ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

«Ο κόσμος αναγνωρίζει πάντοτε το αληθινό και στο τέλος το υποστηρίζει»

Ο λυράρης Ζαχαρίας Σπυριδάκης μιλάει για τον Φέγγαρο 2016 και για την παραδοσιακή μουσική

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του Φεστιβάλ Φέγγαρος που διοργανώνεται και αυτή τη χρονιά στο χωριό Κάτω Δρυς της επαρχίας Λάρνακας είναι η σύνθεση φαινομενικά ετερόκλητων μουσικών τάσεων και ακουσμάτων. Ωστόσο, αν προσπαθήσει κάποιος να συνθέσει ένα μουσικό ψηφιδωτό, η κάθε μουσική ψηφίδα που θα πρέπει να τοποθετηθεί οπωσδήποτε θα βρει τη θέση της ώστε να δημιουργηθεί μία μεγάλη ηχο-ιδιαίτερη εικόνα. Κάπως έτσι ξεκίνησε και η κουβέντα μας με τον Ζαχαρία Σπυριδάκη, ο οποίος μαζί με ακόμη δύο μουσικούς, τον λαουτιέρη Γιώργο Μανωλάκη και τον κρουστό Γιάννη Παπατζανή, θα εμφανιστεί στον Φέγγαρο 2016. Ο Ζαχαρίας είναι ένας μουσικός παραδοσιακώ τω τρόπω, που όμως ξέρει ότι η μουσική δεν μπορεί να είναι απολίθωμα. Γνωρίζει πάρα πολύ καλά ότι ο δρόμος του είναι εκεί μπροστά, και οι μουσικές του ακούγονται το 2016, οπότε, αν και παραδοσιακός μουσικός, ξέρει πολύ καλά να αναμιγνύει ήχους, να συνδυάζει τεχνικές και να γεφυρώνει μουσικούς τόπους.

–Ποια θα είναι η συμμετοχή σας στο Φεστιβάλ φέτος;
–Η συμμετοχή μας στον Φέγγαρο με τον καλό λαουτιέρη Γιώργο Μανωλάκη και τον κρουστό Γιάννη Παπατζανή, που έχουμε παίξει αρκετά μαζί, θα είναι ένα ταξίδι στην κρητική μουσική, ένας παράπλους της Μεσογείου μέσα από κομμάτια της παράδοσης. Το κομμάτι της παράδοσης το γνωρίζουμε αρκετά καλά, παρόλο που δεν θεωρούμε τους εαυτούς μας ακραιφνείς παραδοσιακούς παίχτες, υπηρετώντας ωστόσο την παράδοση, έχουμε τις ρίζες μας βουτηγμένες εκεί, αλλά και οι τρεις μας έχουμε κάνει πάρα πολύ διαφορετικά πράγματα και συμμετοχές σε διάφορα φεστιβάλ. Στην εμφάνισή μας στον Φέγγαρο φέτος θα κινηθούμε μεταξύ παράδοσης, δικών μας συνθέσεων και θα δείξουμε πώς μπορούν να δεθούν τα μουσικά κομμάτια μεταξύ τους και πώς μπορούν τα δικά μας παιξίματα να δέσουν με ένα μοντέρνο άκουσμα.

–Θα διοργανωθεί και εργαστήρι σχετικό με την κρητική μουσική στο Φεστιβάλ;
–Ναι, το εργαστήρι που προγραμματίζουμε θα ασχοληθεί με όλες τις πτυχές της κρητικής μουσικής. Θα υπάρξει ένα σύντομο εισαγωγικό με την ιστορία της κρητικής μουσικής και σύντομη περιγραφή του τρόπου κατασκευής της λύρας. Θα ασχοληθούμε με κουρδίσματα, τεχνική, ρεπερτόριο και εισαγωγή στο τραγούδι. Μέσω αυτών των δράσεων θα υπάρξει εξοικείωση με τα διαφορετικά τοπικά μουσικά ιδιώματα της κρητικής μουσικής. Όσοι, λοιπόν, μουσικοί παίζουν λαούτο, λύρα, βιολί, κιθάρα ή και κρουστά είναι ευπρόσδεκτοι.

