ΚΥΠΕ
Στο μουσείο Αγώνος της ΕΟΚΑ 1955-59 οδηγήθηκε το πρωτόκολλο του όρκου των πρωτεργατών του απελευθερωτικού αγώνα και το ευαγγέλιο επί του οποίου ορκίστηκαν. Τα ιστορικά κειμήλια παραδόθηκαν στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Γιαννάκη Ομήρου, με μακροχρόνιο δανεισμό, από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
Το ευαγγέλιο και ο όρκος φυλάγονταν σε ειδικό χώρο στην παλιά Βουλή των Ελλήνων. Τα κειμήλια παραδόθηκαν στον Υπουργό Παιδείας Κώστα Καδή, από τον κ. Ομήρου, στην κατάμεστη αίθουσα συνεδριών της Ολομέλειας της Βουλής, στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου, δύο πρώην Προέδρων της Βουλής των Ελλήνων, του Πρεσβευτή της Ελλάδας και αγωνιστών.
Τα ιστορικά, ιερά κειμήλια παραδόθηκαν αρχικά στον Πρόεδρο της Βουλής με μακροχρόνιο δανεισμό σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο της παλιάς Βουλής των Ελλήνων στην οδό Σταδίου, κατά την επίσημη επίσκεψη του κ. Ομήρου στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2015 από τον ΓΓ της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος Ιωάννη Μαζαράκη, αφήνοντας στην κρίση του Προέδρου της Βουλής να προτείνει το ίδρυμα στο οποίο θα ανατίθετο η φύλαξη.
Όπως είπε ο Πρόεδρος της Βουλής, οι πρώτες επίμονες συζητήσεις για ένοπλη αντίσταση κατά της βρετανικής κατοχής άρχισαν στους κύκλους των Κυπρίων της Αθήνας, με πρωτεργάτες τους αδελφούς - εξόριστους των Βρετανών από την Κύπρο - δικηγόρους Σάββα και Σωκράτη Λοϊζίδη, από το Δίκωμο. Αφού προσεγγίστηκε πρώτος ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, Εθνάρχης Μακάριος και συμφώνησε με την ιδέα ακολούθησε η άτυπη μύηση και άλλων μελών, Κυπρίων και Ελλαδιτών. Πρόσθεσε ότι οι προσπάθειες επισημοποιήθηκαν στις 7 Μαρτίου 1953, στην Αθήνα, με την ορκωμοσία των πρωτεργατών για την ανάληψη αγώνα για την απελευθέρωση της Κύπρου.
Ο Πρόεδρος της Βουλής ανέφερε περαιτέρω ότι η ορκωμοσία έγινε ενώπιον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, στο διαμέρισμα του καθηγητή της Θεολογικής Σχολής, Γεράσιμου Κονιδάρη, στον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας της οδού Ασκληπιού 46β, στα Εξάρχεια.
Συνέχισε αναφέροντας ότι εκτός από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, υπέγραψαν το σχετικό πρακτικό οι Γεώργιος Στράτος, τέως υπουργός, οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεράσιμος Κονιδάρης, και Δημήτριος Βεζανής, οι αδελφοί Σάββας και Σωκράτης Λοϊζίδης, ο στρατηγός Νικόλαος Παπαδόπουλος (παππούς), ο απόστρατος αντισυνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας και οι Αντώνιος Αυγίκος, Ηλίας Αλεξόπουλος, Δημήτριος Σταυρόπουλος και Ηλίας Τσατσόμοιρος.
“Από τους δώδεκα που υπέγραψαν το πρωτόκολλο ήταν παρόντες στην ορκωμοσία οι επτά, με προφανές αρχέτυπο του τελετουργικού τη Φιλική Εταιρεία και την επανάσταση του 1821”, ανέφερε για να παραθέσει τα γεγονότα όπως τα κατέγραψε ο Κονιδάρης, με βάση τον οποίο, η απόφαση για την ορκωμοσία λήφθηκε στα τέλη Φεβρουαρίου 1953, όταν είχε προχωρήσει η προετοιμασία του αγώνα με αποστολή όπλων και οργάνωση στην Κύπρο.
Ο Πρόεδρος της Βουλής ανέγνωσε ακολούθως τον όρκο που είναι ο εξής: «Ορκίζομαι εις όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος να φυλάξω θυσιάζων και την ιδίαν μου ζωήν, υποφέρων και τα πλέον σκληρά βάσανα, μυστικόν παν ότι γνωρίζω και θέλω ακούση διά την υπόθεσιν της Ενώσεως της Κύπρου. Θα υπακούω δε τυφλώς εις τας εκάστοτε δεδομένας μοι σχετικάς επιταγάς. Εν Αθήναις τη 7 Μαρτίου 1953.»
Ο κ. Ομήρου ανέφερε ακόμα ότι ο καθηγητής Γεράσιμος Κονιδάρης παρέδωσε το ευαγγέλιο και τον όρκο στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, από όπου με πρωτοβουλία του Ιωάννη Μαζαράκη-Αινιάνος και με τη μεσολάβηση του αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου Κύπρου, Πέτρου Παπαπολυβίου, παραδόθηκαν στον ίδιο για να τα μεταφέρει στο νησί.
Ο Υπουργός Παιδείας είπε ότι ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας της ΕΟΚΑ μπορεί να μην οδήγησε στην επίτευξη του βασικού στόχου για αυτοδιάθεση και ένωση με την Ελλάδα, οδήγησε ωστόσο στο τέλος της αποικιοκρατίας και στην ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πρόσθεσε ότι “σήμερα, έξι ολόκληρες δεκαετίες μετά τα ηρωικά εκείνα χρόνια, μεγάλο μέρος του νησιού μας εξακολουθεί να βρίσκεται υπό το βάρος της τουρκικής κατοχής και αντίστοιχο μέρος του λαού μας είναι πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα”.
Περαιτέρω παρατηρώντας ότι ο κυπριακός Ελληνισμός εξακολουθεί να βιώνει κατάφωρη παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων του και στέρηση θεμελιωδών ελευθεριών, είπε ότι παραμένει όρθιος και συνεχίζει τον αγώνα για ελευθερία και επιστροφή στην πατρώα γη. Σημείωσε επίσης ότι ο στόχος της πλευράς μας παραμένει πάντοτε η επίτευξη μιας δίκαιης, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, με πολιτική και οικονομική σταθερότητα, με διασφαλισμένες τις ελευθερίες και τα δικαιώματα για όλους τους νόμιμους κατοίκους της.
Καταλήγοντας είπε πως το Ευαγγέλιο και το Πρωτόκολλο Ορκωμοσίας θα φυλάσσονται από σήμερα, με κάθε σεβασμό, στο Μουσείο Αγώνος της ΕΟΚΑ 1955-59 και θα συμπληρώνουν την ανεκτίμητης αξίας συλλογή των ιερών κειμηλίων του ωραίου εκείνου αγώνα. Ευχαρίστησε θερμά τον Πρόεδρο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδας Διονύσιο Άγγελο Μινώτο για την πρωτοβουλία να παραχωρηθούν τα ιερά αυτά κειμήλια με μακροχρόνιο δανεισμό στη χώρα μας και τον κ. Ομήρου που τα παρέλαβε, υποδεικνύοντας ταυτόχρονα και το Μουσείο Αγώνος ΕΟΚΑ 1955-59 ως τον καταλληλότερο χώρο φύλαξής τους.
