Της Ελένης Ξένου
Μήπως ήρθε η ώρα να αναλάβουμε και εμείς τις ευθύνες μας σε ό,τι αφορά τη δημοσιογραφική διαχείριση της πανδημίας και δη στο να πειστεί μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης να εμβολιαστεί; Και όταν λέω εμείς, εννοώ τους δημοσιογράφους, πρωτίστως των τηλεοπτικών δελτίων και μετέπειτα των ηλεκτρονικών και έντυπων μέσων. Και ο λόγος που εστιάζω στη δική μας επάρκεια ή ανεπάρκεια είναι γιατί ήρθε ίσως η ώρα να διερωτηθούμε κατά πόσο το επίπεδο της δημοσιογραφίας μας τείνει να ακολουθεί ή και να υιοθετεί τη «λογική» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αντί να αποτελεί ένα αντιστάθμισμα στην αβάσταχτη ελαφρότητα που κυκλοφορεί ανερυθρίαστα στα σόσιαλ.
Έχουμε καταφέρει να αποτελέσει η ενημέρωση σε καιρούς πανδημίας ένα αντίβαρο σε όλη αυτή την συσσωρευμένη επιδερμικότητα, με την οποία αντιμετωπίζονται τα πάντα και η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την οπαδοποίηση ακόμα και των πιο σοβαρών θεμάτων; Έχουμε καταφέρει να λειτουργήσουμε με υπευθυνότητα έχοντας γνώση και επίγνωση της ζημιάς που προκαλεί το κυνήγι της «είδησης» που «πουλά» αντί η αναζήτηση της ουσίας; Έχουμε καταφέρει να σταθούμε απέναντι στην πολιτική ανεπάρκεια, η οποία δεν δίστασε να θυσιάσει το δημόσιο συμφέρον στον βωμό της κάλπης και να υποδείξουμε μέσα από τη διατήρηση της δικής μας σοβαρότητας την ψηφοθηρική προσπάθεια να υποβιβαστεί ακόμα και η πανδημία σε εργαλείο προεκλογικών αψιμαχιών; Ή μήπως ακολουθήσαμε ελαφρά τη καρδία τη λογική της οπαδοποίησης, της τοξικότητας, της άρνησης και της ατεκμηρίωτης εναντίωσης προκειμένου να «πουλήσουμε» φύλλα ή να κερδίσουμε θεαματικότητα; Κάτω από το άλλοθι της αντικειμενικότητας καμουφλάραμε μήπως την αδυναμία μας να συνειδητοποιήσουμε ποιος ήταν ο ρόλος και το καθήκον μας σ’αυτή την κατάσταση, που διανύουμε και η οποία δεν έχει απλώς να κάνει με μέτρα και ημίμετρα αλλά με ανθρώπινες ζωές και εύθραυστες ψυχολογίες; Ή επιλέξαμε να το προσπεράσουμε μετατρέποντας τους ανθρώπους σε αριθμούς, γιατί προφανώς μας βόλευε ώστε να διευκολυνθούν οι όροι του «παιχνιδιού» της θεαματικότητας και αναγνωσιμότητας; Προκειμένου δηλαδή να έχουμε τον πηχυαίο τίτλο ή την πομπώδη πρώτη είδηση (με την κατάλληλη πάντα μουσική υπόκρουση) ζυγίσαμε με ευθύνη το κατά πόσο π.χ. άξιζε να προτάξουμε μια σοβαρή παρενέργεια του εμβολίου, τρομοκρατώντας ακόμη περισσότερο τον ήδη ανενημέρωτο κόσμο, ενώ επί της ουσίας δεν θα έπρεπε να είναι πρώτη είδηση ή προτιμήσαμε να εστιάσουμε στο «αρνητικό» γιατί αυτό ως γνωστό «πουλά» περισσότερο; Απαιτήσαμε ποτέ μέσα από τα τηλεοπτικά παράθυρα των διάφορων πολιτικών που προσκαλούσαμε την ανάγκη για εθνική ενότητα και συμπόρευση προκειμένου να αντιμετωπίσουμε με συλλογικότητα την πανδημία ή προτιμήσαμε να ρίξουμε και εμείς λάδι στη φωτιά στις τοξικές τους αντιπαραθέσεις προκειμένου να βγάλουμε «λαβράκι» το οποίο εν συνεχεία θα είχε μια βάιραλ θέση στη θάλασσα της ελαφρότητας των σόσιαλ;
Κανιβαλίσαμε και εμείς θέματα ουσίας διχάζοντας ακόμη περισσότερο τον κόσμο σε μια εποχή όπου θα έπρεπε να υποδεικνύουμε καθημερινά την ανάγκη να υπερβούμε τα όποια στεγανά μας και τις όποιες παθογένειες μας, αφού πρωτίστως εκείνο που προείχε ήταν η προστασία ανθρώπινων ζωών και η μη κατάρρευση του συστήματος υγείας; Υποδείξαμε την επικινδυνότητα του λαϊκισμού που επικρατεί στα σόσιαλ και η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την λοιδορία όποιου τολμήσει να εκφράσει μια άλλη γνώμη από αυτήν που τη δεδομένη στιγμή, πιπιλά –με την παντιέρα σηκωμένη– η μάζα των φεϊσμπουκάδων ή επιδείξαμε και εμείς επιλεκτικές ευαισθησίες στην «ελευθερία της έκφρασης»; Με λίγα λόγια ποιος ήταν εν τέλει ο ρόλος μας σ’αυτή τη συνθήκη της πανδημίας, διερωτηθήκαμε άραγε; Προβληματιστήκαμε αρκετά στο κατά πόσο αντιμετωπίσαμε τον κόσμο σαν πολίτες ή σαν πελάτες (όπως κάνουν οι πολιτικοί μας); Ή για να το θέσω λιγότερο κομψά: Κάναμε άραγε εκείνο που είπε κάποτε χλευαστικά ο Ουμπέρτο Έκο: “Φάτε σκατά. Χιλιάδες μύγες δεν μπορεί να κάνουν λάθος”, ή καταφέραμε στην πλειοψηφία μας να λειτουργήσουμε μακριά και ξέχωρα από τις…μύγες;