–Τα καλά όργανα νομίζω είναι για σας βασικό προαπαιτούμενο.
–Οπωσδήποτε. Τα όργανα που παίζουμε είναι σημεία αναφοράς μιας μουσικής παράδοσης, οπότε το πώς τα χρησιμοποιούμε είναι για εμάς πολύ σημαντικό. Ξέρεις, μπορεί εύκολα να τυποποιηθείς και να γίνεις απλώς ο λυράρης. Προσπαθούμε η αισθητική μας να είναι πολύ κοντά στη ρίζα, αλλά έχουμε πάντοτε τη συναίσθηση ότι αυτή η αισθητική πρέπει να είναι ανθρώπων που ζουν στο 2016. Πιστεύω ότι όσο πιο πολύ κάτι πλησιάζει στις ρίζες τόσο πιο πολύ μοντέρνο γίνεται. Εδώ να σου πω ότι τα όργανα που χρησιμοποιώ αποκλειστικά τα τελευταία χρόνια είναι από τον κατασκευαστή οργάνων Λεωνίδα Σπανό από το Δάλι. Ένας εξαιρετικός αυτοδίδακτος μάστορας, που αγαπάει τόσο πολύ αυτή του την ενασχόληση, που πραγματικά μου δίνει όργανα με ψυχή. Ελπίζω ότι τα κάνω και μιλάνε…

–Ο κόσμος πώς σας υποδέχτηκε στον Φέγγαρο 2015; Φαντάζομαι ότι για να επιστρέφετε θα περάσατε καλά κι εσείς και ο κόσμος;
– Πέρυσι είχαμε κάνει κάτι αντίστοιχο με τον Ψαρογιώργη και τον Αχιλλέα Περσίδη και απ’ ό,τι φάνηκε πέτυχε, έδεσε γενικά με το Φεστιβάλ στην ολότητά του. Ο κόσμος ήταν ενθουσιώδης, πραγματικά αγκάλιασε τη μουσική μας. Χόρεψε, τραγούδησε, ανταποκρίθηκε με πάρα πολύ όμορφο τρόπο. Ξέρεις, ο κόσμος αναγνωρίζει πάντοτε το αληθινό, και στο τέλος καταφέρνει να το προσεγγίζει με ευθύτητα, πρέπει βέβαια κι εσύ να του μιλάς με ειλικρίνεια, να του δείχνεις τον τρόπο τον δικό σου, να μην παριστάνεις κάτι άλλο από αυτό που πρεσβεύεις μουσικά. Είναι, άλλωστε, δύσκολο να του κρυφτείς από τέτοια κοντινή απόσταση. Η παραδοσιακή μουσική, που προχωράει με τους ρυθμούς του 2016 και δεν είναι μουσειακή αναπαράσταση, μπορεί να δώσει πάρα πολύ ωραία πράγματα και ο κόσμος το καταλαβαίνει.

–Μπορεί σε ένα μουσικό φεστιβάλ όπως είναι ο Φέγγαρος, με την εναλλακτική και ηλεκτρονική μουσική, να ταιριάξει ένα σχήμα παραδοσιακής μουσικής, έστω και με τον δικό σας ιδιαίτερο τρόπο;
–Από μόνη της η μουσική αυτή είναι εναλλακτική, της δίνουμε κι εμείς βέβαια μία άλλη διάσταση, αλλά πάντα παραμένει μία μουσική που μπορεί να προσελκύσει φίλους πολλών μουσικών τάσεων. Αν ένα πράγμα έχει αισθητική και έχει από μόνο του μία δύναμη, θα σταθεί και ο κόσμος, να είσαι σίγουρος, θα το απολαύσει. Άλλωστε, και η περσινή μας εμφάνιση μας το έδειξε. Αλλά και οι συμμετοχές μας σε άλλα φεστιβάλ. Όταν έχει αισθητική κάτι και είναι αύταρκες μουσικά μπορεί να σταθεί. Φυσικά, στον κόσμο αρέσουν και οι εκπλήξεις, και δεν ξέρεις ποτέ πότε μπορείς να τον εκπλήξεις και να του δώσεις και μία άλλη μουσική διάσταση.

