Της Μαρίας Ηρακλέους
Με μείον 24%, η Κύπρος ήταν από τις χώρες με τις λιγότερες απώλειες στην επιβατική της κίνηση για το 2021, την ώρα που η επιβατική κίνηση στην Ευρώπη καταγράφεται μειωμένη κατά 68%. Σύμφωνα με τον υπουργό Μεταφορών Γιάννη Καρούσο, μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου η αεροπορική κίνηση ήταν κατά 114% αυξημένη σε σχέση με το 2020. Συγκεκριμένα, διακινήθηκαν 4, 86 εκατ. επιβάτες (4.862.855), ενώ ο αντίστοιχος αριθμός για το 2020 ήταν στα 2, 26 εκατ. επιβάτες (2.264.641 ). Θετική είναι η εικόνα ως προς τις διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις οι οποίες είναι στο 95% του 2019. Φυσικά, αυτό το στοιχείο επιδέχεται αλλαγών συνεπεία της επιδημιολογικής εικόνας των χωρών και του πώς θα εξελιχθεί γενικότερα η μετάλλαξη « Όμικρον». Από πλευράς Υπουργείου Μεταφορών, εκφράζεται αισιοδοξία ότι οι συνέπειες δεν θα είναι καταστροφικές. Αισιοδοξία έχει καταγραφεί και από άλλους φορείς και επαφίεται τόσο στην ανάγκη του κόσμου να ταξιδέψει, όσο και στο πλαίσιο σταθερότητας, που φαίνεται να δημιουργεί το πρωτόκολλο προορισμού της Κύπρου, με το διπλό τεστ των αφικνούμενων επιβατών και τα κίνητρα στις αεροπορικές.
Φυσικά, είναι μακρύς ο δρόμος προκειμένου να επανέλθει η αεροπορική σύνδεση στα επίπεδα του 2019. Σύμφωνα με στοιχεία του Eurocontrol, ποσοστό περίπου 45% των απευθείας δρομολόγιων στην Ευρώπη έχουν ακυρωθεί το 2020, μειώνοντας έτσι την συνδεσιμότητα των ευρωπαϊκών χωρών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνουν ωστόσο οι εκτιμήσεις του Διεθνούς Συμβουλίου Αεροδρομίων (ACI), βάσει των οποίων η πλήρης ανάκαμψη της αεροπορικής σύνδεσης στην Ευρώπη δεν αναμένεται πριν από το 2025. Αναμένεται επίσης ότι το 2022 η επιβατική κίνηση στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια θα είναι μειωμένη κατά 32%. Το 2023 θα είναι σαφώς καλύτερη χρονιά με μείωση που φτάνει στο 15%, ενώ το 2024 η επιβατική κίνηση θα είναι μειωμένη μόλις κατά 5%. Η χρονιά κατά την οποία θα καταγραφεί πλήρης αποκατάσταση της επιβατικής κίνησης εκτιμάται ότι θα είναι το 2025, έτος κατά το οποίο θα καταγραφεί, βάσει πάντα των εκτιμήσεων, οριακή αύξηση της τάξης του 1%. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, αυξημένη κατά 4% θα είναι η επιβατική κίνηση το 2026.
Στην Κομισιόν για το restart
Στον δρόμο για την ανάκαμψη του 2025, έχει ζητηθεί εκ νέου η στήριξη της Κομισιόν. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της Κύπρου η οποία ετοιμάστηκε τον Ιούνιο του 2021 και υποβλήθηκε στο Συμβούλιο Μεταφορών της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα. Ήδη έχει εκφραστεί η στήριξη από πλευράς της Ευρωπαίας Επιτρόπου για τις μεταφορές. Στην ουσία, ζητείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πάρει μέτρα για την αποκατάσταση των αερομεταφορών, να δώσει στα κράτη μέλη λύσεις και εργαλεία για βελτίωση της συνδεσιμότητάς τους και να καταθέσει ένα τριετές πλάνο για το restart των αερομεταφορών. Οι συγκεκριμένες ενέργειες θα αποφασιστούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα υπάρχουν ωστόσο εισηγήσεις από πλευράς κρατών μελών. Σύμφωνα με τον Υπουργό, ομάδες ειδικών από τα κράτη μέλη ετοιμάζουν συγκεκριμένες προτάσεις όπως για παράδειγμα την δημιουργία ενός νομικού πλαισίου για τις αερομεταφορές και του ορισμού της ελάχιστης αεροπορικής συνδεσιμότητας κ.ο.κ. «Η κοινή διακήρυξη για την αεροπορική συνδεσιμότητα θα αποτελέσει την αρχή σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα αλλάξει πολλά πράγματα στις αερομεταφορές και τον τρόπο που λειτουργεί η ΕΕ στο θέμα των αερομεταφορών», αναφέρει ο υπουργός Μεταφορών. Η διακήρυξη συνυπογράφηκε αρχικά από άλλες επτά χώρες :Εσθονία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία, ενώ σύμφωνά με τον υπουργό Μεταφορών πλέον η διακήρυξη υποστηρίζεται από δώδεκα χώρες και υπάρχει προοπτική να προστεθούν άλλες δύο. Αναμένεται ότι η διακήρυξη θα υπογραφεί επίσημα τον Φεβρουάριο στην Κύπρο, στην παρουσία των αρμόδιων υπουργών των χωρών που την συνυπογράφουν.
