Τσίπρας και Κυπριακό

Ο Αλέξης Τσίπρας, ομιλεί για το Κυπριακό στο βιβλίο του με τον τίτλο «Ιθάκη», που μόλις κυκλοφόρησε.

Α.Τ.: «Η κίνηση του Τσαβούσογλου να παραδώσει μήνυμα στον Γκουτέρες, το οποίο έλεγε ότι η χώρα του θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να συζητήσει την κατάργηση των εγγυήσεων, δημιούργησε προς στιγμήν θετικές προσδοκίες και μεγάλες ελπίδες». Για αυτό τον λόγο (ο ίδιος) εξέφρασε την επιθυμία του να μεταβεί στο Κραν Μοντανά, συναντώντας όμως τις επιφυλάξεις του τότε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη/ «ήταν εξαιρετικά επιφυλακτικός».

Προηγήθηκε η συνέντευξη Άντρου Κυπριανού στον «Πολίτη», 15/11: «Οι σημειώσεις του ΟΗΕ, τις οποίες εξασφάλισα και διάβασα, αναφέρουν ότι “όταν ο γ.γ. των Η.Ε. ενημέρωσε τον κ. Αναστασιάδη για την ετοιμότητα της τουρκικής πλευράς να συζητήσει την κατάργηση των εγγυήσεων και του παρεμβατικού δικαιώματος, ο τέως Πρόεδρος άλλαξε χρώμα”» («Πολίτης», 15/11).

Προηγήθηκε η δήλωση του πρώην προέδρου της Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στο ΚΥΠΕ: «Θεωρώ πως το κύριο πρόβλημα δεν ήταν ο Ερντογάν και δεν ήταν ο Ακιντζί, αλλά ο νότος του νησιού, γιατί δεν ήταν έτοιμος να κάνει το άλμα», 29/5/24.

Προηγήθηκε η Ετήσια Έκθεση της Επιτροπής, Απρίλιος, 2018: «Η Τουρκία εξέφρασε υποστήριξη στις συνομιλίες για τη διευθέτηση του Κυπριακού μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, καθώς και στις προσπάθειες του γ.γ. ΟΗΕ και του ειδικού του συμβούλου – Διάσκεψη για την Κύπρο, Γενεύη, Ιανουάριος του 2017 και στο Κραν Μοντανά τον Ιούλιο του 2017» («Καθημερινή», 17/11).

Προηγήθηκε η δήλωση Γκουτέρες με την οποία επαίνεσε την Τουρκία «για την ισχυρή στήριξή της στη διαδικασία» / δήλωση μετά από συνάντηση με Τ. Ερντογάν, Αμβούργο, G20 – δύο μέρες μετά το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά.

Επιστροφή στον Α. Τσίπρα: «Η αρνητική στάση του Ν. Αναστασιάδη για ενδεχόμενο ταξίδι μου στην Ελβετία δεν άφησε εντέλει το περιθώριο να διερευνήσουμε σε επίπεδο πρωθυπουργών αν το μήνυμα που είχε δώσει ο Τούρκος ΥΠΕΞ, κατ’ ιδίαν στον γ.γ. του ΟΗΕ για κατάργηση των εγγυήσεων, είχε βάση ή αποτελούσε μια τουρκική διαπραγματευτική μπλόφα». Χρήσιμες οι αναφορές Τσίπρα, μαθαίνουμε μετά από 8 χρόνια τη δική του άποψη στα πράγματα. Ίσως πολύ αργά, ίσως κάλλιον αργά παρά ποτέ. Βέβαιο είναι ότι ο Α. Τσίπρας αποφεύγει να μιλήσει για τον διαλυτικό ρόλο του ΥΠΕΞ της κυβέρνησής του, Ν. Κοτζιά, στις δύο συνόδους για την Κύπρο, Γενεύη/ Ιανουάριος ’17 και Κραν Μοντανά/ Ιούνιος ’17. Ο Ν. Κοτζιάς με την έπαρση του παντογνώστη ήταν εξαιρετικά αμφίβολο αν μπορούσε να συνεννοηθεί με κανέναν, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι αυτή η «αρρυθμία» οδήγησε σε έκτακτη συνάντηση Α. Κυπριανού με ΑΤ. Ως γνωστόν, ο Ν. Κοτζιάς χαρακτήρισε τον απεσταλμένο του γ.γ. στο Κυπριακό, νυν ΥΠΕΞ Νορβηγίας, «λομπίστα στην υπηρεσία της Τουρκίας». Είναι η κυπριακή ηγεσία που είχε την απόλυτη ευθύνη που επέτρεψε στον κάθε τυχοδιώκτη να παριστάνει τον Μέτερνιχ επί των ερειπίων. Κατά τον Α. Τσίπρα, ο Ν. Αναστασιάδης θεωρούσε ότι η πρόταση Τσαβούσογλου «αποτελούσε μια διαπραγματευτική μπλόφα». Ωστόσο, η τουρκική διπλωματία διατυπώνει ανοικτά τις επιδιώξεις της. Μπορεί κάποιος να συμφωνήσει, ή να διαφωνήσει με αυτές, αλλά αυτές δεν αφορούν μπλόφες, αφορούν πολιτικές που διατυπώνονται δημοσίως.