«Παράδοση: μην ακουμπάτε», είναι μία λανθασμένη προσέγγιση


Με τη μουσική παράδοση της Κύπρου τι γίνεται; Νομίζεις ότι μουσικά υπάρχουν κοινά μεταξύ κρητικής και κυπριακής μουσικής;
–Ναι, και αυτό είναι η μαγεία της μουσικής της Μεσογείου, πολλά ετερόκλητα κατά τα φαινόμενα στοιχεία, τελικά, αν εγκύψεις περισσότερο, βλέπεις ότι έχουν πάρα πολλά κοινά στοιχεία. Οι μουσικές της Μεσογείου έχουν τέτοιες διαφορές και τέτοιες ομοιότητες που μπορούν να προσεγγίσουν η μία την άλλη ακόμη κι αν έχουν αποκλίνουσες πορείες. Από τη μία άκρη της Μεσογείου έως την άλλη θα δεις πολλά κοινά, αλλά και πολλές διαφορές. Μπορείς όμως να αναγνωρίσεις έναν κοινό πυρήνα. Τώρα στην Κύπρο που με ρωτάς τα πράγματα αρχίζουν και κινούνται προς μία θετική κατεύθυνση. Υπάρχουν νέοι μουσικοί, νέα παιδιά που φαίνεται ότι το ψάχνουν λίγο παραπάνω και βαθύτερα.

–Πώς νομίζεις ότι η παραδοσιακή μουσική μπορεί να επιβιώσει και γιατί όχι και να εξελιχθεί, χωρίς όμως να γίνει φολκλόρ και φτηνό τουριστικό προϊόν;
–Αυτή είναι μία πολύ καίρια ερώτηση. Είναι ένα πρόβλημα αυτό. Νομίζω ότι οτιδήποτε μπαίνει σε φόρμες και κατά κάποιο τρόπο μπαίνει σε καλούπια αρχίζει να χάνει κάτι από τη δυναμική του. Ξέρεις, όταν δεν υπάρχει η ζώσα παράδοση, και έχουν αποκοπεί οι δεσμοί εκείνοι που έδεναν τον κόσμο με τις ρίζες του, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. Στην Κρήτη, ίσως τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά, μιας και υπάρχουν ακόμα πολλοί μουσικοί, οι οποίοι συνεχίζουν μία παράδοση που δεν χάθηκε. Φυσικά, κι εκεί υπάρχουν οι υπερβολές και οι δήθεν παραδοσιακοί ήχοι. Βέβαια, παρατηρώ ότι και στην Κύπρο αρχίζει και αλλάζει το τοπίο, όπως σου είπα ήδη. Πολλοί νέοι μουσικοί στην Κύπρο πειραματίζονται με τους ήχους, με όργανα, αρχίζουν και γίνονται δουλειές. Δεν πρέπει κανείς να πέσει στο τρυπάκι του στυλ «παράδοση, βλέπετε και μην ακουμπάτε», διότι έτσι θα το απονεκρώσεις, και θα καταντήσει να είναι φολκλόρ. Και μην ξεχνάς, το λάθος και το κιτς είναι μέρος του παιχνιδιού, οπότε όσο γίνονται πράγματα και δεν βαλτώνει το πράγμα τόσο θα γινόμαστε καλύτεροι και μέσα από τα λάθη μας θα βελτιωνόμαστε.


Πού θα τους ακούσουμε
Οι τρεις μουσικοί, ο λυράρης Ζαχαρίας Σπυριδάκης, ο λαουτιέρης Γιώργης Μανωλάκης και ο κρουστός Γιάννης Παπατζανής θα φιλοξενηθούν στο Village Stage του Φεστιβάλ Φέγγαρος 2016, στις 29 Ιουλίου. Το Φεστιβάλ Φέγγαρος 2016 θα φιλοξενηθεί στο χωριό Κάτω Δρυς της επαρχίας Λάρνακας από τις 29 έως τις 31 Ιουλίου. Πληροφορίες: www.facebook.com/Fengaros.

Ο Κρητικός λυράρης
Ο Ζαχαρίας Σπυριδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα από γονείς Κρητικούς και ασχολείται με την κρητική λύρα από το 1980. Μαθήτευσε πλάι στον μεγάλο Κρητικό λυράρη και δάσκαλο της κρητικής μουσικής Κώστα Μουντάκη. Έχει δώσει συναυλίες στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Έχει δισκογραφικές συμμετοχές σε πολλές παραγωγές, με δημιουργούς όπως οι Μίλτος Πασχαλίδης, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Δημήτρης Παπαδημητρίου, το μουσικό σύνολο ΙΑΣΙΣ, τον Ross Daly και άλλους. Το 1993 δημιούργησε μαζί με μία παρέα φίλων μουσικών το σχήμα κρητικής παραδοσιακής μουσικής «Παλαιϊνά Σεφέρια», με δύο επιτυχημένες δισκογραφικές δουλειές με τον ομώνυμο τίτλο. Είναι η δεύτερη φορά που εμφανίζεται στο Φεστιβάλ Φέγγαρος.

 

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Γενικά: Τελευταία Ενημέρωση

X