Πάντως, την περασμένη εβδομάδα, η κυπριακή αντιπροσωπεία ενημέρωσε το Συμβούλιο μεταφορών της ΕΕ για το θέμα της αεροπορικής συνδεσιμότητας, ζητώντας μέτρα για την αντιμετώπιση της συνδεσιμότητας σε ολόκληρη την ΕΕ. Στην ενημέρωση που δόθηκε στο πλαίσιο του συμβουλίου μεταφορών, πέραν των προβλημάτων που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού, επισημαίνεται η αναγκαιότητα για μετάβαση σε περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη και απαλλαγή από τον άνθρακα σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού. Τονίζεται δε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι αυτές οι προτάσεις δεν θα επηρεάσουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητα του κλάδου, αλλά ούτε θα οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών καταναλωτή, ενώ θα διασφαλίσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού της ενιαίας αεροπορικής αγοράς. Σημαντική προϋπόθεση είναι ότι οι προτάσεις δεν θα πρέπει να θέτουν σε μειονεκτική θέση και επηρεάζουν δυσανάλογα τα περιφερειακά και νησιωτικά κράτη μέλη, που βασίζονται κυρίως ή αποκλειστικά στην αεροπορία για τις ανάγκες συνδεσιμότητάς τους. Υπογραμμίζεται επίσης ότι η μετάβαση στις μηδενικές εκπομπές στις αερομεταφορές πρέπει να επιτευχθεί με σαφή και απτά μέτρα, που θα εξασφαλίσουν μια ομαλή και δίκαιη μετάβαση για όλα τα κράτη μέλη.
Μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου
Η ανησυχία για την μετάλλαξη «Όμικρον» ήταν λογικό επόμενο ότι θα είχε αποτύπωμα και στην επιβατική κίνηση Δεκεμβρίου, η οποία στην περίπτωση της Κύπρου είναι διαχρονικά και ανεξάρτητα με την πανδημία σε χαμηλά επίπεδα. Μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου, οι επιβάτες που διακινήθηκαν στα δύο αεροδρόμια ήταν 92.609 σε σχέση με τους 13.210 επιβάτες το 2020 (αύξηση 601% σε σχέση με το 2020). Οι αφίξεις είναι 41.092 και οι αναχωρήσεις 51.517. Με βάση αυτά τα στοιχεία, προκύπτει ότι ένας μέσος όρος γύρω στις 9 .000 είναι οι αφίξεις ανά ημέρα, αριθμός που σύμφωνα με τον κ. Καρούσο είναι έξι φορές ψηλότερος σε σχέση με τα στοιχεία του 2020. Συγκριτικά με το 2019, ανέφερε ότι οι φετινές επιδόσεις είναι καλές από πλευράς αριθμού αεροδρομίων με τα οποία συνδέεται η Κύπρος αφού φέτος υπάρχουν πτήσεις προς 158 αεροδρόμια, ενώ το 2019 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 150. Επιπλέον, φέτος ο αριθμός των αεροπορικών εταιρειών είναι 62, σε σχέση με το 2019 που ήταν στις 70. Επισήμανε επίσης ότι υπάρχει αρκετό ενδιαφέρον από αεροπορικές εταιρείες.