Εγγυήσεις, Κατάργηση, Σύστημα του ’60. Από το 2003 (ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.) η ε/κ ηγεσία δεν διαμόρφωσε πρόταση για ένα σύστημα ασφαλείας που να είναι συμβατό με το σχήμα «ένα ενωμένο κράτος-μέλος της Ε.Ε.». Όλα σε εκκρεμότητα – όταν υπάρχει ενδεχόμενο για πρόοδο, θυμόμαστε όσα, από συνήθεια, παραλείπουμε! Ομιλεί για όλους εμάς ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. για την Κύπρο Έσπεν Μπαρθ Αϊντε για τις διαπραγματεύσεις στο Κραν Μοντανά: «Η επίσημη θέση της Τουρκίας ήταν ότι οι εγγυήσεις θα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά μετά από αρκετά χρόνια. Αυτή η άποψη ήταν γνωστή σε όλους. Αλλά πέραν τούτου, ο γ.γ. και εγώ όταν δοκιμάζαμε την ευελιξία όλων, κατανοήσαμε ότι ως συμβολή στο τελικό πακέτο, θα έπρεπε να είναι δυνατόν όλοι να συμφωνήσουν σε άμεσο τερματισμό των επεμβατικών δικαιωμάτων με την έναρξη της ισχύος – αλλά, φυσικά, μόνο εάν συμφωνήσουν με το υπόλοιπο του τελικού πακέτου» (ΚΥΠΕ, 22/7/17).

Το κεφάλαιο-κλειδί στην εξίσωση αφορά δυνατούς λύτες: ασφάλεια/αποχώρηση στρατευμάτων-τερματισμός επεμβατικών δικαιωμάτων (ε/κ κοινότητα), έναντι πολιτικής ισότητας-διακυβέρνησης (τ/κ κοινότητα). Το κεφάλαιο «έκλεισε» στο Κραν Μοντανά. Είναι εφικτή σήμερα η επιστροφή στις τότε συγκλίσεις; Ο Ν. Χριστοδουλίδης μιλάει για τα ταξίδια των άλλων («η κα Ολγκίν στην Ελλάδα και στην Τουρκία», ή «έρχεται ο κ. Χαν, η ευρωπαϊκή διάσταση»), 20/11. Ασφαλώς, κάθε επίσκεψη, κάθε διαβούλευση είναι χρήσιμη. Οι περιοδείες όμως δεν επιλύουν κανένα ζήτημα, αν τα σημεία 3 έως 6 του Πλαισίου Γκουτέρες δεν έχουν τύχουν πραγματικής επεξεργασίας από τα δύο μέρη στη νήσο – τα σημεία 1, 2 αφορούν «πενταμερή». Οι περιοδείες είναι υποστηρικτικές, εφόσον οι δύο ηγέτες φτάσουν σε απόσταση συμφωνίας και απαιτείται ένα τελικό νεύμα ή μια μερική μετατόπιση μέσα στο όλον. Ο Α. Γκουτέρες δηλώνει στις Εκθέσεις του ότι «αυτή τη φορά θα είναι διαφορετικά» και προκρίνει όχι συνομιλίες ανοικτού τέλους, ως γινόταν για δεκαετίες, άρα στηρίζει κατάληξη (ή όχι) σε φόρμουλα τύπου Σύνοδοι Τύπου «2 συν 3».

www.larkoslarkou.org.cy