρότητα και μούδιασμα των δαχτύλων των χεριών (και μερικές φορές των ποδιών) ως αντίδραση στο κρύο. Αυτά τα επεισόδια, τα οποία συνήθως διαρκούν μόνο 15 έως 20 λεπτά, συχνά συμβαίνουν όταν είστε έξω μια κρύα ημέρα με αέρα, χωρίς γάντια. Το πρόβλημα αυτό όμως μπορεί να πυροδοτηθεί ακόμη κι όταν βάζετε τα χέρια σας στον καταψύκτη του σούπερ μάρκετ, λόγω σπασμού των αιμοφόρων αγγείων ο οποίος εκδηλώνεται ως αντίδραση στη χαμηλή θερμοκρασία.
Εάν υποφέρετε από το σύνδρομο Raynaud, η πρόληψη είναι η καλύτερη στρατηγική. Να ντύνεστε καλά όταν κάνει κρύο και να επενδύσετε σε μερικά ζευγάρια γάντια καλής ποιότητας, τα οποία μπορείτε να φοράτε και όταν βάζετε τα χέρια σας σε καταψύκτες. Τα μονωμένα ποτήρια για κρύα ροφήματα μπορούν να φανούν επίσης χρήσιμα. Για να αντιμετωπίσετε ένα επεισόδιο, ζεστάνετε το προσβεβλημένο άκρο το συντομότερο δυνατό. ∆οκιμάστε να βάλετε τα χέρια σας κάτω από τρεχούμενο ζεστό νερό ή να τα βάλετε κάτω από τις μασχάλες σας ή άλλο ζεστό μέρος του σώματός σας.
