ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Ο Δράκος στο πηγάδι

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Του Νίκου Κωνσταντάρα

konstandaras@kathimerini.gr

Εμείς, οι Homo sapiens του 21ου αιώνα, με την επιστήμη μας μπορούμε να μελετήσουμε από τα μικρότερα σωματίδια έως τα βάθη του σύμπαντος. Όπως όλα τα ζωντανά, η πορεία μας είναι από τη γέννηση στον θάνατο. Ως άνθρωποι, ως συνειδητά όντα, όμως, προσπαθούμε να μάθουμε από πού ήρθαμε και πού πάμε. Αυτό που ισχύει για τον καθένα ισχύει για όλη την ανθρωπότητα: όσο ψάχνουμε πιο πίσω, μαθαίνουμε πόσο λίγα γνωρίζουμε· όσο και αν βλέπουμε ότι η πορεία μας οδηγεί νομοτελειακά στο τέλος, αδυνατούμε να αποφύγουμε το «πεπρωμένο», μπορούμε μόνο να επιβραδύνουμε ή να το επισπεύσουμε.

Οσον αφορά το μέλλον, κατανοούμε ότι ο άνθρωπος διαθέτει τα όπλα για να καταστρέψει τη ζωή μέσα σε λίγη ώρα. Η κλιματική κρίση είναι και αυτή, σε μεγάλο βαθμό, ανθρωπογενής. Ευθύνη του είδους μας είναι να κάνει ό,τι πρέπει για να αποφευχθεί η καταστροφή. Οσον αφορά το παρελθόν, είναι συναρπαστικό να συνειδητοποιούμε πόσο λίγα γνωρίζουμε γι’ αυτό και συνάμα, να μπορούμε να εκτιμήσουμε τα επιτεύγματα του είδους μας στο σχετικώς πρόσφατο διάστημα των τελευταίων 5.000 χρόνων. Σε αυτό το διάστημα μόνο «μιλάμε» με το μέλλον, καταγράφουμε την ιστορία μας μέσα από τη γραφή και την αρχιτεκτονική. Νωρίτερα, οι πρόγονοί μας άφηναν ίχνη μόνο μέσα από τα κόκαλά τους, την τέχνη, τα εργαλεία και τα όπλα τους. Στη δική μας εποχή, με την επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη, επιχειρούμε να πλάσουμε την εικόνα και την ιστορία των προγόνων μας.

Δύο συναρπαστικές ανακαλύψεις που δημοσιεύθηκαν τις τελευταίες ημέρες προσθέτουν σημαντικά στοιχεία στην προσπάθεια να καταλάβουμε την ιστορική σχέση μεταξύ απολιθωμάτων και τον ρόλο τους στην ανθρώπινη εξέλιξη. Η μία αφορά ένα τεράστιο κρανίο που βρέθηκε το 1933, όταν χτιζόταν μια γέφυρα στη βορειοανατολική Κίνα. Φοβούμενος ότι θα το εξαφάνιζαν οι Ιάπωνες κατακτητές, ένας εργάτης το έκρυψε σε πηγάδι, αποκαλύπτοντας την ύπαρξή του μόλις το 2018. Ο «άνθρωπος δράκος», ή Homo longi (ονομασία του για τον Δράκο ποταμό), είχε κρανίο μεγαλύτερο από το δικό μας και εγκέφαλο περίπου ίδιο σε μέγεθος. Εζησε κάπου μεταξύ 146.000 και 309.000 ετών πριν από εμάς. Φαίνεται να αποκαλύπτει την ύπαρξη αγνώστου είδους. Ισως αποτελεί την πρώτη «χειροπιαστή» μορφή του είδους Ντενίσοβαν, και να είναι πιο κοντινός μας συγγενής απ’ ό,τι οι Νεάντερταλ. Οι ερευνητές εκτιμούν πως κοινός πρόγονος των Homo sapiens και longi έζησε πριν από 950.000 χρόνια, ενώ κοινός πρόγονος των δύο με τους Νεάντερταλ έζησε πριν από ένα εκατ. χρόνια. Εν τω μεταξύ, στο Ισραήλ, στην τοποθεσία Νέσερ Ράμλα, βρέθηκαν απολιθωμένα τμήματα κρανίου. Δείχνουν ότι πριν από 120.000 έως 420.000 χρόνια, εκεί ζούσε ένα άγνωστο έως τώρα είδος ανθρώπου που είχε στοιχεία και από Νεάντερταλ και από Homo sapiens. Δεν ήταν ούτε το ένα ούτε το άλλο. Οσο ψάχνουμε αποκαλύπτουμε θησαυρούς – όπως ένα Δράκο στο πηγάδι της προσωπικής μας ιστορίας.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Νίκου Κωνσταντάρα

Νίκος Κωνσταντάρας: Τελευταία Ενημέρωση

X