ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Από την Αγία Σοφία στην Αμμόχωστο

Η Αγία Σοφία ήταν ένα πρόσφορο εργαλείο στα χέρια του Ταγίπ Ερντογάν και με τρόπο κατάφερε να το χρησιμοποιήσει

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί είναι μια ιταμή και εξόφθαλμα προκλητική πράξη, Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με ιταμότητα διαμηνύει στη διεθνή κοινότητα ότι δεν τον ενδιαφέρουν όσα του διαμηνύουν και δεν ακούει κανέναν άλλο, παρά τον λαό του, και πιο συγκεκριμένα το κομματικό του ακροατήριο, το οποίο οπωσδήποτε θέλει να συσπειρώσει και σαφώς να αυξήσει. Δεν θα ανεχθεί παρεμβάσεις στα εσωτερικά του ζητήματα, και ταυτόχρονα κλείνει το μάτι στον μουσουλμανικό κόσμο, που τον στηρίζει.

Ουσιαστικά, ο Ταγίπ Ενρτογάν αλλάζει το καθεστώς του μνημείου και το μετατρέπει ολόκληρο σε λατρευτικό χώρο –υπενθυμίζουμε ότι και προηγουμένως γινόντουσαν προσευχές, ωστόσο, το μνημείο δεν έκλεινε, και σε καμία περίπτωση δεν καλυπτόντουσαν τα χριστιανικά σύμβολα και τα ψηφιδωτά που εικονίζουν μορφές. Τώρα, το μνημείο θα είναι μεν ανοικτό, αλλά με τα ωράρια ενός τζαμιού, και με την ευχέρεια της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων να το κρατάει κλειστό, προφασιζόμενη θρησκευτικούς/λειτουργικούς λόγους ή ακόμα να επέμβει στο εσωτερικό του μνημείου, αν και περί τούτου άπαντες διαβεβαιώνουν ότι δεν τίθεται θέμα.

Το σίγουρο είναι ότι το μνημείο θα είναι ένας λατρευτικός χώρος και ως τέτοιος θα αντιμετωπίζεται από την τουρκική κυβέρνηση. Πολύ έξυπνα, λοιπόν, ο Τούρκος πρόεδρος εργαλειοποίησε ένα μνημείο, το οποίο έχει λάβει μυθικές διαστάσεις στο υποσυνείδητο του ορθόδοξου κόσμου, και φαίνεται ότι θέλει από τη μία να κάνει επίδειξη δύναμης σε όσους επιβουλεύονται την τουρκική κυριαρχία ή αμφισβητούν τα δικαιώματά της, και από την άλλη να εντυπωσιάσει το εσωτερικό ακροατήριο ως ο πρόεδρος που προχωράει και υλοποιεί αποφάσεις δύσκολες και φαινομενικά ανυπέρβλητα ανατρέψιμες. Εν ολίγοις τα βάζει με τους Κεμαλιστές, ισχυροποιώντας κάθε ισλαμιστικό παράγοντα εντός και εκτός των τουρκικών συνόρων.

Η Αγία Σοφία ήταν ένα πρόσφορο εργαλείο στα χέρια του Ταγίπ Ερντογάν και με τρόπο κατάφερε να το χρησιμοποιήσει. Φυσικά, κάθε αντικείμενο/εργαλείο μπορεί εύκολα να γίνει επικίνδυνο.

Πιστεύω ακράδαντα ότι κάθε «κατάλληλη απάντηση» δεν θα πρέπει να είναι μετατροπή των τζαμιών στην Ελλάδα ή αλλού σε εκκλησίες ή μουσικούς χώρους κ.λπ. Δεν υπάρχει, κατά την άποψή μου, «αρνητική αμοιβαιότητα».

Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας, όμως, έχει και μία ακόμη διάσταση, που μαξιμαλιστικά σκεπτόμενος, δεν μπορώ παρά να την εκφράσω, και ας αποδειχθεί όναρ εν τη σκοτία μου.

Ένα από τα βασικά επιχειρήματα του Συμβουλίου Επικρατείας, το οποίο ανέτρεψε την απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ του 1934 να μετατρέψει σε μουσείο τον ναό, ήταν ότι η Αγία Σοφία ήταν ιδιοκτησία του Ιδρύματος Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ Χαν, βακουφικό δηλαδή, και είχε οριστεί να χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως τζαμί, άρα η μετατροπή του αντίκειται στον αρχικό σκοπό και ως εκ τούτου θα πρέπει να αποκατασταθεί η θέληση του δωρητή. Άρα, οι νόμοι που ορίζουν τα βακουφικά είναι ισχυροί, έχουν νομικό έρεισμα και έτσι οι αποφάσεις που λαμβάνονται δεν είναι αποτέλεσμα πολιτικών πιέσεων και φυσικά δεν είναι σουλτανικό φιρμάνι ή κάποια αυθαίρετη απόφαση.

Άραγε, μια τέτοια απόφαση πώς μπορεί να επηρεάσει την εδώ περίπτωση με τα βακουφικά της Αμμοχώστου; Αναρωτιέμαι, αν ο Τούρκος πρόεδρος και οι ενταύθα συν αυτώ Τ/κ πολιτικοί θελήσουν να ανοίξουν τα Βαρώσια ως ξεκάθαρα περιουσίες τριών βακουφίων τι πρέπει να πράξουμε εμείς; Πόσο μας αφορά το ζήτημα, πέραν της θρησκευτικής, και αν θέλετε εθνικής, του διάστασης; Δεν θα με εξέπληττε αν ο κ. Ερντογάν απευθυνόταν στις μάζες εκείνες που επιθυμούν να τον ακολουθούν στα Κατεχόμενα, με τη ρητορική, «Εγώ και η Τουρκική Δημοκρατία ό,τι υποσχόμαστε το κάνουμε πράξη. Το δίκαιο είναι με το μέρος μας».

Όσο εύκολα ανέτρεψε μια απόφαση του γενάρχη και ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, του Κεμάλ Ατατούρκ, τόσο εύκολα μπορεί να ακυρώσει τις υπογραφές του Ραούφ Ντενκτάς και του Φ. Κιουτσιούκ.

Η εργαλειοποίηση της Αγίας Σοφίας δεν θα πρέπει να μας παρασύρει σε άσκοπες κινήσεις, αλλά σε περισυλλογή για το πώς θα είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε παρόμοιες νομικίστικες επιθέσεις, οι οποίες μπορούν να μας οδηγήσεις σε περίεργες ατραπούς. Ήδη υπάρχουν φωνές για μετατροπή της Μεθκίτα της Κόρδοβας σε τζαμί ή έστω σε μουσείο. Η Τουρκία του Ταγίπ Ενρτογάν ανοίγει μέτωπα απ’ άκρου εις άκρον της Μεσογείου. Δεν ξέρω πώς μπορεί και αν μπορεί ο κ. Ερντογάν να ανασυστήσει το Μαγκρέμπ, ή άλλες οθωμανικές επεκτατικές ιδέες, αυτό που αντιλαμβάνομαι, ωστόσο, είναι ότι η Τουρκία με αυτή την κίνησή της επιλέγει να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας, και μοιάζει να το έχει κλείσει, πριν προλάβει η ελπίδα να βγει. Ας ελπίσουμε ότι η διεθνής κοινότητα θα επιλέξει να δώσει μια διπλωματική μάχη σε κάποιο Πουατιέ.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Κόσμος: Τελευταία Ενημέρωση

X